Meşhur fütürist ve bilim insanı Ray Kurzwel yeni bir kitap yazdı ve yine gündem olmayı başardı. Google’da baş araştırmacı olan Kurzwel, yapay zekanın olası tehlikeleri hakkında art arda açıklamalar yapan meslektaşlarının aksine fazlasıyla iyimser.
2005 yılında yazdığı ‘The Singularity is Near(Türkçeye İnsanlık 2.0 olarak çevrilmişti)’ kitabında bilgisayarların 2029 yılına kadar ‘insan seviyesinde’ bir zekaya ulaşacağını, 2045 yılında ise bilgisayarlarla birleşerek ‘süper insan’ olacağımızı öngörmüştü. Yeni kitabı ‘The Singularity is Nearer/ Tekillik daha da yakın’ kitabında ise çıtayı daha da yükseğe çıkardı teknoloji kahini. 76 yaşındaki bilgisayar bilimci, teknolojide pek çok isabetli tahminiyle biliniyor. Daha önce akıllı telefon çağını, 1998 yılına kadar bir bilgisayarın insanı satrançta yeneceğini öngörmüştü.
Kurzwel, çıtayı fazla yükseltti demiştim, hatta ayıp olacak ama biraz ‘uçuyor’ bile denilebilir. Diyor ki “ölüler hayata geri dönecek.” Yapay zeka sayesinde kişiyi taklit eden simülasyonlar olacak hem de 2030’a kadar. Aynı yıllarda yapay zeka kullanan biyolojik simülatörler sayesinde klinik deneyler yıllar yerine saatler içinde yapılabilecek, yeni ilaç ve uzun ömür uygulamaları kolaylaşacak. 2040’a gelindiğinde bir insanın kopyasının yapmak mümkün olacak. 2045 yılına kadar da insanlar yapay zekayla birleşip ölümsüz ‘cyborg’lar olacakmış! Buna da ‘beşinci zeka çağı’ diyor.
Kurzwel, yeni kitabının çıkışıyla birlikte yabancı basında pek çok yere röportaj verdi. Şu soru ilginç: “Herkesin sizin öngördüğünüz geleceğin teknolojisini karşılayabilmesi mümkün değil. Teknolojik eşitsizlik sizi endişelendirmiyor mu?”
Kurzwel’in cevabı da pek iyimser: “Zengin olmak bu teknolojilere hızlı ulaşmanızı sağlar ama akıllı telefonlar da yeniyken çok pahalıydı ve ayrıca hiç de iyi değillerdi. Şimdi ise hem uygun fiyatlı hem de kullanışlılar.” Ray Bey, sanırım yeni telefonların bizdeki fiyatını bilmiyor!
Kitap yapay zekanın günümüzün birçok işini bitirme tehlikesini de ayrıntılı olarak ele alıyor. “Hiç endişelenmeyin” diyor Kurzwel; “Belirli iş türleri otomatikleşecek ve etkilenenler olacak. Ancak yeni teknoloji yeni işler de yaratıyor. Sosyal medya fenomeni olmak 10 yıl önce bile hiç mantıklı değildi mesela.”
‘Ölümsüzlük’ için de planını hazırlamış: “İlk planım hayatta kalmak ve uzun ömür kaçış hızına ulaşmak. Sağlıklı kalmama yardımcı olması için günde 80 hap alıyorum. Ayrıca bir AI avatarımı yaratmayı düşünüyorum ki 2020’lerin sonlarında hepimizin sahip olacağı bir seçenek olduğunu düşünüyorum.”
Bunlar Kurzwel’in iddiaları, hangisi ne kadar gerçekleşir bilemem ama yapay zeka konusunda uzmanlar çok şey söylüyor. Yapay zeka ve siber güvenlik uzmanı, bilgisayar bilimci, ‘AI: Açıklanamaz, Tahmin Edilemez, Kontrol Edilemez’ kitabının yazarı Roman Yampolskiy geçenlerde yapay zeka araştırmacısı olan, YouTube kanalıyla milyonların izlediği Lex Fridman’ın konuğuydu. Yampolskiy’a göre büyük olasılıkla bir simülasyonda yaşıyoruz. Ayrıca yapay zekanın önümüzdeki 100 yıl içinde insan neslinin tükenmesine yol açma olasılığı yüzde 99,9.
‘Yapay zeka’ değil ‘süper zeka’ kavramını kullanıyor Yampolskiy, daha akıllı bir sistemin ne yapacağını tahmin edemeyeceğimizi savunuyor. “Bir sanatçının sanatının makineler tarafından üretilenlerle rekabet edememesi nedeniyle takdir edilmediğini hissettiği bir dünya düşünün. Bu bir örnek, işlerin yüzde 10’unu değil, tümünü kaybediyoruz. Toplumların üzerine kurulu olduğu her şey tek bir nesilde tamamen değişiyor. Bu yeni yaşam tarzını nasıl yaşayacağımızı bilmiyoruz. İkinci bir şansımız yok. Birisi hesabınızı hack’lese ne önemi var. Benim söylediğim varoluşsal riskler.”
Yaa bir karar verin; yapay mı süper zeki mi her neyse bizi yok mu edecek, yoksa hayatımızı iyiye mi götürecek?
Bir de seçilirmiş…
Yapay zekanın CEO olduğunu yazmıştım, hatta bazı seçimlerde ufaktan yapay zeka adaylığı falan da konuşulmaya başlanmıştı. Bir tane de ABD’nin Wyoming Eyaleti’nin Cheyenne şehri Belediye Başkan adayı çıktı, VIC. Arkasında Victor Miller adlı biri var. 2024 yılında seçimlerde seçilmeyi başarırsa bütün kararları VIC alacakmış. Elbette herkes VIC’e oy verildiğinde Victor Miller’a oy verilmiş olacağını biliyor. Ama Miller ısrarlı “Belediye başkanı olarak bütün kararları VIC alacak.”
VIC tek değil, Brezilya Sao Paulo’daki Pedro Markun adlı teknoloji aktivisti, yapay zeka Lex’in belediye meclisine girmesi için kampanya başlattı.
Black Mirror dizisini izleyenler belki hatırlar. ‘Waldo Zamanı’ adlı bölümde, sanal ortamda yaratılan bir ayıcık figürü kendisini bir anda siyasetin içinde bulup seçimlere adaylığını koyup diğer adaylarla girdiği tartışmalarda halkın desteğini alıp güçlenmişti.
Kim bilir belki bir gün…