Kabloları söküp götürecek değiller ya! Türk Telekom olduğu yerde duruyor...
Vikipedi, Saad Hariri tanıtımını şu şekilde yapıyor: “Babası, 14 Şubat 2005’te suikaste kurban giden eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri’nin Suudi Arabistan bazlı kurmuş olduğu Oger Grubunun (tamamı Hariri ailesine ait) başına geçmiş olan küçük oğlu. Saad Hariri 33 yaşında dünyanın en genç dolar milyarderlerinden biridir. Türkiye’de özelleştirilen Türk Telekom’u alması ile gündeme gelmiştir.
Evet, Saad Hariri’nin tanıtımı bu şekilde.
Bu yılın başında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşen Lübnan’da hükümeti kurmakla görevlendirilen Saad Hariri, ikinci görüşmesini de Kanal İstanbul töreni sonrasında gerçekleştirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Kanal İstanbul töreninde yaptığı konuşmada şöyle söylemişti: “Yatırımcıları tehdit ediyorlar. Devlette devamlılık esastır. Söke söke uluslararası tahkimde (mahkemeler) bu paraları alırlar.”
Cumhurbaşkanın Erdoğan’ın bu şekilde konuşmasına neden olan olay ise başta CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu olmak üzere muhalefetin “Herhangi bir ülke Kanal İstanbul ihalesine girer veya kredi verirse biz iktidara gelirsek o paraları ödemeyeceğiz” demiş olmasıydı.
Aslında TC Devleti muhalefet olarak ve yönetim devamı niteliğinde, toptan ve şimdiden para ödenmeyeceği ilanında bulunmuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’da “o paraları tahkimde söke söke alırlar” dedi.
Söke söke alınacak para TC Devletinin veya Türk Halkının parası. O paraları alacak olanlar ise yabancı ülkeler ve/veya yabancı ülke bankaları.
Evet, tam bu konuşmanın hemen ardından bir kaç saat içinde Cumhurbaşkanı Erdoğan Saad Hariri ile basına kapalı bir görüşme yaptı.
***
Türk Telekom özelleştirilmesi tam bir dram hikayesidir. 90’lı yılların ortasında küresel telekom fırtınası esiyordu. GSM şirketlerinin yeni kurulduğu bu yıllarda telekom şirketleri bol sıfırlı milyar dolarlar ediyordu.
İşte o yıllarda Türk Telekom için belirlenen bazı sansasyonel fiyatlar 40-45 milyar dolara kadar çıkmıştı. Ama bir türlü bu özelleştirme gerçekleşmedi.
Sonra o piyasa bitti.
Gözden düşen T. Telekom’a yüzde 55 hisse için 6 milyar 550 milyon dolar teklif eden Hariri Ailesi ihaleyi kazanmış oldu.
İhaleyi kazandı ama ihalede kazandığı hisselerin parası için yine Türk Bankalarından 4 milyar 750 milyon dolar kredi kullandı. Bir bakıma Türkiye›den aldığı şirketin parasını Türkiye›den aldığı kredi ile ödedi.
Ama Türk Bankalarından aldığı kredinin parasını Türk Bankalarına ödemedi (sadece 600 milyon dolar ödendiği söylendi).
***
Türk Telekom 2009 yılında kalan kamu hisselerinin bir kısmını borsada halka açtı. O nedenle bilanço verilerine 2008 ve sonrasında ulaşabiliyoruz.
2008-2015 arasında şirketin elde ettiği net kar toplamı 14 milyar 199 milyon TL.
2008-2015 arasında işte o kardan dağıtılan toplam temettü (kar payı) ise 13 milyar 228 milyon TL.
Evet, nerede ise karın tamamı temettü olarak dağıtılmış.
Size yılları ve dağıtılan karları verelim (Milyon TL)
Dağıtılan temettü yüzde 55 hissedar olarak Oger Telekom kasasına gitti. Sadece 2008-2015 arasında Oger Telekom yüzde 55 hissedar olarak Türk Telekom’dan 7 milyar 275 milyon lira temettü aldı. Bu kar payının o günkü dolar kuru üzerinden değeri de yaklaşık 3,8 milyar dolar ediyor.
Ama burada şu noktayı unutmayalım: Oger Telekom 2006-2008 arasında da temettüleri bu şekilde aldı. İşte o temettüleri de bu hesaba eklemeliyiz.
Nitekim Şubat 2018’de Hariri Ailesi’nin paraları ödemeden çekip gitmesi basında yer alınca Türk Telekom şu açıklamayı yapıyor (Neden kendini savunuyorsa):
İddia: 2006-2015 yılları arasında her yılın ortalama dolar kuru üzerinden yıllık temettü aktarımları hesaplandığında; Oger’in Türkiye›de kurduğu ve yüzde 55 hissesini aktardığı OTAŞ`ın 5,7 milyar dolarlık karı alıp götürdüğü ortaya çıkıyor (Bu rakam 2006-2009 temettülerini de içeriyor; çünkü sonraki 8 yılın temettüsü 3,8 milyar dolar ediyor .Oysa Oger Grubu’nun bu kardan payını alarak bankalara olan borcunu ödemesi gerekirdi
Cevap: Yönetim Kurulu 2017 net karını temettü olarak dağıtmamayı ve bilanço yapısını güçlendirmek adına yedek akçe olarak tasarruf etmeyi önerdi. 2005 yılında özelleştirilmesinden bu yana Türkiye’nin dijital dönüşümüne 30,7 milyar TL yatırım yaptı ve bu yatırımlar fiber bağlantı, GSM şebekeleri, dijital uygulama ve hizmetlerin yaygınlaştırılması için kullanıldı.
Dikkat ederseniz T.Telekom düzeltme yazısında Hariri Ailesi’nin götürdüğü paralara cevap bile vermiyor. Sadece yaptığı yatırımlardan bahsediyor.
Ama acaba yatırımlar nereden yapıldı? Yani şirketin kasası boşaltılırken yatırıma nasıl kaynak bulundu?
2008-2021 bilanço karşılaştırması yapalım:
Şirketin toplam varlıkları 12,7 milyar liradan 45,4 milyar liraya yükseliyor (%258 artış).
Ama aynı dönemde öz varlıklar 5,1 milyar liradan 11,3 milyar liraya yükseliyor (%121 artış).
İşte burada devreye borçlanma çıkıyor.
Ticari ve finansal olmak üzere toplam borçlar 7,5 milyar liradan 34,1 milyar liraya yüzde 351 artış göstererek çıkıyor. Ama bu borçların içindeki finansal borçlar ise 3,4 milyar liradan tam yüzde 526 artışla 21,3 milyar liraya ulaşıyor.
Kısaca finansal borçların öz varlıklara oranı %67’den %189’a yükseliyor.
Türk Telekom adeta bankalardan kredi kullanarak Hariri Ailesi’ne ait olan Öger Telekom’a temettü adı altında kaynak aktarmış.
Evet, kabloları söküp gitmemişler. Ama paraları söke söke alıp gitmişler.
Sanırım Cumhurbaşkanı Erdoğan basına kapalı yapılan Saad Hariri ile görüşmesinde Türk Halkının parasını söke söke alıp giden Hariri Ailesi’nden bu paraları geri getirmesini istemiştir.
Aksi düşünülebilir mi?