[Karar]
YRD. DOÇ. DR. RAMAZAN GÜREL
Takva, Kur’an-ı Kerim’in değerler sistemi içerisinde önemli bir konumda bulunur. Takva ile ilgili yapılan tanımların ortak noktasını, Allah ile kul arasındaki ilişkileri engelleyen her şeyden uzak durmak, din ve ahlâkın sakıncalı bulduğu tutum ve davranışlardan kaçınmak anlayışı oluşturur.
Cahiliye döneminde bu kelime, dini bir anlam taşımayıp bir çeşit hayvansal içgüdü; korkuya karşı kendini savunma içgüdüsü; insan olsun hayvan olsun canlı varlığın dışarıdan gelecek yıkıcı bir kuvvete karşı kendini savunma davranışı anlamına gelmekteydi. Kur’an-ı Kerim, takva kavramını dine taşırken ona “bilinç” manasını kazandırmış; “Allah’a karşı nasıl davranacağının bilincinde olma” anlamını kelimenin anlam dünyasının merkezine yerleştirmiştir.
İMANI KÖKLEŞTİREN DEĞER
Kur’an-ı Kerim’de takva, imanla bağlantılı olup bir yandan imanı hazırlayan ve kökleştiren vicdani bir olgu olarak diğer yandan imanla birlikte gelişen bir tavır ve değer olarak sunulur. Hemen belirtmek gerekir ki Kur’an dilinde takva, patolojik bir duygu anlamındaki korkudan ziyade, deyim yerindeyse çok sevilen, sayılan ve aynı zamanda azabından korkulan Allah’ı gücendirmekten korkmak, yani O’na ve O’nun koyduğu dini ve ahlâkî kanunlara saygı duymak, karşı gelmekten sakınmaktır. Ayrıca kelime, “saygılı olma, sorumluluk endişesi taşıma” şeklinde de anlaşılmıştır. Burada önemle vurgulanması gereken husus, takvanın Kur’an-ı Kerim’de ağırlıklı olarak ta’zim, hürmet, saygı gibi kelimelerin ifade ettiği yüksek ahlâkî fazilet için kullanılmış olmasıdır. Buna göre, Kur’an-ı Kerim’in en önemli değerlerden biri olarak kabul ettiği takva (Hucurat, 13), Allah’a derin bir şekilde saygı duymak, her türlü tutum ve davranışta O’na karşı sorumluluğun bilincinde olmayı ifade etmektedir. Kur’an’ın inşa etmek istediği şahsiyet modelinin sahip olacağı en yüce değerlerden birisi hiç şüphesiz takva olacaktır.