Euro Bölgesi Maliye Bakanları 2012 yılında Yunanistan'ın borçlarına 40 milyar euroluk “saç tıraşı” uygulanması konusunda uzlaşma sağlamıştı. SYRIZA lideri Başbakan Aleksis Çipras zaman içerisinde kreditörlerin borç silmeye karşı tepki gösterdiğini gördükçe borçların yeniden yapılandırılması ve uygun ödeme koşullarının sunulmasını sağlamaya çalışmıştı. Öte yandan Yunanistan'ın mevcut ekonomik büyümesi 323 milyar euroluk rekor borcun faizini bile düzenli olarak ödemeyi zorlaştırıyor.
Uzun yıllar IMF’nin yönetim kuruluna danışmanlık yapan Ekonomi Profesörü Ngaire Woods’a göre Yunanistan’ın borçlarının önemli bir kısmı silmeden ülke ekonomisinin mevcut borç seviyesini sürdürebilmesi mümkün görünmüyor.
AA’ya konuşan Woods, “Yunanistan’ın borçlarına saç tıraşı uygulanmak zorunda. Yunanistan borçlarını ancak bu şekilde ödeyebilir. IMF bunu bir süredir anlamış durumda. IMF bu durumun daha iyi anlatılması konusunda öncü oldu. Yunanistan’ın Avrupa’daki ortakları ise bunu gerçekleştirmek konusunda istekli değil. Eğer Yunan hükümeti müzakereler süresince eğer kreditörler arasındaki bu farklılığı kullanabilmiş olsaydı bugün durum çok daha farklı olabilirdi. Bu farklılığı daha iyi kullanabilirlerdi” değerlendirmesinde bulundu.
"Yunanistan hükümeti haksız değil"
Uzun yıllardır Yunanistan ekonomisinin benzer durumda olduğunu, atılan adımların ise borcun azaltılmasına izin vermediğini belirten Woods, “Yunan hükümeti aslında asıl kurtarma paketiyle yaşanamayacağını söylerken yanlış değildi. Bu konuda haklılar bence. Ayrıca Yunanistan’ın referandum çağrısı yapmasının da yanlış olduğunu düşünmüyorum. Yunanistan’da SYRIZA bir seçim kazandı ve halka bu şartlarla bir anlaşma imzalamayacaklarını söylediler. Eğer böyle bir anlaşma bu şartlarla devam ettirilecekse halktan bir kez daha onay alınması doğal. Fakat Yunanistan referanduma bir ay önce gitmeliydi” diye konuştu.
Ngaire Woods, Yunanistan’daki hükümetin kreditörlerle olan müzakerelerinde diplomasiyi yeteri kadar etkili kullanmadığının altını çizerek, “Yunanistan Avrupa’da kendilerine daha sempati ile bakan Avrupalı liderleri kazanmaya çalışmalıydı. Bunu pek yapmadılar ve görüşmeler süresince kendilerini izole ettiler. Yunanistan hükümetinin görüşmelere gelmeden önce ödevini daha iyi yapması gerekiyordu. Kreditörlere daha detaylı tekliflerin sunulması gerekiyordu” dedi.
“Mali riskten ziyade politik bir risk”
Yunanistan’ın IMF’ye olan 1,6 milyar euroluk borç dilimini zamanında ödeyememesini değerlendiren Woods, daha önce başka ülkelerin de borçlarını geciktirdiğini, mevcut durumun IMF için mali riskten ziyade politik bir risk yarattığını vurguladı.
Woods, “Borcun ödenmemesi IMF’yi mali olarak sarsmaz. Fakat öncelikle IMF içerisindeki etki üzerine siyasal bir tartışma başlayabilir. Gelişmekte olan ekonomilerin IMF’nin küçük bir Avrupa ülkesine nasıl bu kadar büyük bir kredi verdiği yönünde sorular oluşacaktır. Avrupa IMF’nin yönetim kurulunda fazlaca temsil ediliyor. Avrupa’nın aynı zamanda IMF Başkanı’nı sürekli olarak Avrupa’dan seçmek gibi bir geleneği bulunuyor” ifadelerini kullandı.
Yunanistan’ın euro birliğinden en kötü senaryoya göre ayrılmasının birliğin geleceği için endişelerin oluşmasına neden olacağını vurgulayan Woods, “Euro birliği birlikte hareket etmek üzerine tasarlandı. Bu birlikteliğin bir kısmının kırılması ya da çatlaması ileride yaşanabilecek krizlerde aynısının tekrar gerçekleşebileceği üzerine soru işaretlerini artıracaktır” ifadelerini kullandı.
“Yunan halkı istikrarı tercih edecek”
Yunanistan Başbakanı Çipras’ın referandum çağrısının ardından kreditörlere art arda teklif götürmesinin Yunanistan hükümeti içerisinde fikir ayrılıklarından kaynaklandığını öne süren Woods, “Atina’da bir anlaşmaya varabilmek için ne kadar özveride bulunulabileceğine dair bir tartışma olduğunu düşünüyorum” dedi.
Woods, krizin Yunan vatandaşlarına yansımalarına ilişkin ise “Atina’da son iki gün içerisinde insanların bankadaki varlıklarına erişememesinin oluşturduğu paniğin Yunan halkının avrodan çıkışın maliyetinin daha net görmesini sağladığına inanıyorum. Kurtarma planına imza atılmaması belli bir süre kaosun devam etmesine neden olacaktır. İnsanlar avroda devam etmenin belirli bir istikrar getirdiğini gördü” değerlendirmesinde bulundu.
“Referandumdan sonra milli birlik hükümeti kurulacak”
Referandumda "evet" sonucunun çıkması halinde Yunanistan Başbakanı Çipras’ın görevini sürdürmeyebileceğini belirten Woods, “Referandumdan sonra Yunanistan'da milli birlik hükümeti kurulacağını düşünüyorum. Öte yandan siyasetçilerin iktidarda kalmanın cazibesine pek direnebileceğini de sanmıyorum” yorumunu yaptı.
Yunanistan’ın halihazırda toplam borcu 320 milyar avro seviyesinde bulunuyor. Toplam borcun 240 milyar avroluk kısmını ise Avrupa’dan alınan kurtarma paketi oluşturuyor. Yunanistan ekonomisi 2010 yılında bu yana yaklaşık yüzde 25 daraldı. İşsizlik oranının yaklaşık yüzde 26 seviyesinde olduğu Yunanistan’da nisan ayı itibarıyla genç işsizlik oranı ise yüzde 49,7 olarak kaydedildi.
LONDRA/AA