Bugün dünyada cevabı en çok merak edilen soru Rusya’nın, Ukrayna’yı işgal girişiminin, kısaca savaşın, ne zaman sona ereceği sorusudur.
Savaşın ne zaman biteceğini “doğru tahmin” edenler kazanacak yanlış tahmin yapanlar kaybedecek, bu kesin; bu yüzden ülkeler ve şirketler açık ve gizli çalışmalarla bu sorunun cevabını arıyorlar.
Türkiye, mümkünse barış müzakerelerini etkilemek hatta yönlendirmek istiyor, bunun için mümkünse müzakerelere katılmak; değilse, müzakereler hakkında hızlı ve doğru bilgi almak istiyor.
Bunun Türkiye’ye daha şimdiden avantaj sağlamaya başladığını, üst düzey yabancıların Türkiye’yi ziyaret etmelerinden anlıyoruz.
Malum, işgalin bitmesi için iki ülke, online bir ortamda, saatlerce devam eden bir müzakere süreci yürütüyorlar.
Acaba ne görüşüyorlar ve bir uzlaşma ihtimali var mı?
Kulaklarımızı “müzakereler”e çeviriyoruz:
4 MÜZAKERE BAŞLIĞI
Rusya talepleri:
1) Ukrayna, Kırım’ın Rusya’ya iltihakını kayıtsız şartsız tanısın.
2) Ukrayna, NATO ve benzeri örgütlere katılmayacağını beyan ve ilan etsin. Elindeki tüm saldırı silahlarını teslim etsin ve yeni silahlar da üretmesin.
3) Ukrayna, Luhansk ve Donetsk Cumhuriyetlerinin bağımsızlığını ve kurdukları Novorossiya Federal Devletini tanısın.
4) Neo-Nazi Azov örgütü Novorossiya’ya ait arazilerden derhal çıkarılsın ve işledikleri savaş suçları için Rusya’ya iade edilip yargılansınlar.
Ukrayna’nın cevapları:
1) Kırım’ın Rusya tarafından işgalini kabul edemeyiz, biz kabul etsek dünya kabul etmez.
Fakat Rusya’nın Kırım’ı, Ukrayna’ya hiçbir şey olmamış gibi devretmeyeceğini de biliyoruz.
Ukrayna olarak karşı teklifimiz: Kırım, içişlerinde serbest dış işlerinde merkeze bağlı, Tataristan’ın sahip olduğu hakların benzerine sahip, özerk bir cumhuriyet olsun. Rusça, Türkçe ve Ukraynaca resmi dil olsun.
Rusya’nın cevabı: Öneriyi reddediyoruz, Kırım Rusya’nındır ve Rusya’da kalacaktır.
2) Kuvvetli ve inandırıcı güvenlik garantileri sağlanırsa NATO’ya girmeyebiliriz. Zaten NATO da bizi üyeliğe almakta çok iştahlı değil.
Fakat silahlarımızı hiç kimseye teslim etmeyeceğiz ve tıpkı tarafsız İşveç’in yaptığı biz de kendi güvenliğimiz için silah üretmeye devam edeceğiz; vazgeçeceğimiz tek silah tipi, nükleer silahlar olacaktır.
Rusya’nın cevabı: Avusturya’ya tanınan güvenlik garantileri benzeri garantileri görüşebiliriz ancak sonuçta NATO etkisi yapacak uygulamalara karşıyız. Mevcut ve üretilecek silahların niteliği ve miktarını bizim onaylamamız şartıyla bu konu görüşülebilir.
3&4) Donetsk ve Luhansk’ın bağımsızlığını tanımayı reddediyoruz. Fakat bu iki şehrimize otonomi verebilir ve Rusça’yı da ikinci resmi dil olarak kabul edeceğiz. Rusya kendi otonom bölgelerine hangi hakları vermişse biz de, aynı hakları vereceğiz.
Azov taburları Neonazi değil vatanseverlerdir. Anlaşma sağlanırsa onlar da sivil hayata dönecekler.
Rusya’nın Ukrayna’nın teklifine cevabı: Ukrayna, Novorossiya Federal Devleti’ni tanısın ve onlarla bir konfederasyon kursun. Ülkenin yeni adı Ukrayna Konfederasyonu olsun.
Dönerli Başkanlık Konseyi kurulsun ve kurulacak hükümetlerde eşit sayıda bakan görev alsın.
Ukrayna’nın, Rusya’nın cevabına cevabı: Bu Ukrayna’nın bağımsızlığını kaybedip, Rusya’nın etkisi altına girmesi demek olduğundan, karşı teklifi reddediyoruz.
SONUÇ
Rusya’nın Kırım’ı Ukrayna’ya iade etmesi veya on binlerce ölü ve yaralıya ve yüzbinlerce kişinin göç etmesine sebebiyet veren Donetsk ve Luhansk kentlerinin bağımsızlığından vazgeçmesi; Rus şeref ve haysiyetinin ayaklar altına alınması demek olduğundan, Rusya yani Putin, asla Ukrayna’nın karşı tekliflerini kabul etmeyecektir.
Üstelik Rusya, Ukrayna’yla anlaşsa bile batılı devletler, Güney Osetya ve Abhazya’nın işgali ve diğer bahanelerle yaptırımları devam ettirip Rusya’ya diz çöktürmek istiyorlar.
İyi niyetli insanlar bu savaşı gereksiz ve önemsiz görebilir. Doğrusu bu bir sınır savaşı değil, küresel çapta çok boyutlu bir savaştır ve üç ayda bitmeyeceği de kesindir.
Uzun vadeli bir savaşın Türkiye ekonomisine etkileri olumlu da olabilir olumsuz da; irdeleyeceğiz.