Vladimir Putin 2000 yılında Rusya Devlet Başkanlığına seçildiğinde 260 milyar dolar ekonomik büyüklük ile 20. sırada bir ülke devralmıştı.
2019 yılı itibariyle Rusya 1,7 trilyon dolar GSYH büyüklüğü ile artık dünyanın 11. büyük ekonomisi durumuna geldi. (Dünya Bankası verileri)
Şimdi Putin için büyük lider diyebilir miyiz?
Ya da 2000 yılında 273 milyar dolar GSYH ile dünyanın 17. büyük ekonomisi olan Türkiye, 2019 yılında 761 milyar dolar ile 19. sıraya gerileyince çok mu başarısız oldu?
Büyük liderliğin bir ölçüsü elbette ülkesindeki refah düzeyidir. Bu açıdan Türkiye maalesef iyi bir dönem geçirmemiştir.
Özellikle emsal ülkelere göre kıyasladığımızda büyük bir fırsatın heba olduğunu söyleyebiliriz. Ama asıl yitiklik potansiyele göre kayıplardır.
Türkiye 2000’li yıllarda kötü bir ekonomik tablo ile krizler yaşamış olsa da bünye olarak çok sağlam temellere dayanıyordu. Eğitimli kesim artıyor ve orta yaş yığılması başlamıştı.
80’lerde Özal’ın dikmiş olduğu fide artık büyümüş ve meyve verme çağına gelmişti.
Evet, krizler yaşıyorduk lakin genç ve dinamik bir ülkeydik. Gençliğimiz ile bu krizleri çabuk atlatacağımızı da biliyorduk ve öyle de oldu.
Ama şimdi...
Yaşlanıyor ve artık kriz yerine bunalım geçiriyoruz.
Artık acılarımız bile olmuyor, çünkü ağrıdan kıvranıyoruz. Eskiden bir yılda biten acılar artık yıllarca süren ağrılara dönüştü.
Gençtik ama giyim kuşamımız iyi olmayabilirdi. Şimdi ise giyim kuşam olarak çok iyiyiz ama içimiz geçiyor. İçeriden çöküyoruz yani...
Yapısal çöküş aslında böyle bir durumdur. Dışımız parlarken içimiz kararıyor. Makyajımızı sürekli tazeliyoruz ama aslında güzelliğimizi kaybettiğimizden...
Büyük liderler ülkelerini hem ekonomik hem de paylaşım yönünden değiştiren liderlerdir. Mesela Putin büyük kazanç sağladı ama bu kazancı Rusya halkı nasıl bölüştü?
Siyasi kazanç ile çalışarak kazanç nasıl dağılım gösterdi?
Doğal zenginliğin üzerine beşeri zenginlik eklenebildi mi?
***
Bugün ülkemize baktığımızda büyüklük adına ne kelime varsa nerede ise hepsini kullanıyoruz. Lakin sonuçlara baktığımızda da her kutunun başına nerede ise sadece eksi yazmak durumunda kalıyoruz. Makyaj masasında oturmuş içi çöken ülkeyi dışından parlatmaya çalışıyoruz.
Acaba büyük ülke nasıl olunuyor? Bunu özde hiç düşündük mü? Ülke küçülürken liderler nasıl büyüyebiliyor? Bu farkı nasıl görebiliriz?
Rakamlar size bir şey anlatıyor mu? TL ne 94’de ne de 2001’de bu kadar değersizleşmemişti... İşsizlik hiç bu kadar yüksek olmamıştı... Ülke bütün olarak (kamu+özel) hiç bu kadar borçlanmamıştı..
Buna rağmen nasıl büyük liderlik olabiliyor?