Dünyada nüfusun artmasıyla beraber atık miktarı da artıyor. Geri dönüşüme rağmen atık miktarında yaşanan artış, uzmanları endişelendiriyor. Özellikle bir atık türü, 2030 yılında korkutucu miktarlara ulaşacak. İşte detaylar...
Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim ve Araştırma Enstitüsü (UNITAR) ve Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) tarafından '4. Küresel E-Atık İzleme (GEM)' raporu yayımlandı.
Raporda, dünyada e-atıkların, belgelenen e-atık geri dönüşümünden 5 kat daha hızlı arttığı kaydedildi.
Bilgisayar, cep telefonu ve televizyon gibi e-atıkların 2022’de 2010 yılına göre yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığı vurgulanan raporda, bunun da 1.55 milyon 40 tonluk kamyonu doldurduğu belirtildi.
2030 YILINDA 82 MİLYON TON E-ATIK OLACAK
Elektronik atıkların 2030'e kadar üçte bir oranında artmasının beklendiği ifade edilen raporda, "Dünya genelinde yıllık e-atıklar 2,6 milyon ton artarak 2030'da 82 milyon tona ulaşma yolunda ilerliyor. Bu, 2022 yılına göre yüzde 33'lük bir artışa denk geliyor" denildi.
BM'nin raporunda elektronik atıkların, elektrik fişi veya pil içeren tüm atılmış eşyalardan oluştuğu aktarılarak, bunların zehirli katkı maddeleri ve cıva gibi tehlikeli maddeler içerebileceği, çevre ve sağlık açısından riskli olduğu belirtildi.
GERİ DÖNÜŞÜM ORANI DÜŞÜYOR
Raporda, dünya çapında e-atıklardaki artışa kıyasla, geri dönüşüm çabalarındaki farkın açılması nedeniyle 2022 yılında yüzde 22,3 olan belgelenmiş toplama ve geri dönüşüm oranının 2030'a kadar yüzde 20'ye düşeceği öngörüldü
BM'nin raporuna göre, ülkelerin e-atık toplama ve geri dönüşüm oranlarını 2030'a kadar yüzde 60'a çıkarabilmeleri halinde, insan sağlığı risklerinin en aza indirilmesi de dahil olmak üzere elde edilecek faydaların maliyetleri 38 milyar dolarının üzerinde olacak.
E-ATIKLAR İYİ YÖNETİLMİYOR
UNITAR Sürdürülebilir Döngüler Programı Kıdemli Uzmanı Kees Balde, konuya ilişkin değerlendirmesinde, "Elektronik ürünlerin tamiri genellikle kolay değildir. Kolayca atık haline geliyorlar ve dolayısıyla küresel e-atıklar artıyor. Bu e-atıkların büyük çoğunluğu iyi yönetilmiyor" ifadesini kullandı.
Söz konusu raporun altyapıya daha fazla yatırım yapılması, elektronik eşyaların onarımı ve yeniden kullanımın daha fazla teşvik edilmesi, kapasite oluşturulması ve yasa dışı e-atık sevkiyatlarının durdurulmasına yönelik tedbirler alınması için acil bir çağrı niteliğinde olduğunu vurgulayan Kees Balde, "Bu yatırım kendini fazlasıyla amorti edecektir" değerlendirmesini yaptı.
