Kıbrıs'ta taraflar kamu, toprak, iç vatandaşlık ve nüfus konularında anlaşmaya vardı. Nüfus konusunda varılan anlaşmaya göre Ada'da Türklerin nüfusu Rumların nüfusunun 4'te biri olacak.
Kıbrıs’ta varılacak bir anlaşmada, Türklerin nüfusunun Rumların nüfusunun 4’te 1’i kadar olması konusunda bir uzlaşıya varıldı. Buna göre Ada’daki nufüs her zaman 4’te 1 olarak kalacak, nüfusta rakam değişimi kabul edilmeyecek. Masada kabul edilen rakam ise, 220 bin Türk ve 800 bin Rum. Öte yandan iç vatandaşlık, kamu ve toprak tarafların anlaşma sağladığı diğer konular arasında yer alıyor.
Eroğlu masada tartışmıştı
Milliyet'te yer alan habere göre, nüfus konusundaki tartışmalar 2011 yılında yapılan müzakerelere damga vurmuştu. Dönemin Rum lideri Dimitris Hristofyas, KKTC’nin 3. Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ile masada tartışmıştı. Hristofyas, “Nüfus 4’te biri geçemez” dediğinde, Eroğlu, “Bunu kabul etmemiz mümkün değil” karşılığını vermişti. Türk tarafının, “Anlaşmadan yıllar sonra Türk halkı daha fazla doğurarak devletin 4’te 2’sine denk gelirse nasıl olacak?” yönündeki itirazına karşılık Hristofyas, “Sayı her zaman dörtte bir olmalı” ısrarında bulunmuştu.
25 yılda bir değerlendirme
Güney Kıbrıs lideri Nikos Anastasiadis önceki gün toplanan Rum Ulusal Konsey toplantısında şu ana kadar Türk tarafı ile yapılan müzakerelerde elde edilen gelişmeleri açıkladı. Anastasiadis, Türk tarafının “4’te 1 oranını” kabul ettiğini anlattı. Anlaşmadan sonra 25 yılda bir gözden geçirilecek sisteme göre, Türk ve Rumların nüfusu kontrol edilecek. Nüfus oranının 4’te 1’i geçmemesi sağlanacak, bu konuda federal hükümetler gerekli çalışmaları yapacak.
Şu anki Kıbrıs Türk yönetimi ise, 4’te 1 oranını, Yunanistan’dan ve Türkiye’den gelen vatandaşlar olarak değerlendiriyor. Buna göre, Türkiye’den Türk federal devletine yerleşecek sayının, nüfus oranını etkilememesi gerekecek. Aynı durum Yunanistan’dan Rum federal devletine gelecekler için de geçerli olacak.
Kamuda yüzde 33 Türk
Garantiler ile ilgili, Kıbrıs Türk tarafının 1960 antlaşmasında geri adım attığını öne süren Rum lider, “Kıbrıs Türk tarafının da, Garantilerde asker bulundurma kısmına sıcak bakmadığını” savundu. Buna göre 1960 Garanti ve İttifak anlaşmasında bir düzenleme yapılacak ve asker bulundurma kısmı olan ‘ittifak’ anlaşmadan çıkarılacak. Kıbrıs Türk tarafı ise bu konuda henüz bir anlaşmanın olmadığı görüşünde. Anastasiadis ayrıca çözüm ile birlikte Kapalı Maraş’ın iade edileceğini söyledi. Rum lidere göre masada şu anlaşmalara varıldı:
Kamu: Kamuda yüzde 67 Rum, yüzde 33 Türk çalışacak.
Toprak: Kriterler görüşülüyor. (Nasıl bir haritanın ortaya çıkacağı belirlenecek)
İç vatandaşlık: Sınırlandırmalar konulacak. Bu konuda kriter, kurucu devletin dilleri olan Türkçe veya Rumca’yı konuşabilmek olacak. İç vatandaşlığa sahip bir kişi merkezi devletin de vatandaşı olacak.
Dönüşümlü Başkanlık: Anlaşmazlıklar sürüyor. Türk tarafı dönüşümlü başkanlığı olmazsa olmaz diyor, Rumlar karşı çıkıyor.
