Hani, bir hikâye vardı.
Yel değirmenine savaş açan bir kişinin öyküsü anlatılırdı.
Bu hikâye bize boşuna okutulmadı diye düşünüyorum: Savaş açacağın yeri iyi bilmen gerekiyor.
Bu hatırlatmayı neden yaptım: Ticaret Bakanlığı fiyat denetimine çıkmış. Müfettişler, denetmenler vs ne ise işte; etiketlere bakıyorlarmış.
Kolay gelsin.
Kapasite bu kadar; napalım...
Fiyatları baskı ve baskınlarla düşürecek ve kontrol altına alacağız.
Alıştık ya biz bu işe... Yani baskınla, baskıyla disiplin etmeye.
Bakalım piyasaları da baskı, baskın ile disiplin edebilecek miyiz?
***
Denetimler hal ve esnaf üzerindeydi. Ama dün TÜİK tarla fiyatlarını açıkladı.
Sıkı durun
Tarla fiyatları da son bir yılda yüzde 24,69 artış göstermiş.
Eyvah!
Şimdi çiftçi de yandı.
Yakında “neden pahalı üretiyorsun” diye müfettişler kapılarına gitmesin sakın.
Baskınlardan paylarına düşeni almasalar bari.
***
Acaba hangi çiftçi yanacak? Hangi çiftçilere baskın yapılabilir?
Son bir yılda tarla fiyatı artan ürünlere bakalım.
Buğday %30,9
Mısır %38,4
Arpa %59,1
Nohut %55,3
Mercimek (Kırmızı) %58,0
Soya Fasulyesi %83,1
Ayçiçeği %27,1
Taze Fasulye %50,6
Hıyar (TÜİK böyle yazıyor) %71,8
Havuç %31,0
***
Şimdi fiyatı çok yükselen ürünleri verdik diye hemen korkmayın. Mesela domates, hıyar, biber, patlıcan gibi ürünlerin yer aldığı meyvesi için yetiştirilen sebzelerin fiyatı yüzde 13,33 artışla enflasyonun gerisinde kaldı.
Soğan (kuru-taze), sarımsak, pırasa, havuç, turp gibi ürünlerin yer aldığı kök veya yumru sebzelerde de fiyatlar bırakın artışı, yüzde -14,55 gerilemiş bile.
Bu sene tarla fiyatı artan ürünler özellikle kuraklığa bağlı hasadı düşen ürünler oldu. Buğday gibi, nohut gibi, arpa, mercimek gibi ürünler.
İşte bu nedenle çiftçiye kimse bir şey söyleyemez. Gelen olursa “Kanal İstanbul’da ısrar edeceğinize, madem para vardı sulama kanalları yapsaydınız” dersiniz.
Yani anlayacağınız bu piyasa epey karışık. Yılların birikimi sorunlar açığa çıkıyor. Ama yine ne çiftçi kazanıyor ne de tüketici.
Kendi ülkende fakirsin ve kimsenin kazanmadığı bir düzene razısın.
Öyle baskınlar, baskılar vs burada sökmüyor. Her şey etikette yazılı.
Yerseniz...