"ABD ödüyor, İsrail çocukları öldürüyor/Bugün kaç çocuk öldürdünüz?”
Bunu sorun, New York’ta İsrail’in Gazze’de yaptığı çocuk katliamını protesto için sokaklara dökülen Amerikalılar.
ABD’deki Araplar değil, Amerikalılar.
Biden’ın İsrail’e verdiği 14,3 milyar dolarlık silah yardımıyla Gazze’deki bebek katliamını birleştiriyorlar.
Gazze’deki katliamın boyutları büyüdükçe protestolar de büyüyor, yayılıyor.
Daha önce bu kadar olmuyordu.
İsrail’in yaptığı soykırımı lanetleyen gösterilerin dünya genelindeki yaygınlığı ümit verici.
İnsanlığın vicdanı ölmemiş demek ki.
(Vicdan o kadar önemli ki, İngiltere başbakanı Sunak Filistin yanlısı protestolardan rahatsız olduğunu açıkça belli eden İçişleri Bakanı Braverman’ı görevden alıp yerine dışişleri bakanı Cleverly’yi atadı. Dışişleri bakanından boşalan koltuğa da eski başbakan Cameron’u oturttu. Fransa devlet başkanı Macron bile çocukların öldürülmesinden rahatsız olduğunu söyleme ihtiyacı hissetti.)
İnsanlar yürüyor.
Washington’da Beyaz Saray’ın önünde ya da başka kentlerde…
Londra’daki, Paris’teki, Roma’daki protestolar muhteşemdi mesela.
Çok sıkı tedbirlere rağmen Berlin’de de yürüdü insanlar. Stockholm’de, Oslo’da, Madrid’de…
Hatta uzak diyarlarda, Santiago’da, Sydney’de, Tokyo’da, Seul’de…
Bazılarında yüzbinler yürüyor.
“Filistin’e özgürlük, Irmaktan Denize Kadar.”
***
Soykırım, sadece gösterilerin yaygınlaşmasına sebep olmadı.
Bilhassa batı toplumlarında insanların siyasi duruşlarını da etkiledi.
Time’de (14 Ekim) bir makale dikkatimi çekti. ABD’deki solcuların Filistin yanlısı olmasından yakınan bir makale. Charlotte Alter imzalı.
“Filistin İçin Adalet” başlığı altında örgütlenen 34 Harvard öğrencisi yayınladıkları bildiride “Ortaya çıkan şiddetin tamamından İsrail rejiminin sorumlu olduğunu” söylemişler. ABD’nin Demokrat Sosyalistleri adlı bir grup New York’ta bir gösteri düzenlemiş. “Ülke işgal edilmişse direniş haklıdır” diye slogan atmışlar.
Bunu yadırgıyor yazar. Devamında şunları anlatıyor.
Gallup’un 2011-2014 arasında yaptığı araştırmada Demokrat Partililer yüzde 25 farkla İsrail yanlısı çıkmış. 2023’te 36 puanlık bir kayma olmuş. Filistin yanlıları İsrail yanlılarını 11 puan geçmiş.
Liberal Yahudi Örgütü J Street’e çalışan (Bu da İsrail yanlısı örgüt) stratejist Max Berger şöyle bir değerlendirme yapıyor:
“Solun fabrika ayarları mazlumların yanında olmak ve onları savunmaktır. Fakat İsrail’le Filistinliler arasında uzun zamandır devam eden çatışmada Yahudiler hiç de mazlum gibi görünmüyorlar.”
Politico’da da “Solun dünya genelinde kendisini İsrail’den koparmakta olduğunu” anlatan 8 imzalı bir makale okudum.
Solun fabrika ayarları mazlumun yanında olmaksa Türkiye’deki solcuların da İsrail’in zulmüne karşı olmaları lazım.
Görebildiğim kadarıyla ağırlık merkezi Filistin lehine.
Fakat, sırf Erdoğan Filistin’i destekliyor diye mesafeli duranlar da var.
***
Batıdaki protestolarla başladım. Peki İslam dünyasında zayıf mıydı protestolar?
Öyle düşünüyordum.
Baktım, hiç de zayıf değil.
İran’da, Ürdün’de, Pakistan’da, Yemen’de, Endonezya’da, Malezya’da, Irak’ta, yüzbinler sokaklara dökülmüş. Hala da yürüyorlar.
Bizdeki protestolar beklediğim kadar kuvvetli değildi.
Türkiye’de sivil toplumun yavaşladığını, tatlı su sivil toplumuna meylettiğini düşündüğümü söylesem haksızlık mı etmiş olurum?
Suudi Arabistan’da gösteri falan yok.
Belki vardı da ben bulamadım.
Ararken New York Times’ta şöyle bir paragraf gördüm:
“Müslümanların en kutsal mekânı olan Suudi Arabistan’daki Mekke’nin Büyük Camii’nde (Kabe’yi kastediyor) ibadet edenler omuz omuza imamın arkasına dizildiler. İmam Üsame b. Abdullah el-Hayyat sondaki dua bölümüne kadar ağırlıklı olarak politik olmayan bir konuşma yaptı. Sonunda “Allah Filistin’deki Müslümanların yardımcısı ve koruyucusu olsun, ölenlerine rahmet etsin, şehitlikle mükafatlandırsın” dedi.”
“Komşu BAE’de ise televizyondan yayınlanan Cuma hutbesinde Filistin’den hiç bahsedilmedi.”
“Bazı Hristiyanlar, hatta bazı dinsizler bazı Müslümanlardan daha duyarlı” diyebilir miyiz bu durumda?
Hemen bütün dünyada, halk duyarlı, öyle görünüyor.
Devletler politika yapıyor. Zulmü durdurmayacak seviyede.
İsrail, hiçbir kötülüğü yapmaktan geri kalmıyor.
Dünyanın vicdanı devletleri zorlayabilir mi İsrail’i zorlamaya?
Bugünkü şartlarda maalesef hayır.