T.C. Merkez Bankası (TCMB) kimileri tarafından beklenen kimileri tarafından ise şaşkınlıkla karşılanan bir kararla politika faizini 100 baz puan indirdi.
Daha doğrusu, 7 aydır politika faizini indirme konusunda piyasa şartlarını yeterli bulmayan TCMB, siyasi baskılara daha fazla direnemedi. Vatandaşa ise “Ben daha fazla tutamıyorum. Koltuğumu korumam lazım. Bundan sonrası sende…” dedi.
100 BAZ PUAN VERDİK DE KURTULDUK MU?
Faiz kararı bugünden yarına değil ama orta vadede canımızı yakacak, büyük bedeller ödemek zorunda kalacağımız dönemlerin habercisi. Çünkü alınan 100 baz puan indirim kararı Sayın Cumhurbaşkanı’nı da mutlu etmeyecek. Faizin yüzde 19’dan yüzde 18’lere gelmesi konut, ihtiyaç veya taşıt kredilerini en fazla 1,38’den 1,33’e kadar getirecek. Sayın Cumhurbaşkanı’nın istediği ise geçen sene 0,49 seviyesinde verilen kredilerle birlikte konut ve araç satışlarının patladığı bir ortamın yaratılması. Öyle bir ortamın yaratılması için ise TCMB’nin yapması gereken önümüzdeki her toplantıda faiz oranını düşürmekten başka bir şey değil.
Yani biz yüzü verdik ama daha astarı istenmedi…
TCMB BU KARARI NASIL ALDI?
Artık bu işin bir matematiği de kalmadı. Geçen haftaki yazımda da belirttiğim gibi piyango oyununa döndü TCMB faiz kararı. Matematiğe kalsa yapılması gereken enflasyon ve kura bağlı olarak faiz oranını belirlemek olurdu.
Bugünden daha iyi piyasa koşullarının olduğu geçen ayda faiz sabit tutuldu. Enflasyon yüzde 18’lerde, dolar/TL ise 8,40 seviyelerindeydi. Geçen aya göre senaryonun daha da kötüleştiği ortamda ise TCMB faiz indirme kararı aldı. Geçen ay her şey daha iyiyken sabit tutulan faiz, bu ay, her şey daha kötüyken bizim göremediğimiz ne oldu da indirildi.
Bu durumu matematikle açıklamak mümkün mü? Tabi ki değil…
Sanıyorum artık faizle ilgili kararları da biz ekonomistlerle değil, falcılarla konuşmanız gerek. Ay haritası, uzay haritası veya kullandıkları ne varsa baksınlar ve lütfen söylesinler bize önümüzdeki ay faiz kararının ne olacağını. Çünkü faiz kararıyla ilgili tahmin yapmak için artık matematik yetmiyor. Sayın Cumhurbaşkanı’nın aklını en iyi okuyan bilebiliyor önümüzdeki ay faizin kaç olacağını. Sanıyorum bu da bizim değil, falcıların uzmanlık alanı oluyor.
Bu kararda TCMB Başkanı da bir nevi kumar oynadı. Bir tarafta siyasi baskı ve koltuktan olma meselesi varken, öbür tarafta da vatandaşın sırtına yüklenen ağır ekonomik yükler vardı. Bu toplantıda faiz indirme kararı alınmasaydı muhtemelen TCMB Başkanı görevden alınacaktı. Koltuğumdan ben olacağıma memleket ödesin bunun bedelini dedi.
FAİZ DÜŞÜRÜLÜNCE ENFLASYON DA DÜŞER Mİ?
Birçok ekonomist gibi ben de faiz indirilince enflasyonun düşmeyeceğini dile getirdim. Ancak bu sefer siyasi otoritenin güvendiği geçen seneki Ekim ve Kasım aylarındaki enflasyon oldu. Geçen sene Ekim-Kasım aylarında yüzde 2 dolaylarında olan aylık enflasyonla ilgili beklenti bu sene o kadar da yüksek olmayacağı yönündeydi. Dolayısıyla bu sene yüzde 19,25’ten 20’ye kadar bir miktar artış olacağı ve Ekim ayı sonrasında enflasyonun tekrardan 15-16 dolaylarına geleceği beklendi. Ama hesaba katılmayan şey her zaman olduğu gibi döviz kuru oldu.
Türkiye’de enflasyonun artmasının en önemli nedenlerinden biri döviz kuru. Geçen sene yüzde Ekim-Kasım aylarında 2’lerde enflasyon ile karşılaştığımızda dolar/TL 7,5 seviyelerindeydi. Son kararla birlikte ise 8,8’e kadar yükseldi. Yani 12 ayda kur nereden bakarsanız yüzde 12-13 arttı. Bu da geçen seneye göre üreticinin daha yüksek maliyetlerle karışılacağı bir ortama götürdü bizi.
Artık bu soruya cevap vermekten yorulmuş biri olarak ben size sormak istiyorum…
Sizce bahsettiğim ortamda enflasyon düşer mi?
YURTDIŞI PİYASALARDA NELER OLUYOR?
Faiz kararı yalnızca yurtiçi piyasalarla alınmıyor. Yurtdışı piyasaların da takip edilmesi gerekiyor. Ancak bu kararla birlikte yurtdışı piyasaları da yok sayılıyor.
Son toplantıda Kasım ayı itibariyle para politikasında değişikliğe gideceğinin mesajını veren ABD Merkez Bankası tüm merkez bankalarını uyardı. “Toparlanmanız için Kasım’a kadar süreniz var, kendinize çeki düzen verin” dedi. Biz ise bu kararla birlikte o bir ayı da tükettik.
Peki, diğer merkez bankaları ne yaptı?
Bu hafta 7-8 tane merkez bankası toplantısı yapıldı. Bunlardan en iyi ihtimalle politika faizinin sabit tutulması kararı çıktı. Biz ise, onlardan daha kötü durumda olmamıza rağmen faiz indirimine gittik.
Sonuçta TCMB piyasa koşullarına uygun hareket etmek yerine Sayın Cumhurbaşkanı’nın gönlünü yapmayı seçti.
İşte biz o gün tükeneceğiz dedik ve tükendik…