Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın “Ekonomik Göstergeler”
başlığı altında yer alan “Dış Ticaret ve Ödemeler Dengesi” tablosunda veriler var.
Umarım yayından kaldırmazlar.
Çünkü BOTAŞ’ın bilançosunu ele aldık, BOTAŞ’ın 2018 bilançosunu yayından kaldırdılar. İŞ-KUR’a bağlı İşsizlik Fonu verilerini işledik, nisan sonrası verileri açıklamayı kestiler. SGK zaten 2019 yılından beri bir bilgi açıklamıyor. Site yenileniyor denilmişti ama bekle dur...
Kısaca dışa kapanan bir Türkiye,
Kısaca bilgi vermeyi kesen bir Türkiye,
Kısaca şeffaflığı kaybeden bir Türkiye tablosu ile karşılaşıyoruz. Veriler açıklanmıyor ya da açıklanan veriler bile yayından kaldırılıyor.
***
Veriler neden önemli?
Bakın şimdi doğalgaza zam geldi. Bu kışın faturalar yüzde 15 daha zamlı gelecek.
İyi de niye zam geldi?
Grafiğe iyi bakın.
Ocak - 2017/ Haziran 2019 arası gaz fiyatları grafiği yer alıyor. Bu aydan sonra kırmızı renkteki konut fiyatı 1,60’ın üzerinde olacak.
Mesela Ocak 2017’de Avrupa doğalgaz fiyatları 6,1 dolar iken ortalama dolar kuru da 3,74 TL. Yani gaz fiyatı TL bazında 22,97 ederken Türkiye’de konutlarda kullanılan gaz fiyatı (TÜİK-TÜFE’ye göre) 1,11 TL.
Birim farklılığında fiyat farkına aldanmayın. Burada bizim doğalgaz ithalatında ödediğimiz fiyatlar ile yurtiçinde vatandaşlara sattığımız doğalgaz fiyatlarını karşılaştırıyoruz.
Geliyoruz Ocak 2018’e.
Avrupa gaz fiyatları 6,7 dolarken, ortalama dolar kuru 3,78. Böylece ithalat fiyatı TL bazında 25,10’a çıkarken, konutlara satılan gaz fiyatı 1,15 lira oluyor.
Eylül 2018’de gaz fiyatı 9,5 dolara yükselirken, konutlara satılan gaz fiyatı da 1,37 liraya yükseliyor. Bir bakıma yüksek gaz fiyatı hemen zamla topluma yansıtılmıyor.
Gelelim bu yıla.
İlk altı ayda Avrupa ortalama doğalgaz fiyatı 5,22 dolar. Yine ilk altı ayda ortalama dolar kuru 5,62 TL. Böylece dış gaz fiyatının 29,04 TL olduğunu görüyoruz. Yine ilk altı aylık konutlara satılan gaz fiyatının da 1,38 TL olduğunu gördüğümüzden nerede ise 2017 başındaki dengenin sürdüğü anlaşılıyor.
Yani bir sorun yok...
Kısaca ithal edilen gaz fiyatı ile ona ödenen doların TL karşısındaki değeri ve konutlara satılan gaz fiyatında bir denge gözetilmiş.
İyi ama madem fiyatlar dengede şimdi niye yeniden yüzde 15 zam yapıldı?
Hatta şunu aktaralım: Haziran ayında Avrupa gaz fiyatı 3,6 dolara düşüyor. Ortalama dolar kuru da 5,82 iken konutlara satılan gaz fiyatı 1,39 TL ediyor. Bu dengeye göre konutlara yapılan gaz satış fiyatında indirime gidilmeliydi.
Haziran sonrasında dolar kuru bile 5,82’den 5,60’ın altına düştü. Avrupa gaz fiyatlarında da bırakın artışı hala düşüş devam ediyor.
O zaman bu doğalgaz zammı niye?
Sonucu size bırakıp ben burada çekileyim.
Çünkü bu doğalgaz zammının ithalatla, kurla vs. alakası yok. Bu başka bir zam...