Demokrasi Şehitlerimiz’e Rabbimden rahmetler diliyorum. Beyinleri ve vicdanları kurutulup robotlaştırılmış yaratıkların, ülkemizin geleceğini mahvetmesine ramak kalmıştı. Bu belayı önleyen siyasetçi, asker ve emniyetçi kahramanlara; meydanları o yaratıklara bırakmayan halkımıza ve medyaya hepimiz şükran borçluyuz.
***
Demokrasi, insan hakları gibi kavramlar konuşulduğunda genellikle Batı’yı örnek gösteririz. Söz konusu değerlerin gelişim tarihine baktığımızda bunun haklı tarafı da var. Ancak bunun ne kadar aldatıcı bir görüntü olduğunu da şu darbe kalkışması karşısında, başta CNN International ve BBC olmak üzere, ABD ve Avrupa’nın dünya çapında itibarlı, yaygın ve etkili bazı yayın organlarının sergilediği darbe yanlısı tutumda apaçık gördük. Gözümüzde büyüttüğümüz bu kuruluşların, konu Türk, Arap, Müslüman… olunca ne kadar ilkesiz, yüzsüz ve sefil olabileceklerine bir kez daha şahit olduk.
***
“Bon pour l’Orien” (Doğu için iyidir) sözü, Doğuluların Batı üniversitelerinde yaptığı doktora tezleri için söylenmişse de özünde topyekûn oryantalist zihniyet’i yansıtır. İngiliz devlet adamı Arthur J. Balfour, 1910’da yaptığı konuşmada “Doğuluların tarihinde kendi kendini yönetmenin izine rastlayamazsınız” demişti. Aslında bu, “Doğulular kendi kendilerini yönetmemelidirler” demekti. Nitekim daha önce Lord Cromer de “Onların, her durumda kesin karar almadan önce bize danışmalarında fayda var” dememiş miydi? Gerçekte medeniyetlerin kaynağı olan Doğu’ya ve Doğululara karşı bu aşağılayıcı bakış tarzı Batı zihninde bugün de devam etmektedir ve bu onlarda bir kültürdür.
Bosna’da Müslüman katliamını öylece seyreden Hollandalı BM “barış gücü” (!) askerlerinin ve onlara madalya takanların, Ebû Gureyb’de eğlence olsun diye Iraklılara işkence eden hayasız Amerikan subaylarının, Afrika kökenli siyah adamı öylesine öldüren ABD polisinin ve daha nicelerinin duygu dünyasında hep “Doğuluya yapılıyorsa çok da önemli değil” şeklinde özetleyeceğimiz bu kültürün izleri var.
CNN, BBC ve benzerlerinde konuşan, yazan Batılı adamın aklının arkasında da dedeleri Crome, Balfour gibilerinin zihnindeki Türk ve Türkiye tasavvuru var. -Allah bilir- onlar, darbeci ihanet şebekesinin başarısız olmasını da bu işe “karar vermeden önce kendilerine danışılmamış olmasına” bağlamışlardır. Bizde ve dünyada yaptırdıkları başarılı darbelere bakarsak adamlar haklı da olabilirler!
***
Oryantalist zihin yapısına göre demokrasi sadece Batı’nın düşünebildiği ve ancak Batı’nın uygulayabileceği, dolayısıyla yalnızca Batı’nın hak ettiği bir yönetim biçimidir. Doğu’ya gelince -ki doğu deyince o zihinde öncelikle İslâm dünyası canlanır- Doğu demokrasi altı bir idare şekliyle de yönetilse olur; hatta bir Batı ülkesinin çıkarına uygunsa öylesi daha da iyidir.
İşte Batı medyasının darbe destekçisi olması buradan geliyor.
Bunlar bilhassa Türkiye’de son yıllarda ortaya çıkan bazı siyaset adamlarını sevmiyorlar. Hatta “işe onları öldürerek başlamadıkları için” darbecileri eleştirenler bile çıktı.
Neden acaba?
Bunun sebebi, bazı devlet adamlarımızın “onlara danışmadan” kararlar almaya, böylece Doğulular için kötü örnek olmaya, alışılmış ‘yürüyüş düzeni’ni bozmaya kalkışmaları olmasın?
Çünkü Edward Said’in -otuz yıl önce okuduğumda gözümü açan- Oryantalizm adlı eserindeki tabiriyle, “Doğu’nun kendi ağzından konuşmaya başlaması” Batı’yı korkutuyor.
Yanlış anlaşılmasın; “Son yıllarda yöneticilerimizin dünya ile konuşup danışmadan, kendi burnunun doğrusuna gitmesi; böylece herkesle kavgalı olması iyi olmuştur’ demek istemiyorum. Elbette somut gerçeklikler dikkate alınmalı, dünyanın ne düşündüğüne bakılmalıdır.
Ama sonuçta önemli olan, neyi kiminle konuşacağımızın ve nasıl bir seçim yapacağımızın kararını bizim vermemizdir; hep birlikte birbirimize saygı duyarak, inanarak, güvenerek…
İşte demokrasi kültürü budur.