Bu yıl Kurban Bayramı hayvan pazarlarına pek uğramadı. Ortalama karkas 350 kilogram gelen yerli bir tosun 200 bin liraya alıcı bulmaya çalıştı. Yani kilogram fiyatı 570 liralara geldi. Fiyatlar bu denli yüksek olunca vatandaşlar bu yıl kurbanlık alamadı. Hayvanlar elde kaldı. ESK ise kayıtlı elde kalan hayvanları her yıl olduğu gibi bu yıl da alacağını duyurdu. Yerli tosun için kurbanlık karkas kilogram fiyatını 320 lira olarak belirledi. 200 bine satılan kurban 112 bin liraya düşmüş oldu.
ALİ YILDIRIM
Türkiye’de yaşanan yüksek enflasyonla birlikte bu yıl kurbanlık fiyatları da zirve yaptı. Yaşanan fiyat artışları pazarları da etkisi altına alırken, hisse fiyatlarında bile tarihi rekorlar kırıldı. Ortalama bir tosun fiyatı (canlı 600-650 kg) hemen hemen 200 bin liraya alıcı buldu. Bu da 7 kişilik hisse fiyatını 28 bin liralara taşıdı. Hisse başına yaklaşık 50 kilogram kemikli ve kemiksiz et düşerken, 350 kilogram karkas haliyle kurban pazarında 200 bin liraya satıldı. Fiyatlar bu denli yüksek olunca vatandaş alamadı. Kurbanlıkların önemli bir kısmı elde kaldı. Her yıl olduğu gibi bu sene de Et ve Süt Kurumu (ESK) elde kalan kayıtlı hayvanları alacak. Kurbanlık alım karkas kilogram fiyatını yerli tosunda 320 lira olarak belirleyen ESK, kurban pazarında 200 bin liraya satılan bir tosun için 112 bin lira ödeyecek. Yani besici 88 bin lira daha düşük fiyattan isterse ESK’ye satacak.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın elde kalan kurbanlarla ilgili yaptığı açıklamada, üreticiler tarafından hayvan pazarlarına getirilen ve satılamayan kurbanlıkların, talep edilmesi durumunda Et ve Süt Kurumu (ESK) tarafından satın alınacağı belirtildi. Hayvanlarını ESK’ye satan üreticilere ödemelerin en geç 3 (üç) iş günü içinde yapılacağı ifade edilirken, üreticilere kolaylık sağlamak için, hayvanlar bulundukları yere en yakın kesimhanede kestirilebilecek. Hayvanlarını satmak isteyen üreticilerin, 20-28 Haziran tarihleri arasında en yakın ESK Kombina Müdürlüklerine müracaat etmeleri gerekecek. Üreticilerin hayvanlarına ait kimlik bilgileri, İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerince kurban satışı için verilen sevk raporları, kurban pazar yeri giriş ve kira belgesiyle başvurmaları yeterli olacak. İlgili kombina müdürlüğü tarafından TÜRKVET sistemi üzerinde gerekli kontroller yapıldıktan sonra, ESK’nin Hayvan Alım Kriterleri ve Uygulama Esasları Talimatları doğrultusunda hayvanlar karkas et olarak satın alınacak.
‘ZARARINA SATIYORUZ MÜŞTERİ YOK’
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, vatandaşın gelirinin daralması sonucu kurbanlık alamadığını ve bir yıl boyunca hayvanını besleyip satmaya getirenlerinde satışlardan memnun olmadığını belirtti. Üretici Cumali Eroğul, Gürer’in satışların nasıl gittiğini sorması üzerine, “Bittik, satamadık, kaldı elimizde. Bayram ikinci günü, geri götürmemek için fiyatları zarar noktasına taşıdık. 9 bin liraya, 10 bin liraya kurban almıyorlar. Yani emeklinin maaşı 10 bin lira olunca millet alamıyor. Asgari ücret 17 bin lira. O adam da gelip alamıyor. Yem 600-700 lira, İktidar çiftçiyi bitirdi, üreticiyi bitirdi, emekliyi bitirdi, asgari ücretliyi bitirdi, ülke bitti zaten.” dedi. Kurbanlıklarına alıcı bulamayınca fiyatları düşürdüğünü, zararına satmaya başladığını belirten Eroğul “Fiyatlar düştü, fiyatlar beleş. Bu fiyat hayvanın yem parasını ödemez. Bir yıl bekledik, kurbanda satış olur diye umutlandık ama yine yok. İstediğimiz satış yine olmadı. Yarın da buradayız, satış yok. Diğer bayramlarla mukayese ettiğimizde bu yıl tamamen bitik. Bu yıl satış yok. Geçen sene ben burada 120 koyun sattım, bu sene 150 davar getirdik, daha 90’ı duruyor. Samanın fiyatını düşürme yok, küspede düşme yok. Eti aşağı çekiyoruz, sütü aşağı çekiyoruz. Bugün aylık 25 bin – 30 bin liradan aşağı çoban bulamıyoruz. Şimdi nasıl olacak?” diye konuştu.
YERLİ TOSUNA 320 LİRA
ESK canlı hayvan alımlarının yanında cari alım ile kurbanlık alım tarifesi fiyatlarını da tek tek sıraladı. Yerli tosun için karkas kilogram cari alım fiyatını 280 TL olarak belirlendi. Kurbanlık alım fiyatı ise kilogram başına 320 TL oldu. İthal tosun için ise cari alım yine 280 lira iken, kurbanlıkta 285 lira olarak belirlendi. Düve için cari 270 lira, ithalde de 305 lira. İnek 260 liradan cari, 295 liradan kurbanlık, koyun 250 liradan cari, 280 liradan kurbanlık ve keçi kilogramı da 140 lira cari, 170 lira kurbanlık olarak verildi.
