Binlerce çiftçinin merakla beklediği açıklama sonunda geldi. Tüm belirsizlikler bir bir ortadan kaldırılıyor. Çiftçi, üretici, sanayici ile birlikte ihracatçının yaşadığı büyük sıkıntılar artık sona eriyor. Tarımdaki belirsizlik sorunu ortadan kaldırılırken tüm kriterlerde tek tek değişiyor. İşte çiftçinin merakla beklediği o açıklama…
Tarımda görülen zor ilerleme hem çiftçiyi hem de tüketiciyi zor durumda bırakıyor. Türkiye'de sanayicisinden üreticisine çiftçisinden ihracatçısına kadar her alanda en büyük problem belirsizlik olurken neler yapılabilecek konusu da tartışılmaya devam ediyor. Tarımsal desteklerdeki yeni düzenleme ile birlikte artık 3 yıllık olarak açıklama yapılacak. Tarımda belirlenen tüm kriterler tek tek değişiyor. İşte çiftçinin merakla beklediği o açıklama…
NE ÇİFTÇİ NE ÜRETİCİ ÖNÜNÜ GÖREMİYOR
Tarımdaki en büyük sorun belirsizlik olurken çiftçiden ihracatçıya kadar kimsenin önünü göremediği belirtildi. Yarın hangi sorunla karşı karşıya kalacağını bilmeyen çiftçilerin ürünlerdeki ihracat yasanın devam edip etmeyeceği konusunun da belirsizlik içerisinde olduğu aktarıldı. Belirsizlik ortamında ne üretimi ne de ihracatın yapılamayacağı konusunun altı çizildi.
Çiftçilerin üretim planlaması konusunda da net bilgi alamadığı belirtilirken yasal düzenlemelerin getirilmesinin de belirsizlik ortamı yarattığı aktarıldı. Düzenleme doğrultusunda nasıl bir plan izleneceği, üretimin ne kadar yapılacağı soruları akıllarda yer ediniyor.
TARIMSAL ÖDEMELER 3 YILLIK AÇIKLANACAK
Çiftçilerin her cuma merakla beklediği tarımsal destek ödemelerinin ise 3 yıllık olarak açıklanacağı aktarıldı. Desteklemede kriterlerin değişeceğim belirtilirken henüz konu hakkında net bir açıklama yapılmadı. Tarım sayımı kapsamında yeni adımlar gelirken TÜİK ve Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü yeni bir protokol imzaladı. Tarım sayımı yapılacağı belirtilirken sayımın 2026 yılında sonuçlanacağı belirtildi. Ancak burada da akıllara takılan en önemli 2 soru sayım yapılmadan tarımsal üretim planlaması nasıl yapılacak? Bilgi, envanter olmadan planlama neye göre yapılacak? oluyor.
ÜRÜNLER ELİNDE KALIRSA…
Çiftçilerin üretim yapmaktan değil üretim yaptığı ürünün elinde kalmasından korktuğu görülüyor. Buğday, arpa, mısır üretimi yaygın olarak yapılırken Toprak Mahsulleri Ofisinin tahminleri doğrultusunda buğdayda rekor bir üretim bekleniyor. Çiftçi üretim yapmanın yanı sıra ürünün değerinden satılamaması endişesini yaşıyor.
Geçtiğimiz yıl Toprak Mahsulleri Ofisi hububat da tarihin en yüksek alımını gerçekleştirirken toplamda 13 milyon ton hububat alımı gerçekleşti. Ofis depoları tıklım tıklım dolarken ürün koyacak yer bulmak dahi zor bir hal aldı. Depodaki stoklar erimeden buğday veya diğer ürünlerin nereye koyulacağı sorusu ise akıllarda yer ediniyor. TMO'dan randevu almak geçtiğimiz yıla oranla daha zor bir hal alacak. Çiftçi şimdiden endişe yaşarken çözümlerin ne olacağı konusu ise belirsizliğini koruyor.
YENİ SEZON FİYATLARI NE OLACAK?
Dünyada özellikle tahıl fiyatları düşüşe geçerken Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü(FAO) verilerine göre tahıl fiyatı endeksi Ocak 2023’ten Ocak 2024’e kadar son 1 yılda yüzde 18,6 geriledi. Makarnalık buğdayın tohum fiyatı son bir yılda 455 dolardan 382 dolara düştü. %16,15 gerileme görülürken Karadeniz buğdayının tonu ise 299 dolardan 210 dolara geriledi. Bu durumda kayıp yaklaşık %30 civarında görülürken Mısır fiyatlarındaki düşüş ise %30 ile 41 arasında değişiklik gösteriyor.
