Suriye'de rejimin yıkılmasıyla birlikte Türkiye'deki Suriyeliler ülkeden ayrılıyor! İşverenler ise kara kara düşünüyor! En ucuza onlar bu işlerde çalışıyordu! Şimdi ise bu işleri yapacak işçi bulunamıyor...
Türkiye’deki Suriyelilerin nüfusu ve ekonomik katılımları, toplumsal ve ekonomik boyutlarıyla tartışılmaya devam ediyor. Resmi verilere göre, Türkiye’de yaklaşık 3,7 milyon Suriyeli yaşıyor. Çalışma hayatında yer alan Suriyeliler, özellikle tarım ve inşaat sektörlerinde yoğunlaşıyor.
SURİYELİLERİN İŞGÜCÜNDEKİ YERİ VE ÇALIŞMA KOŞULLARI
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) raporlarına göre, Suriyelilerin tüm çalışanlar içindeki oranı %2,9 seviyesinde. Dünya Gazetesi'nden Mine Ataman'nın kaleme aldığı yazıya göre, özellikle İstanbul, Adana, Bursa, Gaziantep, Konya ve İzmir gibi şehirlerde yoğunlaşan Suriyeliler, büyük ölçüde kayıt dışı çalışıyor. TEPAV’ın raporuna göre, Suriyelilerin yalnızca %2,7’si çalışma iznine sahip.
15-64 yaş grubundaki Suriyeli erkeklerin %71’i, kadınların ise %11,2’si istihdamda yer alıyor. Ancak bu istihdamın %97’si kayıt dışı. Building Markets’in araştırması, Suriyelilerin kurduğu şirketlerin bu nüfusun %7’sine iş sağladığını ortaya koyuyor.
KAYIT DIŞI İSTİHDAM VE TÜRK İŞGÜCÜ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Dünya Bankası’na göre, her 10 kayıt dışı Suriyeli işçi, 6 Türk vatandaşının işini kaybetmesine neden oluyor. ILO verileri, Suriyeli göçünün ardından Güneydoğu illerinde işsizlik oranlarının ülke geneline kıyasla daha yüksek seyrettiğini gösteriyor. Suriyeliler, genellikle düşük ücretlerle mevsimlik tarım işçiliği, çobanlık ve fırıncılık gibi işlerde çalışıyor.
TÜRKİYE-SURİYE TARIM VE TİCARET İLİŞKİLERİ
Türkiye ile Suriye arasındaki tarım ticareti, iki ülke ekonomisi için önemli fırsatlar barındırıyor. BM Comtrade verilerine göre, Türkiye 2023 yılında Suriye’ye 2,05 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Tarım ürünleri, ihracatın en önemli kalemlerini oluşturuyor.
En çok ihraç edilen ürünler arasında; hububat, tahıl ürünleri, hayvan yemleri, mineral yakıtlar ve değirmencilik ürünleri yer alıyor. Bu durum, özellikle Güneydoğu Anadolu illerinde tarım sektörüne dayalı bir ticaret ağı oluşturuyor.
SURİYE’NİN TARIMSAL ALTYAPISINDAKİ KAYIPLAR
Suriye’deki tarımsal üretim, savaşın ve kuraklığın etkisiyle büyük ölçüde azaldı. 1990’larda GSYİH’nin %27’sini oluşturan tarım sektörü, bugün %22’ye gerilemiş durumda. FAO’ya göre, 2011-2016 yılları arasında savaşın tarımsal kayıplara etkisi 16 milyar dolar seviyesinde.
Geçmişte yıllık 5 milyon ton tahıl üreten Suriye’nin üretimi, 2,7 milyon tona kadar düştü. Benzer şekilde pamuk, şekerpancarı ve tütün üretiminde de ciddi gerilemeler yaşandı.
SURİYE’NİN TARIMDA YENİDEN YAPILANMA SÜRECİ VE TÜRKİYE İÇİN FIRSATLAR
Suriye’nin tarımsal altyapısının yeniden inşası, Türkiye için önemli fırsatlar barındırıyor. Tarımsal projeler ve tohumculuk faaliyetleriyle Suriye ekonomisine destek sağlanabilir. Aynı zamanda, tarım teknolojileri ve örtü altı tarım alanlarında işbirlikleri geliştirilebilir.
Türkiye’nin doğu illerindeki akrabalık ilişkileri ve kültürel bağlar, bu işbirliğinin gelişmesini kolaylaştırabilir. Uzmanlar, Suriye’nin tarımsal kapasitesinin artırılması ve ticaret ağlarının güçlendirilmesiyle iki ülke arasında 5 milyar dolarlık bir ekonomik etkileşim potansiyeli olduğuna dikkat çekiyor.
