G20 Zirvesi sırasında Erdoğan-Obama görüşmesi belli ki iyi geçmiş, her iki taraf da birbirini daha iyi anlamış ve ilişkilerin derinleşmesi gereği üstünde mutabakata varılmış. Umarız bu işbirliği ruhu devam eder, taraflar birbirlerini suçlamak yerine ikna ve etkilemeyi siyaset yapma biçimi olarak sürdürür. Sorunlar müzakere edilerek çözülür. Washington da IŞİD, PKK ve FETÖ ile olan mücadelesinde yalnız bırakmaz.
***
Son birkaç ay içinde Türkiye Amerika’ya yakınlaşmak için önemli adımlar attı. İsrail ile ilişkilerin normalleşmesi bu adımların en başında geliyordu. İsrail her ne kadar bu bölgenin önemli bir gücü olsa, ekonomisi ve turist potansiyeli ile Türkiye’ye cazip gelse de, Türkiye’yi İsrail ile uzlaşmaya iten asıl neden ABD ile olan ilişkilerin ciddi zarar görmüş olmasıydı. Barışma en azından Amerika’daki İsrail lobisinin sessiz kalmasını sağlayacak.
Fırat Kalkanı operasyonu da ABD-Türkiye ilişkilerinin derinleşmesine vesile olacağa benzer. Görünen o ki Membiç sorunu Türkiye’yi tatmin edecek bir çözüme kavuşturulmuş. Aksi taktirde Rakka’ya ortak bir operasyon yapılması olasılığından söz edilmez, öncelik Membiç’e verilir, Fırat’ın batısı konusu gündemde kalmaya devam ederdi. Oysa şimdi tam tersi oluyor, Türkiye ile Amerika’nın Rakka’yı IŞİD’den birlikte kurtarabileceği söyleniyor.
Eğer bu konuda mutabakata varılacak, kapsamlı bir askeri ve siyasi strateji üstünde anlaşılabilecek olursa, ABD-PYD ortaklığının da sonlanacağını söyleyebiliriz. ABD eminim ki tercihini NATO müttefiki Türkiye’den yana kullanacaktır, hatta belki de şimdiden kullanmıştır bile. Zaten ABD için her açıdan doğru olan da budur. Terörist kabul ettiği bir örgütün yan koluyla “yasa dışı” ilişkisini sürdürmesi mümkün değildir.
Ancak Türkiye’nin IŞİD’e karşı mücadelesinin PKK’ya karşı verdiği mücadeleden daha yıpratıcı olabileceğini görmesi gerekmektedir. Nihayetinde PKK dünya siyasetinde kendine meşruiyet arayan bir örgüttür. IŞİD’in ise böyle bir kaygısı hiçbir zaman olmamış, Westphalian sistemin tüm normlarına baştan itibaren karşı çıkmış, şiddetin her türlüsünü tecrübe edebileceğini hepimize göstermiştir.
Rakka da içeriden çökertilmediği takdirde zor bir hedeftir. Ayrıca dünyanın başına bela olan böylesi bir örgütle mücadelenin tüm yükü de Türkiye’nin omuzuna yüklenmemelidir. Rakka mümkünse bir NATO operasyonu haline dönüştürülmeli, IŞİD teröründen doğrudan ya da dolaylı etkilenen tüm ülkeler operasyona katkıda bulunmalıdır. Operasyonun siyasi hedefi konusunda kimsenin aklında soru işareti kalmamalıdır.
Moskova, Tahran ve hatta Şam düzenlenecek operasyonun gerçek hedefi konusunda bilgilendirilmeli, IŞİD’e karşı başlatılacak Rakka operasyonunun Suriye’de ve bölgede başka komplikasyon doğurma ihtimali operasyon başlamadan minimuma indirilmelidir. Türkiye’nin yapacağı fedakarlığın karşılığı da hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde ABD’nin PYD, daha doğrusu PKK ile ilişkisini kesmesi olmalıdır.
Böylesi bir operasyonun ne kadar tedbir alınırsa alınsın sivil ölümlerine yola açabileceği göz önünde bulundurulmalı, dünya medyasıyla sağlam bir iletişim stratejisi geliştirilmelidir. Türkiye’nin kendi içinde yaşadığı sorunların dünyanın gündemine daha da fazla gireceği hatırda tutulmalıdır. Bir başka hatırlanması gereken gerçekse Türkiye’nin acıya katlanma katsayısının zaman içinde giderek düşeceğidir.
***
Eminim bunların hepsi düşünülmüştür ve üstünde daha da düşünülecektir. Ama yine de Türkiye’nin itidali elden bırakmaması, zemindeki askeri ve siyasi gerçekleri iyi değerlendirmesi, böylesi kapsamlı bir operasyona tüm ihtimalleri hesaba katarak kalkışması gerek demeden edemiyorum. Bana güney sınırlarımızda fiili veya hukuki bir güvenli bölge yaratarak şartların olgunlaşmasını ve Suriye siyasetindeki dengelerin istediğimiz kıvama gelmesini bekleyebilirmişiz gibi geliyor. Kim bilir belki de yanılıyorum…