10 Kasım Çarşamba'dan bugüne yaşadıklarımız ne kadar kırılgan bir ekonomimiz olduğunu ve yanlış hamlelerin bedelinin çok yüksek olabileceğini bir kez daha gösterdi.
Yaşadığımız şu son on günün işaret fişeği bu kez dışarıdan patladı. İktidara yakın çevrelerin sürekli ifade ettiği gibi oldu yani! Fakat TCMB ve hükümet işin orada kalmasına izin vermeyip dışarıdaki olumsuzluğu içeride bir krize çevirmeyi başardı!
Kısaca hatırlayalım!
ABD enflasyonunun açıklandığı 10 Kasım Çarşamba günü öncesi ABD’de tüketici fiyatlarında bir miktar yavaşlama beklentisi hakimdi. Ancak beklenen olmadı ve yüzde 5,9 beklentiye karşı yıllık ABD tüketici enflasyonu yüzde 6,2 açıklandı.
ABD’den açıklanan bu veri tahvil alımını azaltan ABD Merkez Bankası’nın bu süreci hızlandırması beklentisini arttırdı. Yine önümüzdeki yıl sonuna doğru FED’in faiz arttırımına geçmesi beklenirken bu beklentinin de öne çekilmesinin sözkonusu olduğu konuşulmaya başlandı. Bütüm bu endişeler ile tüm dünyada dolar değer kazandı. Dolar endeksi 94’ten 95’in üzerine çıktı. Dolar bu süreçte yüzde 1,5 değer kazandı. Türk Lirası ise 10 Kasım’da 9,70’lerdeydi. Bu haberlerin ardından haftayı 10 TL’yle kapattı.
TL’nin değer kaybı, doların uluslararası piyasadaki değer kazancının biraz daha üzerinde oldu. Ancak biz zaten buna alışkındık.
Asıl sıkıntı ise bu hafta başı itibariyle başladı. Zaten olumsuz görünüme hafta başından itibaren ise basiretsizlik de eklenince bir anda işler karman çorman bir hal aldı. TCMB’nin 18 Kasım toplantısındaki 100 puanlık indirim beklentisi piyasada fiyatlandıkça belirsizlik arttı. Belirsizlik kurdaki artışı körükledi. TL’nin değer kaybı öyle hızlandı ki toplantı öncesi bir ara faiz indiriminin 300 puan olabileceği bile söylendi.
Salı günü Hazine ve Maliye Bakanı, Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Erdoğan konuştukça kur daha da yukarılara gitti. Her iki isimden gelen açıklamalar piyasaları sakinleştirmek bir yana daha da fazla belirsizlik ve gerginlik yarattı.
Bu açıklamaların tam tersi sükunet verici bir yaklaşımla, biraz dikkatli bir süreç yönetimi yapılsa 10,5’larda kalacak olan Dolar/TL üst üste hatalarla 11’in üzerine çıktı ve şu saat itibariyle o seviyede kaldı.
TCMB’nin piyasa iletişiminin kalmamış olması, o iletişimi de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yapması ve verdiği mesajların sertliği, piyasada artan dedikodular, Hazine’nin döviz alım satımında işlem limiti ile ilgili Resmi Gazete’de yayınlanan değişiklikteki beceriksizlik derken kararın etkisi çok daha kötü oldu.
Oysa ki piyasa zaten 100 puan indirimi fiyatlamıştı.
Ateş biraz harlanacaktı.
Üzerine benzini döküverdiler. Ateşi yangına çevirmeyi başardılar.
Türkiye ekonomisi her türlü kaybedecekti. Ama bu beceriksizlik ve işbilmezlik daha çok kaybettirdi.
İşin kötü yanı Aralık’ta yine aynı patika yaşanacak. 10 Aralık’ta ABD enflasyonu, 15 Aralık’ta FED toplantısı ve 23 Aralık’ta TCMB faiz kararı var.
Benzer bir süreci umarım ki yaşamayız.
Ancak görünen köy de kılavuz istemiyor. Maalesef ki ekonomi yönetiminin iş bilmezliği, Cumhurbaşkanı ve etrafının inadı ile Türkiye 2022’ye çok daha sıkıntılı girecek gibi görünüyor.
Üzgünüm ama son bir hafta da yaşadıklarımız çok zorlu idi. Ve sıcaklığı hala aklımızda.
O sıcaklık geçtiğinde devasa bir borç yükü, büyüyen oranlarda günlük zamlar, geçim derdi ve derinleşen bir yoksullukla karşı karşıya olduğumuzu göreceğiz.
***
Madalyonun bir de diğer yüzü var. Tüm bu yaşananlardan memnun olan bir grup.
Bu süreçte zaten katlanacak servetlerine sırf bu hatalar (!) nedeniyle servet kattılar.
Tek başına faiz kararının verildiği 18 Kasım günü kurda yaşanan dalgalanma dahi bize bir örneğini gösterdi.
Düşünsenize.
Çok uzağa gitmeye gerek yok.
12 Kasım Cuma akşamı 10 TL’den 10 milyon TL’lik dolar alan bir kişi 1 milyon dolara sahip oldu. Aradan geçen bir haftanın sonunda şu an o 1 milyon doları satsa 11,1 milyon TL’ye sahip olacak. Bir haftada yüzde 11 kazanç.
Daha da ötesi bu kişi eğer faiz kararı öncesi, Perşembe sabahı elindeki 1 milyon doları 10,90’dan satıp eline geçen TL ile kararın hemen öncesinde 10,50’den dolar aldıysa Cuma’dan Cuma’ya bir haftada 10 milyon TL’si 11,5 milyon TL’ye çıkmış oldu. Yani bir haftada 1,5 milyon TL kazanç elde etti. Bir haftada yüzde 15 getiri!
Tasarrufunuzu bankada TL mevduatta tutsanız bir yılda elde edilecek getiriyi bir haftada almak...
Elbette bu işlemi o gün yapabilmek kolay değil. Büyük risk içeriyor. Bunun için ya çok kurt bir piyasa uzmanı olmanız gerekir ya da o gün olacaklardan emin olmanız!
Süreç böyle devam ettikçe gördünüz gibi birileri çok paradan para kazanmaya devam edecek. Başka birileri ise çok paradan çok para kazanmaya...
Bize düşen elimiz kolumuz bağlı olanı biteni izlemek...
Memleket için dertlenmek...