AYÇİÇEĞİK FİYATLARI GERİLEDİ
Trakya ve İç Anadolu Bölgesi'ndeki en önemli üretim ürünlerinden biri olan ayçiçeğinin Rusya ve Ukrayna'da tonu 1120 dolar olurken ham ayçiçeği yağının fiyatı 800 dolar seviyesine kadar geriledi. Ayçiçek tohumunun aynı dönemdeki ton başına fiyatı 555 dolardan 420 dolara kadar geriledi.
Cumhurbaşkanlığı’nın 26 Ocak 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan kararı ile tarife kontenjanı açıldı. 15 Nisan 2024 tarihine kadar 100.000 ton yağlık ayçiçek tohumu ithalatında gümrük vergisi %27'den 12'ye geriledi. Uygulamanın üretici olumsuz etkileyeceği ve talebin azalacağı ve fiyatları düşük olacağı endişesi de çiftçiyi tedirgin ediyor.
HAYVANCILIK NE OLACAK?
Yalnızca tarımda değil hayvancılık sektöründe de büyük sıkıntılar olduğu belirtildi. 600.000 besilik sığır ithalatı planladığını duyuran Tarım ve Orman Bakanlığı’nın açıklamaları ile birlikte et fiyatları da fırladı. Artan fiyatlar nedeniyle besiciler fırsatçılıkla suçlanıyor. Bazı üreticilerin hayvanlarını kesmeyerek fiyatı artırmaya çalıştığı iddia edildi. Ancak yayınlanan görüntüler üreticinin hayvanını kestirmek için sıra beklediği anlaşıldı. Karkas et fiyatları artmaya devam ederken üreticiler fiyat artışlarının artan maliyetlerden kaynaklandığını bugün yeterince hayvan olmaması nedeniyle fiyat artışlarının olduğunu belirtti. Tarımda zorlu süreç herkesi zor durumda bırakırken seçim sonrasında mali politikaların uygulanması için durumun dikkatle takip edilerek önemli adımlar atılması gerektiği belirtildi.
EKİM VE DİKİM MALİYETİ ARTTI
6 Şubat depremlerinin ardında bölgedeki tarım faaliyetleri de sekteye uğradı. Türkiye için stratejik bir öneme sahip olan pamuk Amik Ovasında ekilemez hale gelirken çiftçinin ekim ve dikim maliyetlerinin arttığı belirtildi. Maliyetlerdeki en önemli sorun enerji olurken arazilerin sulanması için 200 metre ile 500 metre derinliğindeki kuyulardan su çekiliyor. 100 dönümlük bir arazinin sulanması için enerji maliyeti 200-250.000 TL civarında görülüyor. Reyhanlı Barajı'nın hızlı bir şekilde tamamlanması gerektiğinin altı çizilirken barajın devreye girmesiyle Amik Ovası çiftçilerine de bölgesel destek sağlanması gerektiğinin altı çizildi.
ŞEKER PANCARINDA FRENLEME DÖNEMİ
Şeker pancarında kota fazlası olduğunu belirten Kayseri Şeker Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Akay, satışlarda ciddi sorun olduğunu belirterek fiyatların düştüğüne dikkat çekti. Türkiye'de kampanya dönemi içerisinde ortalama aylık 250.000 ton şeker satımı yapılırken Eylül ayında bu yana 800.000 tonluk satış yapıldığı belirtildi. Mevcut durumda 500-600.000 ton eksik satış olduğu belirtilirken bu durumun en büyük nedeninin ithalatın yüksek olması olduğu aktarıldı. İthalat yapıldığı için içerideki şekerin satılmadığını belirtildi.
İthalatın yanı sıra şeker pancarı ve şeker üretiminde tüm zamanların en yüksek verimi gerçekleşti. Şeker fiyatlarına bakıldığında Ağustos 2023’te şekerin kilosu 27 lira iken 20 Şubat’ta 21,50 liraya kadar düştü, yüzde 20 civarında bir iskonto uygulanıyor. Türk Şeker, fiyatları daha yeni 23 lira 16 kuruşa getirdi. Yaşanan bu gelişmeler ve eldeki stok nedeniyle şeker üretiminde dolayısıyla pancarda bu sene frene basma yılı diyebiliriz. Üretimin daha az olması bekleniyor.
