Varsa yoksa Corona günlerindeyiz. Her şey artık Corona ile ilgi kurmak suretiyle konuşuluyor veya susuluyor.
Bugünlerde çoğu insan evde olduğu için zaman geçirmek için birbirlerine önerilerde bulunuyor. Yan etki olarak kültür patlaması beklendiği latifeleri yapılıyor.
Bir romanı büyük bir beğeniyle okuduğumuz, bir sinema filmini büyük bir beğeniyle izlediğimiz olmuştur. Hatta o kadar beğenmişizdir ki onu başkalarına da anlatmış; okumalarını, izlemelerini tavsiye etmişizdir.
Ama yıllar geçtikçe, o romandan, o filmden hafızamızda kalanlar sönmeye, sislenmeye başlar. Ve en sonunda o roman ya da film için bir tek cümle kalabilir aklımızda. Bazan o da kalmaz.
Çoğu büyük şairden de geriye birkaç dize, şanslıysa bir iki şiir kalır.
Çünkü hem hafızamız sınırlı, hem sanat alanındaki üretimler sürmektedir.
Bir çok şeyi kodlarız, özetleriz, kalıplara koyar, kategorize ederiz.
İnsan ilişkileri de, davranış biçimlerimiz de buna dâhildir.
En çok bir insanı değerlendirmemiz gerektiğinde zorlanırız.
Zorun zoru değil midir zaten bu? Bir başkasını ne kadar anlar, değerlendirebilir ve nihayet onun hakkında bir hüküm verebiliriz?
Sanki kendimizi bile ne kadar anlıyor, tanıyabiliyoruz?
İyi veya kötü yargısı bir insan hakkında kolayından verilemese de gündelik hayatta bu kararı vermemiz gereken çok sayıda süreç ve olay var.
Bunların en bilineni musallâ taşındaki merhum ya da merhume için İmam Efendinin “nasıl bilirdiniz?” sorusuna “iyi bilirdik” cevabını verme ânı.
Bilmiyorum ki hangimiz için düşünülmeden “iyi bilirdik” sözü hemen söylenebiliyor?
İyi miyiz?
İyiliğimiz biliniyor mu?
Kötü müyüz yoksa? Ve o hiç bilinmiyor mu?
Geldi geçiyor dünya.
İyiliğin kırlarında dolaşmalı, ırmaklarında yüzmeli.
İyiliğin sofrasına oturmalı, sularından içmeli.
Geçerken dünyanın bütün içlerinden, iyilikle geçmeli.
Bir yolunu bulmalı yolda kalmanın.
Nasihat
Hz. Ali Küfe’de sabah namazına giderken, İbni Mülcen isimli bir haricînin su-i kastına uğramış, ağır yaralanarak evine kaldırılmıştır. Aldığı ağır yaradan kurtulamayacağını anlayan Hz. Ali , oğlu Hz. Hasan’ı yanına çağırarak ona son bir nasihatte bulunmuştur.
Hz. Ali (ra), oğlu Hz. Hasan’a şöyle der:
“Ey oğlum, Allah’tan korkmanı, namazı vaktinde kılmanı, zekâtı tam olarak vermeni, abdestini alırken tam almanı, Yüce Allah’ın hataları bağışladığını bildiririm. Sinirli anında kızgınlık ve öfkeni yenmeni, akrabalarına yakınlık göstermeni, cahile karşı yumuşak davranmanı, dinde derinlemesine ilim sahibi olmanı, Allah’ın emirlerine sarılmakta sabırlı hareket etmeni, Kur’ân-ı Kerîm’in emirleri dışına çıkmamanı, komşuna iyi davranmanı, iyiliği tavsiye edip kötülüğü men etmeni, her türlü ahlâksızlıktan uzak durmanı tavsiye ederim.”
Hz. Hasan (ra) ağlıyordu. Hz. Ali (ra) bunu görünce “Niçin ağlıyorsun oğlum?” diye sordu. Hz. Hasan (ra), “Nasıl ağlamam? Sen ahiretin ilk, dünyanın son gününde yaşıyorsun” dedi.
Hz. Ali (ra) şöyle dedi:
“Oğlum, sana söyleyeceğim dörder öğütten ibaret şu iki tavsiyeyi dinle. Bunları tuttuğun müddetçe, her ne yapacak olursan bir zarar görmezsin.”
Hz. Hasan, “Onlar nedir babacığım?” diye sordu. Hz. Ali (ra) şöyle dedi:
“En büyük zenginlik akıldır. En büyük fakirlik ahmaklıktır. Bilgisizliğin en büyüğü kendini beğenmektir. Üstünlüğün en büyüğü de güzel ahlâktır.”
“Babacığım, ya dört şey nedir?” diye sordu. Hz. Ali (ra) şu cevabı verdi:
“Sana ahmaklarla arkadaşlık yapmamanı tavsiye ederim. Çünkü ahmak biri, yardım edeyim derken seni zarara sokar.
“Yalancılarla da arkadaşlık etme. Çünkü böylesi uzağı yakın, yakını uzak gösterir.
“Cimrilere de yaklaşma. Çünkü cimri biri, ihtiyacın olan bir şeyi, en çok muhtaç bulunduğun bir sırada senden esirger.
“Kötü kimselerle de arkadaşlık etmemeni tavsiye ederim. Çünkü kötü adam seni ucuza satar.”
Sonra Hz. Ali vasiyetini yazarak, “Lâ ilâhe illallah” diyerek ruhunu Rabbine teslim etti. Haydar Yalçınoğlu