Otobanda bir kaza var. Hafta sonu, sokağa çıkmak yasak. Buna rağmen kaza yüzünden yavaşlamak zorundayız. İleride, birkaç otomobil birbirlerine arkadan vurmuş. Allahtan cana zarar gelmemiş.
Arkadaşım, “Akıllı telefon kazası” dedi, “Mesaj yazarken vurmuştur önündekine kesin.”
Bu arkadaşımın akıllı telefonu yok. Geçen yüzyıldan kalma çakaralmaz bir telefon kullanıyor. O yüzden bu kadar rahat konuşuyor.
Ama söylediği akla yakın.
Gözlerini avucundaki akıllı telefona dikmiş insanların tuhaf tuhaf dolaştığı ya da araba kullandığı şu yeryüzünde her gün kaç kaza oluyordur, kaç kişi sakat kalıyordur, kaç can gidiyordur kim bilir.
Bizler, artık o telefonların içinde yaşıyoruz.
Pencereyi açıp sokağa veya tabiata bakmak yerine akıllı telefonlarımızın açtığı pencereden telefonun içine doğru oyulmuş, gitgide gerçeğe galebe çalan ‘sanal’ alemi seyrediyoruz.
Bunun istisnası çok az.
Benim hoşuma giden şeylerden biri, akıllı telefonun içindeki malayaniye bakarken, sanki çok ciddi bir makale okuyormuş ya da büyük bir keşfin peşindeymişiz gibi ciddi bir çehreye bürünmelerimiz.
Ya da... Hasbelkader, akıllı telefonundan başını kaldırıp birkaç dakikalığına soluklanan bir bağımlının, bu kendimiz de olabiliriz, etrafına bakıp, eleştirel bir vurguyla “Şu anda sekiz kişiyiz ve yedimiz telefonuna bakıyor, acayip bir durum bu” deyivermesi.
Biz mi teknolojinin uzantısıyız, teknoloji mi bizim?
Biz mi teknolojiyi avucumuza aldık, teknoloji mi bizi?
Bu soruların cevabını, beş on sene evvel biraz tereddütle verebilirdik. Şimdi eminiz, biz teknolojinin avucundayız.
Teknoloji bizi birbirimize bağlamıyor. Biz teknolojiyi birer kablo gibi, birer istasyon gibi, -‘hab’ mı diyorlardı?- birbirine bağlıyoruz.
“Dedim ki, Eyy Amerika, Eyy Avrupa yakında önümüzde diz çökeceksin.”
Nerede dedin?
“Twitterda dedim. Sonra da instagram’da dedim. WhatsApp’taki yerli ve milli grubumuza da yazdım.”
İyi yapmışsın.
İyi yapmışsın da, kendinin ‘sermaye’ olduğunun farkında mısın?
Adam, sermayesine karşı müşfik.
Seni şefkatli kollarına aldıktan sonra, istediğin bayrağı sallamana, istediğin kadar yerli ve milli olmana izin veriyor.
Yeter ki gel. Kim olursan ol, gel.
Şirket müdürü olmuşsun, devlet müdürü olmuşsun, cengaver olmuşsun, fark etmez.
Geldikten sonra istersen ‘tek yol İslam’ yaz.
Adam, senin sırtından kazandığı paraya bakıyor.
Senden, benden, dünyadaki milyarlarca insandan topladığı veriyi ‘hüüüüp’ diye emiyor. Gönüllü verdin, istediğini yapar artık.
Bu halimiz, kendi tercihimiz.
Teknolojinin kucağında, ‘gassalın önündeki meyyit’ gibiyiz.
Facebook verilerimizi kullanıyormuş.
“Benim verilerimi niye kullanıyorsun ayol?”
WhatsApp verilerimizi paylaşacakmış.”
“Ayy, nasıl olur? Terbiyesiz!”
Gibi göstermelik namuskarlıklar.
Oğlum, nerede olursan ol, ne türlü ses çıkarırsan çıkar, bir sermayesin sen.
Biraz kaba mı söyledim?
Belki. Ama emin olun gerçeğin kendisinden daha kaba değil.
Yahu biraz yerli ve milli olmayalım mı?
Hiç olmazsa ‘milli’ bir platforma dahil olmayalım mı? Bak herifler verilerimizi kullanıyor, belki de bizi manipüle edecekler.
Canım benim. Sen adamların avucundasın, yağından yününden istifade ediyorlar, şimdi manipülasyondan mı çekiniyorsun?
Seçimde seni şaşırtıp başka bir partiye oy verdirmesinden mi? O kadar mı mudarasın?
Hadi BİP’e geç o zaman.
Ama haberin olsun, bizimkiler de en az Amerikalılar (veya Ruslar, Çinliler) kadar meraklı.
Hele manipülasyona, hepsinden daha meraklı.
Ayrıca, internet bu, BİP’in de bir ucu illa ki Amerika’ya değiyordur.
Casus filmlerini hatta içinde vurdulu kırdılı takipler olan filmleri izleyenler bilir. Kimsenin seni bulmasını istemiyorsan evvela telefonu fırlatıp atacaksın.
Verilerini kimsenin kullanmasını istemiyorsan, sen de aynısını yapacaksın.
Bunu yapamıyorsan. Telefonun avucunda olmayınca sudan çıkmış balığa dönüyorsan...
O zaman nazlanma, bırak kendini.