Herkesin ortak derdi kalmış olabilir mi mi modern dünyada?
Mesela telefonların şarj problemi! Bu, ortak bir dert olarak algılanabilir mi?
Yahut obezite diyelim. Veya sıkça görülmeye başlanan kasırgalardan biri?
Can sıkıntısına ne dersiniz?
Yoksa diyelim domatesin inmeyen fiyatları mı ortak dert?
Okullarda çocukların uğraştığı havuzlu havuzsuz problemler? Gençliğin bazılarına göre hâli duman, ama bazılarına göre her şey normal, abartanlar her devirde olmuş ve şikâyetleriyle birlikte bir süre sonra sessizliğe yol almışlar.
Şey, peki herkes kim?
Herkes diye bir mefhum kullanabilir miyiz artık? Kim herkes olmayı kabul ediyor ki?
“Sokaktaki adam” yok artık. ‘Herkes’ çok özel bir özne. “Ben özelim şekerim.” “Aa, ben de öyle.” Öyleyse bulaşıkları kim yıkayacak? Kimin üzerine boca edeceğiz bu ürettiğimiz seçkin teorileri, şaşırdım şimdi.
Genellemeler devam etse de, kimsenin kendini özellemelere doyamadığı günlerden geçiyoruz. Ne dediniz? Yoksa kendini özelleme durumu artık genel geçer bir durum mu?
Ortak ve herkesi etkileyen durumlar olsa da ortak duygulanım yok sanki. Umumî bilinç parçalanmış, çekiştirip durmayın lütfen Beyefendi. Yok yok yok işte.
Buna bir de evrensele eklemlenme etiketinin zavallı sonuçlarını ekleyin Hafız Burhan Bey. Ve Hüsrev Hatemi Hocamızın şiirinde buyurduğu gibi “bitti artık beyefendi, sükût lütfen”.
Köyüne geri dönemezsin.
Şehrini içinde kurmamış, oraya göçmüşsün.
Kaldırımlarında yürüyemiyor, çeşmelerini çöplüğe çevirdiğin için terlediğinde elini yüzünü yıkayamıyorsun. Ne yapıyorsun peki? Medeniyet diyorsun. Harika! Ama nerede? Geçmiş güzel günlerde mi, solmuş birkaç resimde, mezarlıklardan yükselen servili sessizliklerde mi?
Uyan uyan uyan. Ding dong ding dong.
Bilgi ve bilinç
Bilgi başkalarına iletilebilir, bilgelikse hayır. Bilgelik aranıp bulunabilir, yaşanabilir, bilgelikle dolabilir insanın içi, bilgelik insanı taşıyabilir, ama dile getirilemez, öğretilemez. Bir doğru ancak tek yanlı olması durumunda açığa vurulabilip sözcüklere dökülebilir. Düşüncelerle düşünülebilip sözcüklerle söylenebilen her şey tek yanlıdır, bütünlükten, yetkinlikten, birlikten yoksundur. Ne var ki, dünya içimizde ve çevremizdeki varlık asla tek yanlı değildir.
***
Önemli olan sözcükler değildir. Her sözcük pekâlâ karşı anlamını da içerebilir. Profesörlerin konuşmalarında asla fark edilmez bu. Onları kullandığı sözcükler her zaman işte öylesine yatıştırıcı bir açık seçiklik taşır, her zaman kesin bir bilgi varmış da sözcüklerle dile getirilebilirmiş gibi bir yanılgının doğmasına yol açar.
***
Bütün bilgi ve bilgimizdeki bütn çoğalma bir bitim noktasıyla değil, bir soru işaretiyle sonlanır. Bilgide bir artış, yöneltilecek sorularda bir artış anlamını taşır, her sorunun yerini yöneltilen yeni sorular alır sürekli. Hermann Hesse-Aforizmalar- YKY
Kitap eki
Merhabalar, gazetenizin çıkardığı kitap eki için teşekkür ederim. Bu kadar imkansızlık içinde bunu yapmanız hoş.
Kağıda gelen son zamlardan sonra kitaplar çok pahalansa da ne yapalım, kitapsız olmuyor. Çıkardığınız kitap eki kitap tadı vermese de bizi dostumuz kitapların seçkin olanlarına yönelttiği için bir daha teşekkür ederim.
S. Hanne Ağbiçen