ALİ YILDIRIM / EKONOMİ SERVİSİ
Türkiye’nin yıllardır üzerinde çalıştığı fakat bir türlü somut hale getiremediği yerli otomobil hayli gerçek oluyor. Yıllar öncesinde Devrim otomobilleriyle başlayan bu girişim her defasında olumsuz sonuçlandı. En son 2015 yılında TÜBİTAK desteğiyle tekrar hayatımıza girip prototipler bile ortaya çıktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘hayalim’ diyerek Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Genel Kurulunda iş insanlarından yerli bir otomobil üretilmesine yönelik isteğinin ardından çalışmalar tekrar başladı. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun Sanayi Bakanı Faruk Özlü ile görüşmesinin ardından, otomobilin üretiminden çok, “iş modelinin” önem taşıdığına karar verildiği belirtildi. Bu çağrıya cevap veren iş dünyası 5 ‘Babayiğidi’ açıkladı. Dün Beştepe’de Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen ‘Türkiye’nin Otomobili Projesi Ortak Girişim Grubu İşbirliği Protokolü İmza Töreni’ için Anadolu Grubu, BMC, Kıraça Holding, Turkcell Grubu ve Zorlu Holding koltuğa oturdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin otomobili için elini taşın altına koyan babayiğitlerin ülkeye, millete, sektöre ve girişim grubunu oluşturan şirketlere hayırlı olmasını diledi. Erdoğan, şöyle devam etti: “Hamdolsun tarihi bir adım atıyoruz. Ortak girişim grubumuzdan beklentimiz, hazırlık sürecini hızla tamamlayarak, en geç 2019'da otomobilimizin prototipini tamamlaması, 2021’de de ticari satışına başlamasıdır. Türkiye'nin 2023 hedefleri arasında özel bir yere sahip olduğuna inandığım bu projede en küçük bir gecikme istemiyoruz.”
İLK TALİPLİSİ CUMHURBAŞKANI
Gerekiyorsa sırf bu projenin takibi ve sıkıntıların bertaraf edilmesi için Cumhurbaşkanlığında da bir ekibi görevlendireceğini açıklayan Recep Tayyip Erdoğan, zaman kaybına tahammülün bulunmadığının altını çizerek, “Madem ki bu babayiğit arkadaşlarımız çıkıp ellerini taşın altına soktular, bize de gereken yerde omuz vermek düşer. Şimdiden ilan ediyorum, ilk otomobilin bedelini ödemek şartıyla taliplisi de benim” dedi. Erdoğan, son yıllarda hibrit, elektrikli otomobiller ve sürücüsüz araçlar gibi gelişmelerle sektörün yeni bir döneme girişine şahit olunduğunu dile getirdi.
GEÇMİŞİN DEĞİL GELECEĞİN ARACI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Dolaysıyla üretilecek otomobilin de bugünün değil, geleceğin ihtiyaçlarına uygun olacağından şüphe duymuyoruz. Bu otomobilin öncü ve taşıyıcı gücü elbette ortak girişim grubu olacaktır” dedi. Otomobilinin sınıfına, tasarımına, motor teknolojisine, modeline, üretim yöntemine, pazar hedeflerine girişim grubunun karar vereceğini belirten Erdoğan, doğrudan hibrit ve elektrikli otomobile yönelmek istendiği zaman daha memnun olacaklarını ifade ederek, “Kararlar ne olursa olsun, biz kendilerine her türlü desteği vereceğiz” dedi.
TESLA DÜNYAYA KAFA TUTUYOR
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin otomobilini üretmek için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kendilerine çağrı yaptığını hatırlattı. Hisarcıklıoğlu, “Beş aydır 100’e yakın toplantı yaptık, bu sürecin planlamasını gerçekleştirdik” dedi. Geleceğe yönelik teknoloji konusunda Tesla örneğini veren Hisarcıklıoğu, “Tesla’da pazara sonradan dahil olmasına rağmen dünya liderlerine kafa tutuyor” diye konuştu. Projenin, Türkiye'nin teknolojik dönüşümü için de model olacağını belirten Hisarcıklıoğlu, proje kapsamında geliştirilecek teknolojilerin birçok sektördü tetikleyeceğini kaydetti.
DEVLETTEN TAM DESTEK
Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu’nda 5 ortak bulunduğunu anlatan Rifat Hisarcıklıoğlu, söz konusu firmaların geçen yılki cirolarının da 65 milyar liraya yakın olduğunu söyledi. Hisarcıklıoğlu, bugün atılan ortak girişim grubu imzasının bir başlangıç olduğunu kaydederek, “3-4 ay çok yoğun çalışacağız. Alternatif teknolojileri, fonlama imkanlarını analiz edeceğiz. Projeye ilişkin devlet desteklerimizi Cumhurbaşkanımızın talimatları doğrultusunda hükümetimizle, bakanlığımızla birlikte tasarlayacağız ve 2018'in ilk aylarında şirketimizi de kuracağız” açıklamasında bulundu.
