Birkaç gün önce haberlerde vicdansız ve insafsız bir ev sahibinin yaptıkları vardı. 2500 liraya oturan kiracısına, “7500 verirsin, yoksa çıkarsın!” demiş. Aah ahh. Keşke tek vicdansız ve insafsız o ev sahibi olsaydı.
Kiracı zor durumda olduğuna göre kontratı en az beş yıllık olmalı. Çünkü kanunda, kira artışlarına narh konmuş; %25’ten fazla arttıramaz. Biliyorsunuz bizim ülkemizde kanun ne derse o olur. Arttıramaz dendiyse arttıramaz. Amma, bu narh beş yıldan eski kontratlarda işlemiyor. O zaman ev sahibi mahkemeye başvurup komşu dairelerin fiyatlarına göre yeni bir kira talep ediyor.
İşte sıkıntının asıl kaynağı bu. Çünkü komşu ev ve daire sahipleri de aynı derecede vicdansız ve insafsız. Emsal kiralar, kiraların rayici, her ne derseniz deyin hep vicdansız ve insafsızmış. Hepsi de o civarda artmış. Öyle olmasaydı kiracı o evden çıkar, daha vicdanlı ve insaflı sahibi olan başka bir eve taşınırdı. Gazetelere, televizyonlara düşmezdi.
VİCDANSIZLIK PANDEMİSİ
Dediğim gibi. Keşke tek vicdansızlık ve insafsızlık o ev sahibi ile kalsa. Şu tüketici fiyat indeksinin insafsızlığına ve vicdansızlığına bakınız. Yine beş yıl boyunca hesapladım. Tüketici fiyatları üç kat artmış. Dur, yalan olmasın Ekim 2018- Ekim 2023 arasında %299 artmış, %300 değil. Abartmayalım.
Eh, insafsızlık ve vicdansızlıkta TÜFE’nin de bizim ev sahibinden farkı yok. 2500’ü, 3’le çarparsanız 7500 çıkıyor. Diyeceksiniz ki “TÜİK çok güvenilir ve şaşmaz ama laf da dinler. Laf dinlemeyenlere göre, mesela ENAG’a göre yap. Bir de konut giderleri, ortalama enflasyonun çok ötesinde arttı…” Canım ben bu kadar doğrusunu bilemem; İbrahim Kahveci değilim ben. Ama görünen köy kılavuz istemez. TÜFE de vicdansız ve insafsız.
VİCDANSIZ DÖVİZ BÜFELERİ VE KUYUMCULAR
Vicdansız ve insafsızların içinde kaldık. Mesela sarraflar ve kuyumcular. Bakınız 30 Kasım 2018’de, yani benim bu yazıyı kaleme aldığım tarihten beş yıl mukaddem bir gram altın, 340 liraymış. Bugün, 30 Kasım 2023 tarihinde 1903 lira. Kaç kat artmış? %560! Peki bizim 2500 TL’lik kira, altın cinsinden beş yılda ne olurdu? Tam 14.000 ediyor. On-dört-bin! Eh, 7500 insafsız ve vicdansız ise 14000’e ne demeli?
Peki, kira dolar olsaydı daha mı insaflı ve vicdanlı olacaktı. Bakalım. 30 Kasım 2018 günü dolar 5,167 lira imiş. Bugün 27,86 lira. 5,39 kat daha fazla %539 artmış. Bizim kira buna göre artsa 2500 TL’den 13.480 TL’ye çıkıyor. Altından daha insaflı ama bizim insafsız ve vicdansız ev sahibinden iki kat daha vicdansız.
Vicdansız ve insafsız TÜFE’ye, ondan daha vicdansız döviz büfelerine, Tahtakale’ye, bankalara bir önlem düşünmeliyiz mutlaka. Ya vicdansız ve insafsızlıkta hepsini sollayan sarraf ve kuyumcuları ne yapmalı?
NARH KOYMALI, NARH!
Bu gidişe dur demenin tek yolu var. Kiralara, dövize ve altına narh koymak. Zaten onlara narh koyarsak TÜFE de korkudan tir tir titrer ve edebini takınır, söz dinler hâle gelir. Ne bekliyoruz? Ceddimizin yaptığını biz de yaparız. Yapmaz mıyız?
Buraya kadar eğlenceli ve saçma sapan bir yazı oldu. Ama eminim muhterem halkımız içinde, önerdiğim narh tedbirini destekleyecekler çıkacaktır. Sayılan meslek gruplarının ne kadar vicdansız ve insafsız olduğu halkımızın malumudur.
Gerçi bir ay önce bu köşede bir grup Müslüman âlimin fetvasını yazmıştım. Sözlerine güvenmek gerek, çünkü YouTube’da konuşuyorlardı ama asıl güven veren üzerlerindeki cüppe ve başlarındaki sarıktı.
Cüppeli ve sarıklı bilmeyecek de ben mi bileceğim! Diyorlardı ki: “Fiyatları arttıran Allah’tır. Dövizi arttıran Allah’tır.” Ve bir hadise dayanıyordu bu hükümleri. Elhamdülillah ekonomi politikalarımıza semavi destek hiç eksilmiyor. Biliyorsunuz vicdansız faizlerin kafasına da nassa dayanarak vurmuştuk.
Evet, bir bakalım. Mesela yarın emredilse. Dolar 5 liranın bir kuruş üstünde satılmayacaktır! Altının gramı 390 liradır, vesselam! Ve kiralar, kontrat kaç yıllık olursa olsun %25’ten fazla arttırılamaz! Bitti! Emir, demiri keser!
Ne olur? Şu olur: Narh kararlarını aldığınız gün ne büfelerde dolar, ne kuyumcularda altın bulabilirsiniz.
Sokakta yürürken yanınıza birileri yaklaşır ve fısıldar: “Dolar var dolar.” Sizi turist zannederlerse aynı kişiler bu sefer, “Dollar? Dollar? Good prays, dollar.” derler. Benzer şekilde “Altın mı baktın abi? Uygun fiyata var abi.” diye fısıldayanlar türer.
Peki kiralar? O kolay. Kontrat resmî bedelden yapılır. Zamlısı açıktan alınır.
İşte buna piyasa diyoruz. Fısıltıyla yanınıza yaklaşacaklara da kara-piyasa; doğrusu karaborsa. Sarıklı, cüppeli âlimlerimiz de Allah’ın işi diyor. Hükümler birbirinden pek uzak değil aslında.