Bundan tam 4 yıl önce... Haziran 2018’de 14 milyon 570 bin ücretli çalışanın ortalama brüt ücreti 3.287 TL idi. Bugün ise ücretli çalışan sayısı 16 milyon 968 bine çıkmış durumda. Ve ücretli çalışanların aylık brüt ücreti 8.588 liraya ulaştı.
Bu veriler Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) ait. Yani işverenlerin resmi beyanı bunlar... Anket vs değil.
Ücretler son 4 yılda 100 liradan 261,3 liraya yükselmiş ama aynı dönemde TÜİK’e göre enflasyon 273,6 lira olmuş. Oysa ücretli kesimi ilgilendiren gıda fiyatları ise 100 liradan 315,1 liraya çıkmış. Kısacası şu: TÜİK verilerine göre bile gıda fiyatlarında çalışanlar artık yüzde 20 fakirleşmiş durumda.
Ama durun... Dedim ya bunlar TÜİK verileri.
Biliyorsunuz ki TÜİK’in enflasyon verileri çok su kaldırıyor.
Gelin TÜRK-İŞ’in açlık sınırına bakalım: Haziran ayında 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 6.391 lira... Aylık 8.588 lira çalışanın net maaşı ise 6.450 lira... Yani bu ülkede tüm çalışanlar sadece açlığını gidermek için çalışır duruma gelmişler.
Peki 4 yıl önce neymiş?
2018 Haziran ayında açlık sınırı 1.714,35 lira. SGK verilerine göre ise aylık ortalama brüt ücret 3.287,40 lira. Bu brüt ücretin net karşılığı ise 2.433 lira.
Bu rakamlar ne diyor biliyor musunuz? 2018 yılında ülkemizde bir çalışan 4 kişilik bir ailesini açlık sınırı ile doyurduktan sonra parasının yüzde 42’si kendinde kalıyormuş. Oysa bugün sadece açlık sınırına çalışıyor. O kalan yüzde 42 maaş uçmuş - gitmiş...
Haziran sonunda asgari ücrete yapılan %30 zammı dediniz... İyi ama kaybettiğiniz zaten yüzde 42 ve sonraki aylarda gelen zamlar ne olacak?
***
Gelin işi İTO-TÜİK karışımı ekmek fiyatı üzerinden izah edelim. Neden İTO ve TÜİK? Çünkü TÜİK bu yılın Nisan ayında madde sepeti fiyatlarını yayınlamayı kesti...
Biz de şöyle yapıyoruz: Haziran 2018- Nisan 2022 arası ekmek fiyatını TÜİK’den alıp, bunun üzerine son 2 aylık İTO fiyat artışını ekliyoruz.
Durum şu: 1kg ekmek 2018 Haziran ayında 4 lira 52 kuruş iken 2022 Haziran ayında 16 lira 66 kuruş ediyor.
Haziran 2018’de ülkemizde net ortalama maaş geliri 2.433 liraya ile tam 538 kg ekmek alınabiliyordu. Haziran 2022’de ise 6.450 lira net ortalama ücret geliri ile artık 412 kg ekmek alınabiliyor.
Çalışanların son 4 yılda ekmek kaybı yüzde 39’u bulmuş durumda.
Gelin bu hesabı bir de asgari ücret üzerinden yapalım:
2018 Haziran ayında bir asgari ücretli 1.603 lira net maaşı ile 355 kg ekmek alabiliyordu. Bu ekmek haziran 2022’de 271 kg seviyesine düştü. Ve asgari ücrete yapılan son zamla 5500 lira ücrete ulaştık ama ağustos ayı itibari ile asgari ücretle alınan ekmek yine 311 kg ediyor.
Nereden bakarsanız bakın çalışanın ekmek alım gücü son zamma rağmen düşmüş durumda. Hatta asgari ücretin son zammı bile çalışanın ekmek alım gücünü daha ağustos ayında yüzde 10 azaltmış oldu.
***
Şimdi sizlere bir soru sorarak konuyu bırakacağım:
Boğaz tokluğuna kim çalışır?
Lütfen cevabınızı seçmen tercihleri eşliğinde veriniz?