Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, küresel olarak zorla yerinden edilenlerin sayısının 120 milyona ulaştığını bildirdi. Sudan, Gazze ve Myanmar'daki krizler için acil çözüm çağrısında bulunulurken, Suriye'nin 13,8 milyon kişiyle dünyanın en büyük yerinden edilme krizine sahip olduğu vurgulandı.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) tarafından yayımlanan "Zorla Yerinden Edilmede Küresel Eğilim 2024" başlıklı rapor, zorla yerinden edilme vakalarında 12 yıl üst üste artış yaşandığını ve Mayıs 2024 itibarıyla dünya genelinde toplam rakamın 120 milyona ulaştığını ortaya koydu. Bu, dünya genelindeki zorla yerinden edilmiş insanların sayısının Japonya'nın nüfusuna eşdeğer olduğu anlamına geliyor.
SUDAN, GAZZE VE MYANMAR ÖNE ÇIKIYOR
Raporda, Sudan, Gazze ve Myanmar'da devam eden çatışmaların yeni yerinden edilmelere neden olduğu ve bu krizlere acilen çözüm bulunması gerektiği vurgulandı. Sudan'da Nisan 2023'ten bu yana devam eden yıkıcı çatışmalar, 7,1 milyondan fazla insanın ülke içinde yerinden edilmesine ve 1,9 milyon Sudanlının komşu ülkelere sığınmasına yol açtı.
GAZZE ŞERİDİ'NDE 1,7 MİLYON İNSAN YERİNDEN EDİLDİ
BM Yakın Doğu'daki Filistin Mültecilerine Yardım ve Bayındırlık Ajansı'nın (UNRWA) tahminlerine göre, 2023'ün sonu itibarıyla Gazze Şeridi'nde yaşanan yıkıcı şiddet nedeniyle 1,7 milyona yakın insan, yani nüfusun yüzde 75'i yerinden edildi. Bazı Filistinli mültecilerin birden fazla kez yerlerinden olduğu da raporda belirtildi.
SURİYE: DÜNYANIN EN BÜYÜK YERİNDEN EDİLME KRİZİ
Suriye, 13,8 milyon kişinin ülke içinde ve dışında zorla yerinden edilmesiyle dünyanın en büyük yerinden edilme krizi olmaya devam ediyor. Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Myanmar'da da geçen yıl yaşanan şiddetli çatışmalar, milyonlarca insanın yerinden edilmesine neden oldu.
ÜLKE İÇİNDE YERİNDEN EDİLME SAYILARINDA BÜYÜK ARTIŞ
Raporda, yerinden edilme rakamlarındaki en büyük artışın, çatışmalardan kaçıp kendi ülkelerinde kalan kişiler nedeniyle yaşandığı belirtildi. Ülke İçinde Yerinden Edilme İzleme Merkezi (IDMC) verilerine göre, bu sayı 68,3 milyona yükseldi ve son beş yılda neredeyse yüzde 50'lik bir artış yaşandı.
MÜLTECİLERİN BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU KOMŞU ÜLKELERDE
BMMYK ve UNRWA'nın yetki alanı altındaki mültecilerin ve uluslararası korumaya ihtiyaç duyan diğer kişilerin sayısı 43,4 milyona ulaştı. Mültecilerin büyük çoğunluğunun komşu ülkelerde barındığı ve bunların yüzde 75'inin düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşadığı kaydedildi. 2023'te dünya genelinde 5 milyondan fazla ülke içinde yerinden edilmiş kişi ve bir milyondan fazla mülteci, menşe ülkelerine geri döndü.
İKLİM KRİZİ VE ZORLA YERİNDEN EDİLME
Raporda, iklim krizinin zorla yerinden edilmiş insanları giderek artan ve orantısız bir şekilde etkilediğine ilişkin yeni analizler de yer aldı. İklim değişikliğinin yarattığı doğal afetler ve kaynak kıtlıkları, yerinden edilmeleri tetikleyen önemli faktörler arasında bulunuyor.
BM MÜLTECİLER YÜKSEK KOMİSERİ FİLİPPO GRANDİ'NİN AÇIKLAMALARI
Raporda görüşlerine yer verilen BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, bu keskin ve giderek artan rakamların arkasında sayısız insanlık trajedisi yattığını vurguladı. Grandi, "Bu acı, uluslararası toplumu zorla yerinden edilmenin temel nedenleriyle mücadele etmek için acilen harekete geçmeye teşvik etmeli" ifadelerini kullandı.
Grandi, savaşan tarafların savaşın temel yasalarına ve uluslararası hukuka saygı duyması gerektiğinin altını çizdi. Çatışmalara, insan hakları ihlallerine ve iklim krizine yönelik daha iyi işbirliği ve ortak çabaların olmaması halinde, yerinden edilme rakamlarının artmaya devam edeceğini ve bunun yeni sefaletlere ve maliyetli insani müdahalelere yol açacağını belirtti.
MÜLTECİLERE VE EV SAHİBİ ÜLKELERE DAYANIŞMA ÇAĞRISI
Grandi, "Mülteciler ve onlara ev sahipliği yapan toplulukların dayanışmaya ve yardım eline ihtiyacı var. Onlar, dahil olduklarında toplumlara katkıda bulunabilirler ve bulunuyorlar" ifadelerini kullandı. Ayrıca, geçen yıl milyonlarca insanın evlerine döndüğünü hatırlatan Grandi, bunun "önemli bir umut ışığı" olduğunu kaydetti.
