Aşağıdaki fotoğraf, birkaç gün önce sosyal medyada yayımlandı. Başlığın ve açıklamanın önce İngilizcesi hemen ardından da Türkçesi çıktı: “Bu resim II Dünya Harbi’nden. Bir askerin eşek taşıması. Bunu eşekleri çok sevdiğinden veya sapıklığından yapmıyor. Arazi mayınlı ve eşek canının istediği gibi gezmeğe bırakılırsa sebep olacağı patlama herkesi öldürebilir. Kıssadan hisse: Zor zamanlarda, öncelikle kontrol altına almanız gerekenler, tehlikeyi kavramayıp keyfine göre hareket edenlerdir.” Türkçe açıklamaya, “Siz de maskesiz gezen eşeklerinizi kontrol altında tutun. Yoksa durum daha da kötüleşecek” eklenmişti.
TRUMP’LA ARANIZDA KAÇ KİŞİ VAR?
Kıssadan alınan hisse yerden göğe haklıdır. Dünyadaki herhangi iki kişi arasında sadece altı adım bulunduğu söylenir. Mesela sizinle ABD Başkanı arasında sadece altı “derece” uzaklık var. Sizin tanıdıklarınız, sizin tanıdıklarınızın tanıdıkları, tanıdıklarınızın tanıdıkları diye devam ederseniz, en kötü ihtimalle altıncı adımda Trump’a ulaşabiliyorsunuz.
Mesela benim Facebook sayfamda birkaç bin “arkadaşım” var. Bu kimseyi yerinden hoplatacak bir rakam değil. Fakat arkadaşlarımın arkadaşları dediğim anda milyonlara varılıyor. Girin deneyin. Reklam verecekmiş gibi yaparsanız Facebook size kaç kişiye arkadaşların arkadaşları yoluyla ulaşacağınızı söylüyor.
Şimdiii… Çin’de, Wuhan’da ilk COVID hastası ile de sizin aranızda en fazla altı adım vardı. Ve hastalık birkaç ay içinde bu altı adımı atlayıp bizi buldu. Tabi, aynı ülkede, hele aynı şehirde, hele hele aynı mahallede adım sayısı daha azdır. Mahalle bakkalının tanıdıkları, mahalle bakkalının tanıdıklarının tanıdıkları dersek, büyük ihtimalle ilçeyi bitiririz.
Sonuç: Hani şurada maskelerini çenelerine çekmiş bağıra çağıra konuşanlar, hani şu arabada maskesiz giden dört kişi var ya… Onların virüsü yalnız onları vurmaz. İki, bilemedin üç adım sonra size ulaşır.
Bu eşeciğin birinci dersiydi.
EŞECİĞİN İKİNCİ DERSİ
Derken bizim teyit.org gibi, dogrulukpayi.com gibi sitelerden ikisinde, fakehistory.com ve snopes.com’da fotoğrafla başlığın pek ilgisi olmadığı açıklandı. Amerikan askerî tarih uzmanı ve French Foreing Legion (Fransız Yabancı Lejyonu) kitabının yazarı, Douglas Porch şöyle anlatıyor: Haziran 1958’de, Fransız “13e demi-brigade de Légion étrangère” (Fransız Yabancı Lejyonu 13cü yarı-tugayı) Cezayir’de Cebel yakınlarında görevdeyken, açlıktan ölmek üzere bitkin durumda bir bebek eşek buldu.
Eşek, gerçekten merhametten taşınıyormuş. Resimdeki asker yürüyecek hali kalmayan bebeği birliğine kadar sırtında taşımış. Askerler onu beslemiş, maskot edinmiş. Adını Bambi koymuş.
Hikâye ve fotoğraf 1958 Eylül’ünde Paris Match ve Daily Mail ve İngiliz Daily Mirror gazetelerinde yayımlanmış. Londra’daki Kraliyet Hayvanları Koruma Cemiyeti tugaya “çölden bebek eşeği kurtarırken gösterdikleri cesaret ve insanlık için” madalya vermiş.
Demek ki doğru dürüst kaynak vermeyen sosyal medya haberlerine inanmak doğru değilmiş. Hangi ruh hâliyledir bilinmez, yalan üreten, yalan yayımlayan merkezler var.
Bu da eşeciğin ikinci dersi.
BİR DE BUÇUKUNCU DERS
Cezayir savaşı dedikleri, sömürgeci Fransa’nın “medeniyet getirme” gerekçesiyle Cezayirlileri katlettiği harbin adıdır. Bugün de bu harbe ve diğer sömürge faaliyetlerine “medeniyet getirme” demeye devam ediyorlar. Mesela medeniyet getirirken sırf Cezayir’in Setif şehrinde sivil halkın üzerine makineli tüfekle ateş açtıkları katliamda öldürdükleri sivil sayısı 45 000 civarındadır. (Fransa, Cezayir Hükümetinin verdiği bu rakama itiraz ediyor, sadece 25 000 kişi öldürdük diyor.)
Bizim eşeciğe dönersek: Onu sırtında taşıyan askerin bir Harka olduğu iddiası var. Yani lejyona katılmış bir Müslüman! Resme dikkatle bakarsanız, Müslüman kardeşimiz Harka’nın, eşeciğe ilaveten bir de havan taşıdığını görürsünüz. Bu onun bir Müslüman Arap olduğu iddiasını kuvvetlendiriyor. Avrupalılar taşıyacak değil ya. Onların sırtında beyaz adamın yükü ve koskoca medeniyetleri var.
Bu da iki buçukuncu eşecik dersi olabilir.