Yeni asgari ücretin 1 Temmuz’dan geçerli olmak üzere günlük brüt 215,70 TL’ye, aylık brüt 6.471,00 TL’ye yükseltilmesiyle birlikte, asgari ücrete endeksli olan işsizlik maaşı da bu durumdan etkilenecektir.
Ancak işsizlik ödeneğinin sigortalının işten ayrıldığı tarihten önceki son dört aylık süredeki ortalama brüt kazancının % 40’ı üzerinden hesaplanması ve bu şekilde hesaplanan işsizlik maaşının aylık brüt asgari ücretin % 80’ini aşamıyor olması nedeniyle, Temmuz ayından itibaren geçerli olan yeni asgari ücret;
- 2022/Haziran ve öncesinde işten ayrılmış ve halen işsizlik maaşı alan vatandaşların bir kısmının işsizlik maaşının artmasına imkan sağlarken, bir kısmının işsizlik maaşında herhangi bir değişiklik meydana getirmeyecektir.
-1/7/2022 ila 30/9/2022 tarihleri arasında iş akdi feshedilen sigortalılara kademeli olarak etki edecektir.
-1/10/2022 tarihi ve sonrasında iş akdi feshedilen sigortalılar yönünden 2022/Temmuz ila 2022/Ekim ayları arasındaki kazançlar dikkate alınacağından, damga vergisi düşüldükten sonra, asgari 2.568,75 TL olarak, azami 5.137,51 TL olarak ödenmesine imkan sağlayacaktır.
Dolayısıyla, mevcutta işsizlik maaşı olmakta olan vatandaşlar ile 1/7/2022 ila 30/9/2022 tarihleri arasında işten ayrılan vatandaşlarca asgari ücret artışıyla birlikte işsizlik maaşının da otomatik olarak 2.568,75 TL ila 5.137,51 TL arasına çıkartılacağı yönündeki algı doğru olmayacaktır.
2022/Haziran ve öncesi iş akdi feshedilen sigortalılar yönünden yeni asgari ücretin işsizlik maaşına etkisi
Örneğin, 17/5/2022 tarihinde işten ayrılmış ve 180 gün süreyle işsizlik ödeneği almaya hak kazanmış iki sigortalıdan;
-(A) sigortalısının son dört aylık ortalama günlük brüt kazancının 186,00 TL olduğunu düşündüğümüzde 2022/Haziran ve öncesi günlük işsizlik maaşı:
186,00 X 40 / 100 =74,40 TL
Aylık işsizlik maaşı 74,40 X 30 = 2.232,00 TL, brüt aylık asgari ücretin % 80’inden (5.004,00 X 80 /100 = 4.003,20 TL den) düşük olduğu için sigortalıya 2.232,00 TL üzerinden damga vergisi düşülerek bağlanan işsizlik maaşında, Temmuz ayı sonrası bir değişiklik olmayacaktır.
- (B) sigortalısının son dört aylık ortalama günlük brüt kazancının 375,00 TL olduğunu düşündüğümüzde ise 2022/Haziran ve öncesi günlük işsizlik maaşı:
375,00 X 40 / 100 = 150,00 TL
Aylık işsizlik maaşı 150,00 X 30 = 4.500,00 TL, brüt aylık asgari ücretin 80’ninden (5.004,00 X 80 /100 = 4.003,20 TL’den ) fazla olduğu için; sigortalıya 4.003,20 TL’den 30,38 TL damga vergisi düşülerek aylık 3.972,82 TL işsizlik maaşı bağlanmıştır.
Bu sigortalının Temmuz ve sonrası aylık işsizlik maaşı, günlük işsizlik maaşının 30 günlük tutarının % 40’ı (4.500,00 TL) ile Temmuz ayında geçerli olan brüt aylık asgari ücretin % 80’i (6.471,00 X 80/100 = 5.176,80 TL) kıyaslanarak yeniden hesaplanacaktır.
Bu durumda 4.500,00 TL, 5.176,80 TL’den düşük olduğu için, sigortalının işsizlik maaşı Temmuz ayından itibaren 4.500,00 X 0,00759 = 34,16 TL damga vergisi düşülerek
4.500,00- 34,16 = 4.465,84 TL’ye çıkartılacaktır.
1/7/2022 ila 31/10/2022 tarihleri arasında iş akdi feshedilen sigortalılar yönünden yeni asgari ücretin işsizlik maaşına etkisi
Örneğin, asgari ücret karşılığı çalışan ve 31/7/2022 tarihinde işten ayrılan bir sigortalının son dört aya ilişkin toplam kazancı;
6.471,00 + 5.004,00 + 5.004,00 + 5.004,00 = 21.483,00 TL olacağından, ortalama brüt günlük kazancı
21.483,00 / 120 = 179,03 TL olacaktır.
Bu durumda 31/7/2022 tarihinde işten ayrılmış sigortalının günlük işsizlik maaşı;
179,03 X 40 / 100 = 71,61 TL,
Ayık işsizlik maaşı ise 71,61 X 30 = 2.148,30 TL’den (16,31 TL) damga vergisi düşülerek 2.131,99 TL olarak hesaplanacaktır.
MALİ TATİLİ ANLAYAMAMIŞIZ
1 Temmuz’da işe aldığımız çalışanımızın işe giriş bildirgesini 5 Temmuz’da vermek istediğimizde sistem idari para cezası uygulanacaktır diye mesaj verdi, bildirgeyi 1 Temmuz mali tatil olduğu için 27 Temmuz’a kadar cezasız verebiliyor olmamız gerekmez mi? Aydın E.
İşe giriş bildirgelerinin verilme süresinin mali tatil nedeniyle uzatılıp uzatılmayacağı, sigortalının işe giriş tarihine göre değil, işe giriş bildirgesinin verilme süresine göre belirlenmektedir.
1 Temmuz 2022 tarihinde işe başlayan sigortalının işe giriş bildirgesinin yasal verilme süresi (inşaat, balıkçılık ve tarım işyerleri hariç) işe giriş tarihinin bir gün öncesinde, yani 30 Haziran 2022 tarihinde sona ermektedir.
Haliyle yasal verilme süresi 30/6/2022 tarihinde sona eren işe giriş bildirgesi mali tatil kapsamında olmadığından, en geç 30/6/2022 tarihi itibariyle verilmemiş ise bu tarihten sonra cezalı olarak işlem alınacaktır.