2000'li yılların başlangıcında gazetelere ilan veren bilgisayar şirketlerinin meşhur bir illüzyonu vardı. KDV dahil olmayan fiyatları yazıp dikkatinizi çekerler, hemen aşağıda karınca duası gibi küçük fontlarla yazılmış KDV dahil değildir notunu farkettiğinizde büyük bir sükutu hayale uğrardınız. Şanslı olmayanlar ancak satış mağazalarına gittiklerinde korkunç gerçekle yüzleşir, KDV dahil fiyat ve bütçeleri arasındaki korelasyonu hesaplamak üzere biraz daha zaman isteyerek çıkış yolunu tutarlardı.
Bilgisayarların yaygınlaştığı zaman ile ilgili bu anımı nedense Can Yücel'in bir şiir kitabındaki ironi ile birlikte aklıma geliyor. Arka kapağın sağ alt köşesinde, fiyatın hemen altına parantez içerisinde iliştirilmiş 'KDV'si gömülüdür' yazısını tebessümle hatırlarım.
Yılın en yoğun tüketim yapılan dönemindeyiz. Black Friday kampanyaları, yılbaşı, sevgililer günü... meşrebinize uygun hangi gün varsa kapitalist sistem sizi tüketim mabedlerine çekecek bir gün hasretmiş durumda. Dilek listelerinin başında da, mağazaların en görkemli yerlerinde de pahalı oyuncaklar, teknoloji ürünleri alıcılarını bekliyor. KDV vesair vergilerin ekli olup olmadığından önce, daha sonra mahremimizi feda ederek bedelini ödeyeceğimiz gizlilik ve güvenlik özelliklerin bu pahalı oyuncaklara ekli olup olmadığını sorma vakti!
Özgür ve güvenli internet teknolojileri geliştirmeye odaklanan Mozilla vakfının Privacy Not Included ürün kataloğu bu sorunun cevabını merak edenler için birebir. Bu yazımızda en çok tercih edilen teknolojik ürünlere Mozilla'nın kataloğundaki bilgiler ışığında değineceğiz.
Mozilla Privacy Not Included kataloğunu çeşitli kategorilere bölmüş durumda. Örneğin Best Of kategorisinde en çok tercih edilen ürünler, Türkiye'de henüz yeterince yaygın kullanımı olmayan akıllı ev teknolojileri, ev-ofis ürünleri, oyuncak ve oyunlar, eğlence, giyilebilir teknolojiler, vb.
Best Of kategorisini bir ümitle ziyaret ettim ancak ülkemizde rağbet gören ürünlerden çok Amerikan toplumunun ilgi gösterdiği ürünler mevcut.Öyle ise tek tek ürünleri inceleyip kendi listemizi kendimiz hazırlayalım...
İlk sırayı özellikle de uzaktan eğitim ile birlikte gördüğü ilgi artan tablet ürünlerinden Apple iPad'e verelim... Ürün hakkındaki malumatın son gözden geçirildiği tarih Şubat 2020. Bir yılda, en azından Apple'ın gizlilik cephesindeki konumunda değişen çok bir şey olmadığı için verilere göz atmaya devam edelim.
Apple'ın verilerimizi satmadığı ya da paylaşmadığı bilgisi ile başlayan katalog, sesli komut ile çalışan asistan Siri'ye yapılan isteklerin de bizimle ilişkilendirilmediğini not etmiş. Apple iPad'inizi parola ile değil, parmak izi ile korumaya almanız Privacy Not IncLuded kataloğunda tavsiye edilmiş.
Apple ürünleri her uygulama için mikrofon, kamera ve diğer sensör izinlerinin yönetilme kabiliyetiyle benim de uzun zamandır dikkatimi çekiyor. Sizler de uygulama bazlı olarak bu izinleri gözden geçirebilirsiniz.
