Suriye'nin devrik lideri Esad'ın düşmeden önceki son günlerinde, kardeşi Mahir Esad ve üst düzey yardımcılarının kaçışından haberdar edilmediği öğrenildi. 8 Aralık'ta bir konuşma yapmayı planlayan Esad, Rusya'nın baskısıyla Şam'dan ayrıldı ve Moskova'ya kaçarken yanına sadece danışmanı Mansur Azzam ve koruma birimi lideri Tuğgeneral Muhsin Muhammed’i aldı.
Suriye'de yıllardır süren iç savaş, devrik lider Beşar Esad’ın kaderini değiştirdi. Londra merkezli Al Majalla dergisinin özel haberine göre, Esad’ın iktidarındaki son günler, sürpriz saldırılar ve siyasi manevralarla şekillendi. Haberde Esad’ın Moskova’dan Şam’a, ardından Hmeymim üssüne uzanan kaçış sürecinin ayrıntıları yer aldı. İşte Esad rejiminin son günlerine ışık tutan çarpıcı detaylar:
MATEMATİK DOKTORASINDAN MUHALİF SALDIRILARA
Esad, oğlu Hafız’ın Moskova’da alacağı matematik doktorası diploması törenine katılmak üzere 27 Kasım’da Rusya’daydı. Ancak aynı gün, Suriye’de muhalif güçler sürpriz bir saldırı başlatarak Halep’i hedef aldı. Esad, bu beklenmedik gelişme nedeniyle törene katılamadı ve Moskova’daki otel odasına çekilerek durumu yakından takip etmeye başladı. Muhaliflerin ilerleyişi karşısında Şam’dan ayrılan Esad, Halep’in 29 Kasım’da muhaliflerin eline geçmesinin ardından büyük bir siyasi baskıyla karşı karşıya kaldı.
HALEP’İN DÜŞÜŞÜ VE RUSYA’NIN TAVSİYESİ
Halep'in muhalif güçlerce ele geçirilmesi, Esad rejimi için büyük bir darbe oldu. Haberde, Rusya'nın bu süreçte Esad'a, daha fazla kan dökülmesini önlemek ve Suriye'deki çıkarlarını korumak amacıyla istifa etmesi yönünde tavsiyede bulunduğu belirtildi. Ancak Esad, Rusya’nın bu önerisini reddetti. Kaçış planları ise ancak 7-8 Aralık gecesinde netleşebildi.
YANINA İKİ KİŞİ ALDI
Habere göre Esad, Moskova’ya gitmeden önce Şam’dan Rusya’nın Suriye’nin batısındaki Hmeymim hava üssüne kaçtı. Ancak bu kaçışın ayrıntıları, yakın çevresinden bile gizlendi. Kardeşi Mahir Esad ve birçok üst düzey yardımcısı, liderin gidişinden haberdar edilmedi. Esad, yalnızca danışmanı Mansur Azzam ve koruma birimi lideri Tuğgeneral Muhsin Muhammed’i yanına aldı.
EŞİ VE ÇOCUKLARI YURT DIŞINDAYDI
7 Aralık akşamı Esad, Rus yetkililerden bir telefon aldı. Moskova, Suriye’nin başkenti Şam’daki çatışmaların daha da büyümesini önlemek için Esad’a şehri terk etmesini tavsiye etti. Bu görüşmenin ardından, Esad 8 Aralık sabahı Hmeymim üssüne kaçtı ve oradan Moskova’ya uçtu. Bu süreçte Esad’ın eşi ve çocuklarının zaten yurtdışında olduğu öğrenildi.
MUHALİFLERİN YÜKSELİŞİ: HEYET TAHRİR EL ŞAM’IN YENİ DÖNEMİ
Esad rejiminin çöküşünde en büyük rolü oynayan Heyet Tahrir el Şam (HTŞ), lideri Ahmed el Şara (Ebu Muhammed el Golani) öncülüğünde muhalif saldırılara liderlik etti. Al Majalla'nın haberine göre, el Şara, sivillere zarar veren HTŞ üyelerinin derhal infaz edilmesi talimatını verdi. Esad rejiminin çöküşünden bu yana HTŞ, Suriye’nin fiili yöneticisi konumuna geldi.
ESAD’IN MALİ VE ASKERİ DESTEK ARAYIŞLARI
Şam’a dönen Esad, Irak Başbakanı Muhammed Şii El Sudani ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayid ile temasa geçti. Esad, İran destekli Iraklı milislerden askeri destek, BAE’den ise mali yardım istedi. Ancak ABD, Irak’ı Suriye’ye milis göndermemesi konusunda sert bir şekilde uyardı. Aynı zamanda Türkiye de Rusya ve İran’a, Suriye’deki herhangi bir askeri müdahalenin Türkiye’nin doğrudan müdahalesini tetikleyeceği konusunda net bir mesaj verdi.
RUSYA’NIN ROLÜ: SAVAŞMAK İSTEDİ, AMA TAHLİYE EDİLDİ
Esad, daha sonra yaptığı bir açıklamada, Suriye’de kalıp savaşmayı tercih ettiğini ancak Rusya’nın ısrarıyla tahliye edildiğini söyledi. Al Majalla, Esad’ın kaçışından sonra uzun süre sessiz kalmasını, yardımcılarının sosyal medya hesaplarına erişim bilgilerini paylaşmasını beklemesine bağladı.
SON BİR KONUŞMA PLANI VE KAÇIŞ
Şam’ın düşmesine bir gün kala, 7 Aralık’ta Esad’ın medya ekibi başkanlık sarayında bir konuşma hazırladı. Ancak Esad bu konuşmayı yapmadan Moskova’ya gitmek zorunda kaldı. Mezze askeri havaalanında sivil uçaklarla sandıklar dolusu eşyanın ülke dışına çıkarıldığı ve bu eşyaların muhalif güçlerin ilerleyişiyle bağlantılı olduğu iddia edildi.
