Vadesi geçmiş prim veya idari para cezası bulunan işverenlerce SGK’ya olan borçların tek seferde ödenmesi kimi zaman mümkün olmadığı gibi, kimi zaman da tek seferde yapılacak ödemeler borçluyu çok zor duruma düşürebildiğinden borçların taksitler halinde ödenmesine imkân sağlanmıştır.
Kuruma olan prim ve idari para cezası borçları 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden ya da usul ve esasları ”Sosyal Güvenlik Kurumu Alacaklarının 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48/A Maddesine Göre Tecil Ve Taksitlendirilmesine İlişkin Yönetmelik’te” açıklanan “uyumlu prim borçlularınca” aynı Kanunun 48/A maddesine göre taksitler halinde ödenebilmektedir.
Uyumlu prim borçluları için 6183 sayılı Kanunun 48/A maddesine göre yapılacak taksitlendirmeler, Kanunun 48. maddesine göre yapılacak taksitlendirmelere göre çok daha avantajlı olduğu için, vadesi geçmiş borcu bulunan işverenlerin uyumlu prim borçlusu olmaları halinde 48/A maddesine göre tecil ve taksitlendirme talebinde bulunmaları menfaatlerine olacaktır.
UYUMLU PRİM BORÇLUSU KİMLERDİR?
Uyumlu prim borçlusu sayılmak için, borçlunun;
* Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle yıllık gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olması,
* Ünitede (sosyal güvenlik merkezinde) en az 3 yıl önce tescil edilmiş bir işyerinin bulunması,
* Ünitedeki işyerlerinin tamamında son 3 yıl içinde verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin süresinde verilmiş olması,
* Borcun talep tarihinden geriye doğru son 1 yıllık döneme ait olması,
* Mali açıdan çok zor durumun bulunması,
* Sigortalı çalıştırma yönünden faal işveren olması ya da borç 4/b sigortalılıktan kaynaklanıyor ise sigortalılığın devam ediyor olması
Gerekiyor.
UYUMLU PRİM BORÇLUSU OLMANIN AVANTAJLARI NELERDİR?
Vadesi geçmiş borçlara gecikme cezası ve gecikme zammı yerine, yapılandırmalarda olduğu gibi Yİ-ÜFE aylık değişim oranları basit usulde uygulanır.
6183/48. maddeye istinaden tecil ve taksitlendirmelerde borç aslına ödeme vadesinin sona erdiği tarihten ilk taksitin ödendiği tarihe kadar ilk üç aylık sürede her bir ay için %2 oranında gecikme cezası uygulanmakta, ayrıca devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanmaktadır.
Uyumlu prim borçlularınca 6183/48-A maddesine istinaden yapılacak tecil ve taksitlendirmelerde ise borç aslına gecikme cezası ve gecikme zammı yerine Türkiye İstatistik Kurumunun yayımladığı Yİ-ÜFE aylık değişim oranları basit usulde uygulanarak tecil ve taksitlendirmeye esas borç hesaplanmaktadır. Hatta Yİ-ÜFE oranlarının bazı aylarda eksi değer çıkması durumunda dahi, bu oranlar hesaplamada eksi değer olarak dikkate alınmaktadır.
Tecil faiz oranı, borçlunun çok zor durum haline göre düşük oranlarda uygulanır.
6183/48. maddeye istinaden yapılacak taksitlendirmelerde, borçlunun çok zor durum derecesinin kaç olduğuna bakılmaksızın tecil faiz oranında herhangi bir eksiltme yapılmaz ve 21/7/2022 tarihinden geçerli olmak üzere taksitlendirilen toplam borca yıllık %24 oranında tecil faizi uygulanır.
Uyumlu prim borçlularınca 6183/48-A maddesine istinaden yapılacak taksitlendirmelerde ise mevcutta %24 olan tecil faiz oranı, borçlunun çok zor durum derecesine ve taksit süresine göre Tecil Faiz Oranı X 0,05 ila Tecil Faiz Oranı X 0,75 arasında değişen oranlarda uygulanır. Başka bir anlatımla uyumlu prim borçlularına uygulanacak tecil faiz oranı % 24 yerine, çok zor durum derecesine ve taksit süresine bakılarak yıllık asgari 24 X 0,05 = %1,2 ila azami 24 X 0,75 = %18 arasında uygulanmaktadır.
Teminat aranılmayacak borç sınırı 50.000 TL yerine 500.000 TL olarak dikkate alınır.
6183/48. maddeye göre yapılacak taksitlendirmelerde 50.000 TL’ye kadar olan borçlar için teminat aranılmayıp, 50.000 TL’yi aşan borçlar için 50.000 TL’yi aşan kısmın %50’si tutarında teminat gösterilmesi istenir.
Uyumlu prim borçlularınca 6183/48-A maddesine istinaden yapılacak taksitlendirmelerde ise 500.000 TL’ye kadar teminat aranılmayıp, 500.000 TL’yi aşan borçlar için 500.000 TL’yi aşan kısmın %25’i tutarında teminat gösterilmesi istenmektedir.
Tecil edilen borçlar, borçlunun çok zor durum haline göre 6 ila 60 ay arasında değişen süreler zarfında taksitlendirilir.
6183/48. maddeye göre yapılacak taksitlendirmelerde borçlunun çok zor durum haline göre 36 aya kadar taksit yapılabilmektedir.
Uyumlu prim borçlularınca 6183/48-A maddesine istinaden yapılacak taksitlendirmelerde ise yine borçlunun çok zor durum haline göre azami 6 ila 60 aya kadar taksit yapılabilmektedir.
Ancak gerek 6183/48. maddeye göre, gerekse 6183/48-A maddesine göre göre yukarıda belirtilen taksit süreleri azami taksit süreleri olduğundan, yetkili makamlarca daha az süreli taksitlendirme yapılabilmektedir.