Evinde tadilat yapmaya karar veren adam yıllardır aradığı cevabı yıkılan duvarın ardında buldu. O adam meğer yıllarca bilmeden servetin üzerinde yatmış…
BBC’ye göre, 1963 yılında bir yerel adam, evinin duvarlarındaki bir boşluktan tavuklarının bir daha hiç görünmeyecek şekilde kaybolmaya başladığını fark etti. Bunun nedenini anlamak için bodrumdaki bir duvarı yıkan adam, yeraltı şehrini anımsatan mağara benzeri odalar ile evlerden oluşan geniş bir tünel buldu.
Hala süren kazı çalışmalarından dolayı Derinkuyu’nun keşfinin kapsamıyla ilgili detaylı bilgi henüz elde edilemedi ancak şehrin varlığı ve önemi tartışılmaz.
Kapadokya’da yer alan Derinkuyu, zengin tarihi ve arkeolojik önemi ile harika bir antik yapı. Genişleyen yeraltı şehrinin M.Ö 7-8’inci yüzyıllar arasında inşa edildiği düşünülüyor ve bir zamanlar Elengubu olarak biliniyordu.
Bizans ile Arap çatışması ve zulmü esnasında insanlara sığınak, sonrasında M.S 7’inci yüzyılda İslami akınlardan kaçan Hıristiyanlar için bir sığınak görevi görmüştür. Raporlar, orada 20 bin kişinin barınabileceğini gösteriyor.
Derinkuyu’nun kültürel ve tarihi bir hazine olduğuna dikkat çeken BBC orayı şöyle anlatıyor:
Bugün Derinkuyu olarak bilinen Elengubu antik kenti, 18 seviyeli tüneli kapsayan, Dünya yüzeyinin 85 metreden fazla altına kazıyor. Dünyanın kazılan en büyük yeraltı şehri, binlerce yıldır neredeyse sürekli olarak kullanılmış, Frigyalılardan Perslere ve Bizans Dönemi Hıristiyanlarına el değiştirmiştir. Nihayet 1920'lerde Yunan-Türk savaşı sırasında yenilgiye uğrayan Kapadokyalı Yunanlılar tarafından terk edildi ve toplu halde Yunanistan'a kaçtı. Mağara benzeri odaları yüzlerce mil boyunca uzanmakla kalmıyor, aynı zamanda bölgede keşfedilen 200'den fazla küçük, ayrı yeraltı şehrinin de bu tünellere bağlanarak devasa bir yer altı ağı oluşturabileceği düşünülüyor.
Alan tamamen kazılmamıştır ve tam kapsamı ve önemi henüz bilinmemektedir; tam boyutuna dair kesin kayıtlar bulamadık. Architectural Digest'in Eylül 2023 tarihli bir raporunda, arkeologların Derinkuyu'nun yaklaşık 250 mil batısında Sarayini adlı 215.000 metrekarelik bir yeraltı kompleksi üzerinde çalıştıkları ve Nevşehir bölgesindeki başka bir kompleksin daha da büyük olabileceği belirtiliyor: Türkiye'de ortaya çıkarılan antik yer altı şehirlerinin birçoğu ancak son yıllarda keşfedildi ve çoğu da tam olarak araştırılamadı. Ön çalışmalar, Türkiye'nin Neveshir bölgesinde bulunan bir yeraltı kompleksinin hem Derinkuyu hem de Sarayini'den daha büyük olabileceğini gösterdi, ancak arkeologlar henüz sitenin tam bir resmine sahip değil.
Derinkuyu’nun zengin tarihi, mimari karmaşıklığı ve kazı çalışmaları, eski uygarlıkların anlaşılmasındaki önemini vurguluyor. 1963’te tekrar keşfedilen Derinkuyu, 1985’te UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alındı. Bu, Snopes'un Almanya, Avusturya, Fransa, İrlanda ve İskoçya gibi yerlerde yüzyıllar öncesine ait Orta Çağ Erdstall tünellerinin bulunduğu Avrupa'da ortaya çıkarılan eski bir yeraltı ağını kapsaması ilk kez değil.
