Temmuz 2008’de brent petrol 145$: Benzin litre fiyatı 3,55 lira; mazot litre fiyatı ise 3,38 lira.
Nisan 2011 ise petrol 126$ iken, benzin 4,16; mazot ise 3,62 lira
Mart 2012’de yine petrol 126$ ve benzin 4,69; mazot 4,0 lira.
Bu yılın ocak ayında mazotun ham fiyatı 8,50 lira ederken, vergi (%49) ve toptancı-bayi payları ile 13,75 liradan satılıyordu.
Haziran 2014’de ise mazot fiyatı 1,66 lira ederken vergi (%136) ve toptancı-bayi payları ile 4,40 liraya satılıyordu.
Kısacası şu anda vergi oranı çok daha düşük tutuluyor.
İyi ama buna rağmen neden akaryakıt fiyatları can yakıyor?
Ya da sorumuzu şu şekilde soralım: Petrol fiyatları bundan 10 yıl önce de 125 dolar seviyesindeyken ve de mazottan bugün alınan verginin 3 katı vergi alınırken bayi satış fiyatı neden bu derece arttı?
***
Gece yürürlüğe giren son zamla ve bu gece gelebilecek olan yeni zamla birlikte mazot artık 23,0 liraya yol almış olacak.
Rusya’nın demokrasi ile iktidara gelen otokratik lideri Putin, Ukrayna’yı işgal etmeye çalışıyor. Bütün dünya ise bu eli kanlı lidere karşı önlem almak istiyor. BM’de oylamada sadece 5 ülke işgali kınamaya ‘hayır’ dedi. Bunlar Eritre, Suriye, Kuzey Kore, Rusya ve Belarus’tu.
Dünya birleşerek Putin’e karşı önlem almak istiyor. Bu konuda özellikle ekonomik yaptırımlara bel bağlanmış durumda. Ve yansıması ise petrol fiyatlarının (ve de doğalgaz) yükselişi yönünde.
Aralık 2021’de 73-75 dolar olan petrol Putin’in işgal planını devreye almasından az önce ise 90 dolar seviyelerinden işlem görüyordu. Petrol fiyatının 2021 başlarında 55 dolar seviyelerinde olduğunu da hatırlatalım.
Dün ise 129 dolara kadar yükseliş oldu.
***
Aşağıda bir grafik var: Petrol fiyatı ile mazot satış fiyatının seyrini görüyorsunuz. (petrol fiyatı 10’a bölünmüş şekilde veriliyor.)
Bu grafikte dikkat ederseniz Kasım 2021’den Aralık 2021’e petrol fiyatı düşüş gösteriyor. Nitekim o tarihlerde petrol 85 dolardan 20 aralık günü 72 dolara kadar geriliyor. Ama aynı tarihlerde mazot fiyatı 8,20 liradan 11,50 liraya yükseliyor.
Petrol fiyatı düşerken mazot fiyatı neden mi artıyor? Elbette “Faiz sebep-enflasyon sonuç” teorimizden...
Yani aslında 2016 yılından beri ülkemizde yaşadığımız temel pahalılık sebebi de bu. Demokrasiden uzaklaşma, ben bildiğimi yaparım anlayışı vs vs ile bugünlere geldik. İktisat bilimini bile terse yatırdığımız için de bugün bu faturayı ödüyoruz.
Grafikte net olarak görülüyor. Eylül’den bu yana kur artışı olmasaydı mazot fiyatı bugün 12,0 lira civarında olacaktı. Eğer mazota 21 lira ödüyorsak anlayın ki bunun yarısı kurdan dolayı.
İyi ama kur niye arttı?
Hadi Petrolü Putin artırdı da kuru kim artırdı?
İşte onu da biz artırdık. Yani kendimiz ettik kendimiz bulduk.
1 Putin 1 de biz bugün bu pahalılığı yaratmış olduk.
Faiz sebep-enflasyon sonuç diyerek bugünlere geldik. Pahalılığın yarısı bizden yarısı Putin’den.
Bilesiniz.