Son yıllarda siyasi istikrarsızlığın derinden hissedildiği Portekiz’de, eski başbakan Costa’nın hakkındaki yolsuzluk iddialarından sonra istifa etmesinin ardından ülkede yarın erken genel seçim için sandığa gidilecek.
Geçtiğimiz yılın kasım ayında istifa eden Portekiz Başbakan Antonio Costa'nın ardından Portekizliler son 5 yılın 3’üncü genel seçimi için yarın sandık başına gitmeye hazırlanıyor.
ANKETLER ‘KOALİSYON’ DİYOR
Anketler, ülkede 9 yıldır ana muhalefette olan sağ görüşlü Sosyal Demokrat Partinin (PSD), Hristiyan Demokratlar (CSD) ile kurduğu Demokratik İttifakın (AD) seçimlerden birinci çıkacağını, mevcut durumda tek başına iktidarda olan Sosyalist Partinin (PS) de az bir farkla ikinci sırada yer alacağını belirtiyor.
Ancak 230 sandalyeli Portekiz Meclisi'nde AD'nin en fazla 100 milletvekiline sahip olması beklendiğinden ve 116 olan mutlak çoğunluğu elde edemeyeceğinden hükümeti kurmak için dışarıdan destek almasının zorunlu olacağı görüşü ağırlık basıyor.
AŞIRI SAĞDAN REKOR BEKLENİYOR
Anketlere göre, ülkede normal şartlarda gelecek 4 yıl için iktidarı belirlemede kilit rol oynaması öngörülen aşırı sağın ise yükselişe geçeceği tahmin ediliyor. Eski bir futbol yorumcusu olan Andre Ventura'nın liderliğini yaptığı aşırı sağcı Chega'nın, 2019'da sadece 1 olan milletvekili sayısını 2022'deki seçimlerde 12'ye çıkardıktan sonra pazar günü 35'e kadar yükseltmesi bekleniyor.
Portekiz siyasetinde son iki yıldır üçüncü büyük siyasi parti konumunda olan Chega'nın bu seçimlerde konumunu daha da güçlendirmesi ve belirleyici olması görüşü ağırlık kazanıyor.
Portekiz'in yeni başbakanı ise PSD ve aynı zamanda AD'nin lideri olan Luis Montenegro ya da 2015'ten bu yana başbakanlık yaptıktan sonra istifa eden Costa'nın yerine Aralık 2023'te PS'nin genel sekreterliğine seçilen, eski Altyapı ve Konut Bakanı Pedro Nuno Santos olacak.
ÖNCELİKLİ SORUN YOLSUZLUK, KONUT VE SAĞLIK
Son olarak 30 Ocak 2022'de seçimin yapıldığı ve yüzde 3,6'lık bir artış olmasına rağmen katılımın sadece yüzde 52 olduğu Portekiz'de, kayıtlı 10,8 milyon seçmenin bu kez de sandığa ilgi göstermesi beklenmiyor.
Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa da bu soruna dikkati çekerek, "50 yaşına giren bir demokraside, giderek yaşlanan demokrasilerin evrimini takip etmememiz çok önemlidir. Oy verebilen herkesin sandığa gitmesi önemlidir" çağrısında bulundu.
Anketlere göre Portekizliler son dönemde oldukça gündemde olduğu için yolsuzluk başta olmak üzere, konut, sağlık ve göçmen sorunlarına öncelik gösteriyor.
Siyasetçilerin kamu ihalelerinde komisyon ya da nüfuzunu kullanarak haksız kazanç sağladığına ilişkin iddialar sadece kasım ayında olduğu gibi eski Başbakan Costa'nın özel kalem müdürü ve bir danışmanının da aralarında olduğu 5 kişinin gözaltına alınmasıyla sınırlı kalmamış, geçmişte farklı siyasi partilerdeki belediyelerde de benzer yolsuzluklar gündeme gelmişti.
Özellikle gençleri ve yaşlıları etkileyen konut sorunu yüzünden iki yıldır sürekli sokaklara dökülüp gösteri yapan Portekizliler, son 30 yılın en yüksek seviyesinde olan kira ve ev fiyatlarındaki artışın yanı sıra Lizbon ve Porto gibi büyük şehirlerde oldukça sık kullanılan sadece turistlere yönelik ev kiralanmasına ve boş tutulan dairelere de karşı çıkıyor.
AB ülkeleri arasında asgari ücrete ödediği 886 avro ile 10. sırada olan Portekiz'de büyük şehirlerde sadece bir odanın kirası aylık ortalama 500 avro olarak belirtilirken, idealista.pt emlak sitesine göre ev fiyatlarının da son bir yılda yüzde 26,3 arttığı ifade ediliyor.
Sağlık sektörü de toplum içinde en fazla tartışılan konuların başında gelirken, geç verilen ameliyat tarihleri, uzun bekleme sıraları ve personel yetersizliği sivil toplum kuruluşlarınca eleştiriliyor.
