Bugünlerde TÜİK istatistik verileri, özellikle TÜFE verileri çokça tartışılıyor.
2021 yılından sonra, TÜİK gerçek verileri açıklamamakla, hatta manipüle etmekle suçlanıyor.
Geçtiğimiz günlerde enflasyon sepeti verileri sosyal medya gündemine düşünce kıyamet koptu dense yeridir.
TÜİK’in Haziran sepetine göre, ev kirası 5 bin lira, yumurta 2,5 lira, uzman doktor muayene ücreti 34 liraymış?!..
Vatandaşlar haklı olarak bu fiyatların hangi marketlerde geçerli olduğunu öğrenmek ve o marketlerden alışveriş yapmak istiyor. Sayın Cumhurbaşkanı’nın bizzat alışveriş yaparak örnek gösterdiği Tarım Kredi Kooperatifleri benim evime çok yakın. Yakın çevremde başka ucuzluk marketleri de olduğu için kendimi şanslı görüyorum. Alışveriş yaparken sık sık karşılaştırma yapıyorum. Kooperatif marketlerinde çok az sayıda ürünün fiyatları zaman zaman rakiplerine göre (%10-15 civarında) uygun oluyor. Bu sebeple ihtiyacımın azını Kooperatif marketten çoğunu diğer marketlerden gideriyorum. Kooperatif marketlerinde geçerli olmayan fiyatları TÜİK’in nereden nasıl bulduğu herkes gibi benim de merakımı celbediyor.
TÜİK'E YÖNELTİLEN SUÇLAMALAR
Muhalifler TÜİK’e şu suçlamaları yöneltiyorlar:
Nitelikli dolandırıcılık (Şeref Oğuz): TÜİK yalan yanlış verilerle emeklinin, asgari ücretlinin, dul, yetim ve engellinin cebinden para çalmıştır. Bu nitelikli dolandırıcılıktır. Bu bir suçtur. TÜİK dava edilmelidir.
Ağır kusur (Prof. Dr. Metin Günday): Gerçek rakamlar kullanılmayarak TÜİK'ce yapılan enflasyon hesaplaması (ağır) hizmet kusurlu bir idarî eylemdir. Bu eylemle bağlantılı olarak kamu görevlileri/memurların maaşlarında düşük artış oranı belirleyen idarî işlem(ler) sebebiyle uğranılan zararların tazmini talebi ile idarî yargıda dava açılabilir.
Kendi çevremdeki insanlarla yaptığım ikili görüşmelerde TÜİK’in verilerinin gerçeği yansıttığına inanan kimseye rastlamadığımı söylemeliyim.
ELEŞTİRİLER KARŞISINDA TÜİK NE YAPIYOR?
TÜİK’in bu iddialar karşısında nasıl bir tutum aldığı
Karar’da şu şekilde yer alıyor:
Ortaya çıkan enflasyon sepeti oranları sonucunda vatandaşların ve siyasetçilerin tepkilerinin odağı haline gelen TÜİK, iki yıl sonra açıkladığı enflasyon sepeti verilerini Başkan Erhan Çetinkaya'nın açıklamaları öncesinde internet sitesinden kaldırdı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılından bu yana ilk kez enflasyon sepetini internet sitesinde yayınladı. Ancak bu adım, TÜİK'in enflasyon hesaplamalarına yönelik yoğun eleştirileri beraberinde getirdi. TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya, açıklamaları sonrasında eleştirilerin odağı oldu.
Enflasyonun yavaşlama trendine gireceğini belirten Çetinkaya, buna karşın konunun gündemde kalmaya devam edeceğini belirtti ve “Bu tartışılsın diye söylemiyorum ama enflasyonun yüzde 75 olmasıyla yüzde 45 olması arasında nasıl bir fark var bunu bir irdelemek lazım diye düşünüyorum. Bana sorarsanız bir fark yok. Fiyatlar gene artıyor” dedi.
