Ekonomimiz beş altı senedir manyak oldu.
On senedir, yirmi senedir demiyorum. Diyebilirdim. İşler iyi gidiyorken bazı doğrular yapılabilseydi belki yıllar önce orta gelir eşiğini aşardık.
Bir inşaat biliyorduk, atalarımız inşaatçı, atalarımız derken Osmanlı, Selçuklu değil, babamız, dedemiz, amcamız.
Çoğunun harç karmakla, teskere taşımakla başlayan duvar örmekle, mala sallamakla, demir bükmekle devam edip kalfalığa, taşeronluğa, müteahhitliğe doğru ilerleyen birer mazileri vardı.
Biz de atalarımızın yolundan gittik.
Ustalar, kalfalar mı bozdu ekonomiyi?
Asla.
Ellerinin emeğiyle ekmeğini kazanan herkes saygıdeğerdir. İnşaat da memleket iktisadı için lüzumludur.
Fakat biz lüzumu kadar değil, lüzumu olmadığı kadar, nerede kupon arazi bulduysak, nerede rant gördüysek, gördüğümüz, bulduğumuz her yere yaptık da yaptık.
Hiç olmazsa, cebimizde para varken birkaç sektörde fazladan bir iki basamak yükselebilirdik.
Orta gelir eşiği birkaç akıllı adımla geçebilirdik.
Burnumuzun doğrusuna gittik. Kapımıza kadar gelen fırsatı kapımızdan kovaladık.
Fakat son beş altı senedir ayarımız hepten bozuldu.
Dövizi kontrol edebilmek için kabultü vehebtü yöntemiyle Merkez Bankasındaki rezervleri sattık.
Yani aynı dövizi birkaç kere, fiktif olarak sattık.
“128 milyar dolar nerede?” sorusu o dönemde piyasaya çıktı.
Hala aklı eren bir yetkili 128 milyar doların nerede olduğunu anlatamadı.
Merkez Bankasındaki ihtiyat akçesini de bütçeye dahil ettik.
Sonradan mesela depremde ihtiyat akçesine ihtiyaç duyduysak da yemiş bitirmiştik, kalmamıştı akçe.
Düştüğümüz buhrana isim de taktık. İhracata, cari fazlaya dayalı ekonomi modeli.
İthalat patladı, cari açık hepten zıvanadan çıktı.
Abi bu model değil, bu bizim hal-i pürmelalimiz.
Bilen de bilmeyen de geldi ekonomiyi kurcaladı.
Kimi kurcaladı, kimi mıncıkladı.
Bazısı ısırdı.
Ekonomi ciyak ciyak bağırıyor.
Yahu faizi indiriyoruz, düşmesi lazım bu enflasyonun, niye boyuna yükseliyor?
Bunun sebebi yok. Ya şundadır ya bunda helvacının kızında.
Helvacının kızı kim?
Dış güçler.
Bazı talihsiz ya da beceriksiz tüccarlar olur. Dükkân açık, iyi kötü iş var, fakat sürekli borcu büyüyor, sürekli nakit kıtlığı, bir türlü ticarethane ayağa kalkmıyor.
Arkadaşları yardım etmek istiyorlar. Oturup borcunu alacağını stoklarını vesairesini hesap ediyorlar.
Tamam, şu kadara kurtulur. Bulup veriyorlar.
Adam yine batık. Oradan buradan başka başka borçları, açıkları çıkıyor.
Böyle birkaç vakaya tanık olmuştum.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tam böyle bir aşamada geldi, ekonominin başına geçti.
Mutlaka envanterini yapmıştır. Göstergeleri incelemiştir.
Fakat göstergelerin göstermediği kara delikler çıktı.
O yüzden ekonominin rayına oturması, enflasyonun dizginlenmesi için yakın bir tarih veremiyor.
Buna rağmen bize müşfik davranıyor.
Faizleri yükseltti, Kdv’leri, Ötv’leri, Mtv’leri arttırdı. Kredileri azalttı, emeklilerin maaşını dondurdu.
Başka bir şey yapmayacağım korkmayın dedi.
Başka bir şey yapacak da… Mahalli seçimlerden sonra.
Ne yapacak?
Vaktiyle Erdal İnönü’nün dediği gibi, “Limon gibi sıkacak.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan memura verdik emekliye de verilmesi lazım dedi. Sanki vermeyen başkasıymış gibi.
Ama hala veremedi. Temmuz’dan beri emekliyi oyalıyor. Temmuz bitti, Ağustos bitti, Eylül bitti hala oyalıyor.
Sanki elini tutan var, dur diyen var.
Hani Cumhurbaşkanlığı Hükümet sisteminde hızlı karar alacaktık?
Mehmet Şimşek’ten mi çekiniyor?
Zannetmiyorum.
“Faiz sebep enflasyon sonuç” yasası neshedildi.
Yeni ahkama göre “Enflasyon sebep faiz sonuç.”
O da yeni ahkama uygun davranıyor. Birkaç ayda yüzde 8,5’tan yüzde 30’a çıkan faize sesini çıkarmıyor, emekliyi erteleyebildiği kadar erteliyor…
“Ezmanın tagayyürü ile ahkamın tagayyürü inkâr olunamaz” çünkü.