Her sene İsviçre’nin Davos kentinde toplanan Dünya Ekonomik Forumu’nu bilirsiniz. Dünya’nın önde gelen iş adamları, ekonomistleri, siyasetçileri bu kasabada toplanır, Dünya’nın genelini ilgilendiren iktisadi-siyasi konuları tartışırlar.
Her sene o seneki toplantıların bir de ana konu başlığı olur.
Bu toplantıların 2021 yılında yapılacak olan serisinin konu başlığı çok ilginç: Great Reset yani Büyük Sıfırlama. Bilgisayarlarda ya da benzeri elektronik cihazlardaki reset tuşunu bilirsiniz. Ona bastığınız zaman cihazı kapatıp yeniden açar, ya da sizin değiştirdiğiniz ayarları orijinal fabrika ayarlarına geri getirir.
Davos’ta önümüzdeki sene Dünya’ya büyük bir reset atılması konuşulacak. Koskoca gezegene reset atmak nedir, nasıl yapılır, hangi konularda olacak? Şu an için bunu bilmiyoruz. Henüz görüşmeler yapılmadı, bunların içerikleri yayınlanmadı. Ancak görünen o ki çok büyük değişiklikler planlanıyor ve bunlar tüm Dünya’yı kapsayacak şekilde olacak.
Yaşanması öngörülen büyük değişimlerin bir kısmını zaten yaşamaya başladık. Bu sütunlarda çok zamandan beridir yazmakta olduğumuz yazılarda hep bunlara değindik.
Sahibi belli olmayan kripto paralar, nakitsiz toplum, ulus devletlerin ulus üstü yapılara dönüşmesi bunların en bariz olanı. Bütün bunlara bir de yaşadığımız virüs salgını ile hayatımıza giren dijital yaşam, eğitimden alışverişe kadar birçok işin internet üzerinden yapılmasını ve benzeri değişimleri ekleyin.
Bağışıklık pasaportu, insanlara çip takılması, seyahat izinlerinin merkezi bir sağlık kuruluşuna devredilmesi ise henüz tartışılan ama görünen o ki yakında gerçekleşecek olan gelişmeler. Küresel merkezi bir otorite tarafından insanlara bir bağışıklık pasaportu verildiğini ve o olmadan seyahat edilemediğini düşünün. O pasaport, ülkelerin kendi vatandaşlarına verdiği pasaporttan çok daha önemli olacaktır. Ya da belirli aşıları olmamış insanların seyahat özgürlüğünün askıya alındığını hayal edin.
Mesai kavramı ofislerden evlere taşınıyor ve bu kalıcı hale geliyor. Tokalaşma, sarılma gibi geleneksel alışkanlıklar terk ediliyor. Giderek daha çok iş bilgisayar ya da makineler ile yapılıyor ve insana olan ihtiyaç azalıyor…
Düşünmeden edemiyoruz, bugün sadece geçici bir önlem ya da sadece iddia olan bu gelişmeler ileride hayatımızın değişmez bir parçası mı olacak? Şu an Dünya’da bir kriz yaşanıyor ve unutmamak lazım ki her kriz aynı zamanda bir fırsattır. Ve görünen o ki bazıları bu krizi bir reset atma, sıfırlama fırsatı olarak kullanmak istiyor.
Bütün bunlara kapitalizmin bir restorasyonu ya da yeni bir versiyonu demek bizce kolaycılık olacaktır. Bu, Davos’un başlığının da bizlere gösterdiği gibi Dünya’daki sosyo-ekonomik düzene bir reset atma, tüm ayarlarını değiştirmek anlamına geliyor.
Bugüne dek olmasına hiç ihtimal vermeyeceğimiz birçok olay yaşadık. Şu an için de yukarıda yazdıklarımız bize hayal olarak görünebilir. Ama bu konular artık kapımızı çalmış durumda. Kurbağanın kaynar suya atılınca sıçramasını ama ılık suyun yavaşça kaynatılmasına tepki gösterememesini hatırlayın. İnsanlık bu yeni normal’e ya da büyük sıfırlamaya usul usul alıştırılıyor gibi sanki.
Bu değişim rüzgarına sadece ekonomik gözlüklerle de bakmamak lazım. ABD’de Kristof Kolomb heykellerinin yıkılacağına, Avrupa ülkelerinin birbirlerine sınırlarını kapatacaklarına -çok değil altı ay önce- kim inanırdı?