Çanakkale Köprüsü bugün açılıyor. Türkiye bir mega projeye daha sahip oluyor.
Özel uzmanlık alanı mega projeler olan Oxford Üniversitesinden Prof. Dr. Bent Flyvbjerg bu projelerin aldatmaca olduğunu ve yetkililerin bunların faydaları konusunda parlamentoya, kamuoyuna ve medyaya yanlış bilgi verdiklerini söylüyor.
https://www.amazon.com/Megaprojects-Risk-Ambition-Bent-Flyvbjerg/dp/0521009464
Flyvbjerg’ye göre siyasetçilerin bu projelere girişmesinin dört ana nedeni bulunmaktadır. Öncelikle siyasetçiler arkalarında eser bırakmak istiyorlar. Nitekim THY Yönetim Kurulu eski Başkanı Hamdi Topçu İstanbul Havalimanının “eser siyasetinin” eseri olduğunu belirtmektedir.
İkincisi, bu kadar büyük projeleri yapmaya teknolojik altyapı imkân vermektedir. Başka ülkeler bu kadar büyük projeleri beceriksiz oldukları için mi yapmıyorlar sanıyorsunuz? Bu projeleri yapmak için kullandığımız makine-ekipmanı satın aldığımız o ülkeler faydasına inansalar onlar da bu işlere girişmezler mi??
Üçüncüsü iş insanlarının para kazanmaları gerekiyor. Onlar da rantı büyük olan böyle büyük projeleri seviyorlar ve istiyorlar.
Dördüncüsü ve en ilginç olanı seçmen de büyük projeleri seviyor. Kullanmasalar da bu projelerin resimlerine bakmaktan videolarını izlemekten mutluluk duyan önemli bir kitle var.
Peki bu bu topraklarda durum farklı mı?
Gelin bir bakalım.
1915 ÇANAKKALE KÖPRÜSÜ GERÇEKTEN İHTİYAÇ MI?
Değerli okur artık hepiniz biliyorsunuz. 1915 Çanakkale Köprüsünde günlük araç geçiş garantisi 45 bindir.
Daha önce de yazdım. Resimden de görüleceği üzere Köprü Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Balıkesir Otoyolunun bir alt bileşenidir.
Osmangazi Köprüsü ise Gebze-Bursa-Balıkesir Otoyolunun bir alt projesidir. Buradaki günlük araç garantisi 40 bindir.
(Değerli okur sözleşmeye göre Osmangazi Köprüsünün KDV dahil geçiş ücreti 668 TL’dir. Siz bu Köprüyü pahalı diye kullanmıyorsunuz. Geçin diye fiyatı 184,5 TL’ye düşürdüler. Aradaki 483,5 TL’yi vergilerimizle bütçeden ödüyoruz.)
Günün sonunda İstanbul’un Anadolu ve Avrupa yakalarından Balıkesir’e kolayca gelin diye 2 tane otoyol yapıyoruz. Bu otoyollardaki toplam araç garantisi 85 bindir.
Yani Marmara denizi her gün turlayacak 85 bin kahramana ihtiyacımız bulunmaktadır.
Çanakkale Boğazından hali hazırda gemilerle 12-13 bin araç geçerken; bunun dört katına yakın olan Köprüdeki 45 bin araç garantisinin gerçekleşeceğini mi düşünüyorsunuz gerçekten.
GELİR GARANTİSİ
1915 Çanakkale Köprüsünün de resmine bakıp mutlu olanlarınız var biliyorum. Dünyanın en uzun ve en yüksek köprüsünün videolarına baktıkça gerçekten mest oluyorsunuz.
Gelin bir de çok da ihtiyaç duyulmayan Köprüye ödeyeceğimiz bedeli göstereyim size. Belki bu bedele baktıkça da mest olursunuz.
Malum Köprünün sözleşmeye göre geçiş ücreti 15 Avro.
84 kilometre de bağlantı yolu var.
Osmangazi Köprüsünün ücreti ABD enflasyonuna göre zamlanıyordu. Pardon güncelleniyordu.
1915 Çanakkale Köprüsünün geçiş ücreti avro bölgesi enflasyonuna göre güncelleniyor.
2021 yılı sonu enflasyonuna göre Köprünün KDV dâhil sözleşme ücreti 17,7 avrodur. 17 Mart tarihli kurdan bu da eder size 285 TL.
Gittiniz 285 TL, döndünüz bir 285 TL daha ödeyeceksiniz. Git-gel köprü ücreti 570 TL.
(Değerli okur diğer projelerden mülhem size kıymetli bir bilgi vereyim. Açılıştan sonraki birkaç gün geçiş ücretleri alınmıyor. Yani Köprü bedava oluyor. Bence şimdiden hazırlığınızı yapın ve geçin geçebildiğinizce.)
Gişe ücretini Sayın Cumhurbaşkanı açıklayacak. Bakalım ne kadar açıklayacak?
(Ama ben şimdilik sizlere Ulaştırma ve Altyapı Bakanının şu sözlerini aktarayım: “en az yük getirecek bedeli açıklayacağız. Sayın Cumhurbaşkanı resmi açılışla bunu da açıklayacaktır. Osmangazi Köprüsü 184 TL ücret alıyoruz. Burada da makul bir bedel olacak. Daha uygun olsun daha çok araç geçsin amacımız.”
Şimdi de yukarıda paylaştığım bilgiler çerçevesinde projede milletçe ödeyeceğimiz gelir garantisinin tutarını paylaşayım.
Bağlantı yollarıyla birlikte bu projede verilen toplam gelir garantisi 6,1 milyar avrodur.
Bunu dolara çevirirseniz 6,8 milyar dolar tutarında gelir garantisine ulaşırsınız.
ÖNDEN YÜKLEMELİ GELİR GARANTİSİ
Köprünün inşaat süresi 5 yıl 6 aydır.
Değerli okur, bu arada Osmangazi ve Yavuz Sultan Köprülerinin 3 yıl 3 ayda inşa edildiğini biliyoruz. Çanakkale Köprüsünün sözleşme süresi bunlardan 2 yıl 3 ay daha uzundur.
Bu bilgi burada dursun.
Köprü inşaat süresinden önce biterse, erken bitirme süresi işletme süresine ekleniyor.
Geç biterse, gecikme süresi işletme süresinden düşülecektir.
Değerli okur projeler erken bitirilince işletme süresinin uzatıldığını gördüm de geç bitirilince sürenin kesildiğini ne gördüm ne de duydum.
Sağlık Bakanlığından rica etsek ve “yıllardır bitirilemeyen 5 şehir hastanesinin inşaat ve işletme süresinin son durumu nedir” diye sorsak, zahmet mi vermiş oluruz acaba?
Neyse biz Köprümüze dönelim yeniden.
Basındaki haberlere göre Köprünün 16 Eylül, 2023’te açılması bekleniyordu.
Ancak işletmeci çok becerikli davranmış ve inşaatı 18 ay erken bitirmiş. Yukarıda “burada dursun” diye bıraktığımız bilgiyi kullanırsak diğer köprülerden 9 ay daha geç tamamlamış.
Son olarak, her şeye rağmen gelin işletmecimize bir de erken bitirme bonusu verelim.
Önden yüklemeli gelir garantisinin toplam tutarı 616 milyon 494 bin 942 dolardır.
Kazasız belasız seyahatler dilerim.