40 MİLYON EUROLUK PROJE ÇÖPE GİTTİ
Kasım 2012’de TÜBİTAK, yerli otomobil üretimi için 100 milyon lira teklif vereceğini açıkladı. Hatta kuruluş bazı firmalara teşviğin 500 milyon liraya bile çıkabileceğini söyledi. TÜBİTAK’ın devlet destekli yerli otomobil projesi için Hattat-Magna, Nurol, BD Otomotiv, Karsan-Hexagon, Temsa, Derindere, Malkoçlar ve Hisarcılar gibi büyük firmaların dışında üniversiteler ve küçük ölçekli birçok firma ve birey teklif verdi. Projelerle ilgili TÜBİTAK’ın birkaç grubu bir araya getirebileceğini kaydeden yetkililer, projenin tek bir gruba verilmeyebileceğini de açıkladı. 2014 yılı mart ayında yapılan değerlendirme sonucunda Anadolu Isuzu birinci seçildi. TÜBİTAK sürpriz bir şekilde vereceği 100 milyon TL teşvikte yarı yarıya revizyona gidince, Isuzu projeden çıktı. 2016 yılında ise TÜBİTAK tarafından yerli otomobil prototipleri ortaya çıktı fakat, projenin devamı gelmedi ama TÜBİTAK çalışmalara devam etti. Yerli otomobilin fikri mülkiyet hakları için 40 milyon euro ödenmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “hayalim” diyerek TOBB Genel Kurulunda iş insanlarından yerli bir otomobil üretilmesine yönelik isteğinin ardından çalışmalar tekrar başladı. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun Sanayi Bakanı Faruk Özlü ile görüşmesinin ardından, otomobilin üretiminden çok, “iş modelinin” önem taşıdığına karar verildiği belirtildi.
67 YILLIK DENEYİMİ KONUŞTURACAK
Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, ortak girişim grubunun bir üyesi olmaktan ve Anadolu Grubu’nun 67 yıldır oluşturduğu deneyimi bu projede Türkiye’nin hizmetine sunmaktan mutluluk duyacaklarını bildirdi. Özilhan, otomotiv sektöründeki hızlı dönüşüme bugünün teknolojilerini kullanarak katılması gerektiğini aktararak, böyle önemli bir projede devletin desteğinin bulunmasının önemli olduğunu kaydetti.
TEKNOLOJİ TARAFI ZORLU’DA
Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Zorlu şu açıklamayı yaptı: “Biz her zaman yerli sanayiye inanan bir grup olduk. Yaptığımız üretimle ve gerçekleştirdiğimiz ihracat ile bugüne kadar ülke ekonomisine ve cari açığın azaltılmasına önemli katkılar sağladık. Grubumuz, yerli sanayideki gücü ve ileri teknolojideki bilgi birikimi ile şimdi de yerli otomobil üretim sürecinde rol üstlenerek, katkılarını artıracaktır.”
ÜRETİM BANDI HAZIR
Kıraça Holding, 1998 yılında Türk otomotiv sektörünün önde gelen isimleri İnan Kıraç ve Claude Nahum tarafından Kıraça Şirketler Topluluğu adıyla kuruldu. Karsan markasıyla Türkiye’nin yanı sıra Avrupa ve Amerika’da bile söz sahibi olan şirket, Türkiye’de ürettiği araçları dünyanın dört bir yanına yolluyor. Hatta şirket geçtiğimiz günlerde, Kuzey Amerika pazarına özel olarak tasarlanan araçlar için mutabakat metni imzaladı.
PARÇADA SÖZ SAHİBİ
Türkiye’nin en büyük ticari ve askeri araç üreticilerinden BMC Otomotiv Sanayi’de bu projede öne çıkan isimlerden. Şirket, yarım asırlık köklü geçmişine sığdırdığı başarılarına yenilerini eklemek için, Türk ve Katar ortaklığı ile ulaştığı güçlü ve çok uluslu şirket yapısıyla, yerli otomobil içinde harekete geçti. Şirket İzmir’deki 200 bin metrekare alanda 700‘ün üzerinde konfigürasyonda araç, yedek parça, motor ve döküm parçaları üretimi yapıyor.
AKILLI ULAŞIM TURKCELL’DE
Turkcell Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akça Turkcell’in, 5G teknolojisinin hazırlığı içinde olduğuna vurgu yaptı. Akça, “Türkiye’nin otomobili projesini destekleyecek olan, akıllı ulaşım sistemlerinin öncü teknolojilerinin hazırlık çalışmaları da bu kapsamda devam etmektedir. Yerli otomobil projesine önemli katkılarımızın olacağına inanıyoruz. ‘Kader gayrete aşıktır’ diyor ve Türkiye’nin otomobili için yola çıkıyoruz” diye konuştu.