Çetinkaya’nın dediği şöyle:
“Enflasyonun bir nedeni var. Şirket kârlarının fiyatlar üzerinde çok ciddi bir belirleyiciliği olduğu yönünde çalışmalar var. Bu çalışmalara göre Türkiye’deki şirketler, enflasyonist ortamı gerekçe göstererek çok daha yüksek kârlar elde ediyor. Biz de sahada gözlemliyoruz. Özellikle pandemi sonrası için geçerli bir durum...”
TÜİK bu uygulama ve açıklamaları ile, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerini umursamaz tutumunu pekiştirdiği gibi, hatalarına şu hataları da eklemiş oldu:
Enflasyonun nasıl hesaplandığını tereddütsüz bir şekilde açıklaması gerekirken, yayınladığı enflasyon sepetini de kaldırarak, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri yerine “matlık-karanlık” ve “sorumsuzluk” ilkelerini benimsediğini kamuoyuna açıklamış oldu.
Enflasyondan şirketleri, özel sektörü sorumlu tutarak, görev alanı dışına çıktığı gibi, TÜİK için olmazsa olmaz, “tarafsızlık” ve “bağımsızlık” ilkelerini tanımadığını göstermiş oldu.
“Enflasyonun yüzde 75 olmasıyla yüzde 45 olması arasında nasıl bir fark var bunu bir irdelemek lazım diye düşünüyorum. Bana sorarsanız bir fark yok” ifadesi ile ekonomiden, halktan ve gerçeklerden kopukluğunu ilan etmiş oldu.
Münafıklık alametleri:
Dini kaynaklar münafıklığın üç alametini şöyle sıralar:
1.Konuştuğu zaman yalan söyler: TÜİK verileri gerçeği yansıtmıyorsa yalan söylediği anlaşılır.
2.Söz verdiğinde sözünde durmaz: TÜİK bir kamu kurumudur. Kuruluş mevzuatı halka verilmiş söz hükmündedir. Bağımsız ve tarafsız davranma, adalet, şeffaflık, hesap verebilirlik, sorumluluk ilkelerine uymadığında sözünde durmadığına hükmedilir.
3.Kendisine bir şey emanet edildiğinde hıyanet eder: TÜİK milletin emanetidir. Emanet amacına uygun olarak muhafaza edilir. Amaç halkın doğru bilgilendirilmesidir. Doğru bilgilendirme yapılmaması emanete ihanet demektir.
TÜİK her türlü tereddütten uzak olarak, enflasyon verilerinin nasıl bulunduğunu, sepetin nasıl oluşturulduğunu, açıklanan istatistiklerin nasıl hesaplandığını açıklamadığı sürece münafıklığın üç alametini birden üzerinde taşıyacaktır.
TÜİK’in verileri, sanılanın aksine sadece emeklileri, memurları ve asgari ücretlileri ilgilendirmiyor. Bu ülkede yaşayan herkes ve bu ülke ile iş yapmak isteyen Türkiye dışındaki bütün kişi ve kurumlar bu verilerle ilgileniyor. Güvenilir veri sunmayan, sunduğu veriler şaibeli bulunan, güvenilir kurumları olmayan ülkelerle kimse iş yapmak istemez.
…
TÜİK Mehmet Şimşek’e bağlı bir kurum.
Muhalif kesim dahil, kamuoyu, Mehmet Şimşek’e çok büyük bir kredi açmıştı. Ancak geçen zaman içinde kredinin giderek azaldığını görüyoruz.
Sayın Şimşek’in ekonomik dengesizliğin faturasını dar gelirlilere kesmesi yetmezmiş gibi, “asgari ücretlileri emeklilerimizi enflasyona ezdirmediklerini” söylemesi ve TÜİK verilerinde hiçbir değişiklik olmaması kendisine açılan krediyi tüketmek üzere.
Sadece para ve maliye politikaları ile ekonominin düzelmeyeceğini biliyoruz. Açılan kredinin tükenmemesi için, hukukun üstünlüğünün sağlanması ve TÜİK üzerindeki şaibenin kalkması öncelikli gündemimiz olmalı.
Geri bildirim