Sony Playstation 5
Dünyanın en çok tercih edilen oyun konsolu markası. En son Muharrem İnce'nin Twitter üzerinden paylaştığı rakamlarla dünyanın geri kalanı ile karşılaştırıldığında fiyat olarak oldukça dezavantajlı konumda olduğumuzu öğrendiğimiz oyun konsolu her şeye rağmen ülkemizde oldukça ilgi görüyor. Mozilla'nın Privacy Not Included kataloğunda Play Station 5'in değerlemesi ise şöyle:
Öncelikle Play Station hesabınız için iki aşamalı doğrulama seçeneğinin aktif edilmesi gerektiği belirtiliyor. Unutmadan hatırlatalım. İki aşamalı doğrulamada SMS seçeneği yerine giriş için doğrulama kodunu üretecek fiziksel ya da sanal doğrulama cihazları kullanmanızı tavsiye ediyoruz. Sony Playstation hesaplarının tarihte ele geçirilmesi vb bir durum söz konusu olursa kullanıcı adı ve parolanıza erişen biri hesabınız üzerinden oyun satın alabilir. Bu arada SIM kartların kopyalanması risklerine dair daha önce yine bu köşede yazdığımız Dikkat SIM Kartınız Kopyalanabilir yazısına ulaşmak için lütfen tıklayınız.
Sony PS ihlallere karşı daha etkili mücadele için sesli mesajları saklayacağı bilgisini daha önce paylaşmıştı. Maalesef bu isteğe bağlı bir seçenek olmadığı için bu özelliği kapatabilmeniz de mümkün değil.
Sony'nin sizin bilgilerinizi reklam ve tanıtım amaçlı üçüncü taraflarla da paylaşabileceğini unutmayınız. Örneğin başka bir üreticinin geliştirdiği oyunu PS'de satın alıp oynadığınızda Sony sizin bilgilerinizi bu firmalar ile paylaşabilir.
Apple Apple Watch 6
Yazımızda yer alan ikinci Apple ürünü. Daha önce akıllı saatler konusunda yine bu köşede bir yazı yayınlamış; pek çok derde deva olduğunu örneklerle açıklamıştık. İlgili yazıyı merak eden okurlarımız Saatler Olsun başlıklı yazımıza göz atabilir.
Apple Watch saati kullanabilmek için Apple iPhone marka bir de telefona sahip olmalısınız. Adamlar iyi yere tezgah açmış değil mi? iPhone telefon ile senkronize ettiğiniz takdirde saatiniz üzerinden sesli ve yazılı mesajları alabilir, epostalarınızı okuyabilir, müzik ve podcast dinleyebilirsiniz. Saatler Olsun yazımızda belirttiğimiz gibi kalp ritminden , uyku ve adım takibine, kalori ölçere kadar Apple akıllı saatler pek çok özellik sunuyor. Ben Saatler Olsun yazısını yazdıktan sonra adeta beni beklemişçesine Apple akıllı saatlerine Pulse Ox özelliğini de ekledi. Yani kandaki oksiyen miktarını ölçebilen sensör. Korona virüs tedavi sürecindeki önemli göstergelerden biri olan oksijen ölçümü için hastalar bu Pulse OX cihazlarına yüzlerce lira para ödediler.
Apple güvenliği ciddiye alan ve bu işe yatırım yapan bir şirket olarak takdir topluyor. Apple üçüncü taraflar ile bu bilgileri paylaşmadığını da belirtiyor. Umarız bu kararlılık devam eder, zira kanınızdaki oksiyen miktarından, harcadığınız kaloriler, katettiğiniz adımlara kadar tüm bilgilerimizi elde bu cihazlar bir sigorta şirketi ile bu bilgileri paylaşırsa hangi risk grubunda değerlendirilip ne kadar poliçe bedeli ödeyeceğimizi Allah bilir. Gizlilik konusundaki olası risklere değindiğimiz Saklayacak bir şeyim yok başlıklı yazımızı da yine meraklı okurların dikkatine sunmak isteriz.
Mozilla Foundation'ın hazırladığı Privacy Not Included kılavuzuna https://foundation.mozilla.org/en/privacynotincluded/ adresinden ulaşabilirsiniz.
Unutmayın, ürünlerimizin güvenliği bir Allah vergisi değildir...