Ölüm

Tasavvuf ehli için dünyanın başı da sonu da “Men arefe nefsehu fekad arefe Rabbehu” sırrına ermektir. Çünkü Allah diyor ki; “Gerçekten biz hem yaşatırız, hem öldürürüz. Sonunda dönüş yalnız bizedir.” Bu nedenle de ölmekten değil yüzü kara çıkmaktan korkulur.

***

Kaygusuz Abdal “Âdem dünyaya gelmekten murad hemân kendüyi bilüp Hakk’ı anlamakdur. Tâ ki Hakk’ı batıldan fark idüp ömrüni telef etmemiş ola. Çün sen dahi âdemüm dirsin. İbret ile vücudun kubbesine çık, bu sahranun düzine ve enişine bak ve yokuşına nazar eyle. Korkulu menzilleri öndin yokla. Ta ki yol vurandan emin” ol diyor.

Ölüme ait birçok gelenek var. Bir can Hakk’a yürüse ailesi gücü yettiğince üçü, beşi, yedisi ve kırkında hayrına yemek yedirir, Kur’an ve mevlit okuturdu.

Kadim Alevilik’te bunların dışında ikrârlı ve musahipli (yol kardeşliği) bir talip için “Dâr’dan İndirme Cemi” yapılır. Maksat talibin dünya gözü ile gördüğü, görüştüğü, alış-verişte bulunduğu ehl-i tarik ile helalleşmesi, varsa bir vereceği hak sahiplerine teslim edilerek ahirete borçlu gitmemesidir.

***

Meşhur rivayettir, Allah “Bana iki günah ile gelmeyin, biri şirk diğeri kul hakkı”dır buyurur.

Bu cem’de dede önce talip için dua eder, dünya ve ahiret hayatı hakkında bilgiler verir. Geride kalanları teselli eder. Cemin ortak ritüelleri tamamlandıktan sonra Hakk’a yürüyen talibin yakınları veya musahibi Dâr-ı Mansur’a durur ve şu tercümanı okur:

***

“Eger benden günah oldu ise mevcûd
Geç ondan ey sahib-i keremcûd
Sagıyren ve kebiyren veya sehven ki vardır.

Hak Teala buyurur: Rabbena zalemnâ enfüsenâ ve in lem tağfir lenâ ve terhemnâ le nekûnne minel hasirin” Allah Allah! Yüzüm yerde, özüm dârda, erenler huzurunda, Hak-Muhammed-Ali divanında, erenlerin dâr-ı Mansur’unda canım kurban, tenim tercüman, bu hakirden alacağı olan, incinmiş, gönlü kırılmış can karındaşı varsa, dile gelsin. Allah eyvallah erenler hû dost. Pür Cemal-i Muhammed, Kemal-i Hüseyin Ali râ bülend salavat. Allahümme salli alâ Muhammed ve alâ âli Muhammed hü.”

Şayet talibin sağlığında kalbini kırdığı, gücendirdiği kimse var ise söz alır ve bunlar razı edilmeye çalışılır, borcu varsa ödenir, alacağı var ise varislerine teslim edilir. Sorgu-sual bitince cem olan halk: “Gönül birliği ile hepimiz hakkımızı helal eyledik. Allah ve erenler de bağışlasın. Biz razıyız, Allah da razı olsun. Hakk’a yürüyen kişinin ruhu şad ve sevinçli olsun. Hak-Muhammed-Ali yardımcısı olsun. Allah rahmet eylesin.” der ve “Allah eyvallah hü dost, aşk ola” diyerek tasdik için hep birden niyaz (secde) eder.

***

Devamında dede bazı ayetler okur, topluca salâvat getirilir, tövbe istiğfar edilir ve Dâr duasına geçilir. Bu duanın her bölümünde Allah’a hamd ve sena edilir, başta Peygamberimiz ve Ehl-i Beyt olmak üzere cümle peygamberler ve evliyalar zikredilerek bu seçkin kulların yüzü suyu hürmetine af dilenir, tövbe edilir.

Biz de sözü Dâr duasından bir bölüm ile bağlayalım, Allah eyvallah;

“İki Cihan Serveri Muhammed Mustafa’ya, Hak Teâlâ ihsân idüp, şefâat hürmeti ve mu’cizatının ve kerametinin ve Şahı Merdan İmam Aliyyü’l Murtaza’nın kerametinin ve azametinin ve Düldül’ünün ve Zülfikâr’ının ve Kamber’in ve Zülfikar ile ittiği gazanın hürmeti hakkıçün, Hak Teala Hazretleri ol geçen merhumun kabrini Cennetü’l-Me’va, sualini âsân eyleye. Cümle günahlarını bahş eyleye. Rahmet ve mağrifet üzere ise, rahmetini ve mağrifetini günden güne ziyade eyleye. Diyelim: Allah Allah.

Ehl-i mücîb olan kardeşlerin, sağ olanlara selamet ve ömürleri mezît ola. Borçlu olanlara edâlar, hasta olanlara devalar ihsan eyleye. İstedikleri kabul ola. Muradı hasıl ola. Sahib-i zaman zuhura gele. Cümle Yezidler hor ve hakîr ola. Cümle mü’min, Müslim kardeşler şâd u Hürrem ola dem. Hü diyelim hü…”