Yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla çıkartılan 7099 sayılı Kanunla, şirket kuruluşu sırasında ticaret sicil memurluğuna yapılan bildirim SGK’ya da yapılmış sayılmakta, şirket kuruluşu sonrası sigortalı çalıştırsın veya çalıştırmasın yeni kurulan her şirket adına 10/3/2018 tarihinden itibaren SGK nezdinde otomatik işyeri dosyası tescil edilmektedir.
İlk bakışta söz konusu uygulamanın, yeni kurulan şirketlerin SGK nezdinde açmaları gereken işyeri dosyalarının otomatik olarak tescil edilmesine imkân sağladığı için çalışma hayatını kolaylaştırdığı düşünülse de sözkonusu uygulama hem şirketlerin hem de SGK personelinin iş yükünü artırmıştır.
Şöyle ki,
İlk defa sigortalı çalıştırılmaya başlayan işverenlerce düzenlenen işyeri bildirgesi e-Devlet uygulamaları üzerinden SGK’ya gönderildiğinde SGK müdürlüklerine başvuru yapılmaksızın işyeri dosyası tescil edilmektedir. İşyeri bildirgesinin düzenlenmesi sırasında e-Bildirge şifresi verilecek olan kişinin TC kimlik numarası da sisteme girildiğinden e-Bildirge şifresi, sözleşme ve noter onaylı vekaletname düzenlenmeksizin e-Devlet uygulamaları üzerinden temin edilmektedir. Başka bir ifade ile işverenlerce işyeri bildirgesinin düzenlenmesi ve e-Bildirge şifresinin alınması da dahil tüm işlemler SGK müdürlüklerine gidilmeden elektronik ortamda yapılmaktadır.
Ticaret sicil memurluklarına yapılan başvuru sırasında ise sigortalı çalıştırılıp çalıştırılmayacağı veya hangi tarihte sigortalı çalıştırmaya başlanılacağı bilinmiyorsa (ki şirketlerin büyük bir kısmında bilinmemektedir.) SGK nezdinde otomatik tescil edilen işyeri dosyasında sigortalı çalıştırılmaya başlanılacak tarih olarak şirketin kuruluş tarihi esas alınmakta, ayrıca bu şirketlerin neredeyse tamamına yakın kısmınca ticaret sicil memurluklarına yapılan başvuru sırasında e-Sigorta sözleşmesi ve vekaletname ibraz edilmediğinden e-Devlet uygulamalarında e-Sigorta şifresi de oluşturulmamaktadır.
Bu durumda şirket kuruluşundan sonra sigortalı çalıştırılmaya başlanılacağı durumda işverenlerden SGK müdürlüklerine dilekçe ile başvurarak işyeri dosyasının tescil tarihinin güncellenmesi, ayrıca e-Bildirge şifresi alabilmek için kağıt ortamında düzenlenmiş sözleşme ve noter onaylı vekaletnamenin ibraz edilmesi istenilmektedir.
Şirket kuruluşu ile birlikte SGK nezdinde otomatik işyeri dosyası tescil edilmiş şirketler, “tescil tarihini güncellemek için uğraşmayayım”, “e-Bildirge şifresi için kağıt ortamında sözleşme ve vekaletname ibraz etmeyeyim” diye düşünerek e-Devlet üzerinden bir işyeri bildirgesi düzenlese bile, mükerrer işyeri dosyası tescil edilmesini önlemek adına tüm işlemlerin elektronik ortamda yapılması mümkün olmasına rağmen sonradan düzenlenen işyeri bildirgesi işleme alınmayarak, işverenlerden otomatik tescil edilen işyeri dosyasındaki tescil tarihinin güncellenmesi için dilekçe ile başvurmaları ve e-Bildirge sözleşmesi ile noter onaylı vekaletname getirmeleri istenilmektedir.
Neler yapılabilir?
Ticaret sicil memurluklarınca tescil edilen şirketlerin en az yarısının ticari faaliyetleri boyunca sigortalı niteliğinde bir kişi çalıştırmadıkları dikkate alındığında, bu nitelikteki şirketler için SGK nezdinde otomatik işyeri dosyası tescil edildikten sonra her biri için bir tane işyeri dosyası düzenlenmesine ve tescil sonrası işverenlere tebligat gönderilmesine yönelik işlemler, SGK personelinin emek ve zaman kaybına neden olduğu gibi gereksiz kağıt israfı ve posta masrafına da yol açmaktadır.
Bu bakımdan ticaret sicil memurluklarına şirket kuruluşu için yapılan başvurular sırasında sigortalı çalıştırılmaya başlanılacak tarih beyan edilmemiş ise bu şirketler adına SGK nezdinde otomatik işyeri dosyası tescil edilmemesi en makul yöntem olacaktır.
Yok eğer şirket kuruluşu sonrasında sigortalı çalıştırsın veya çalıştırmasın her kurulan şirket adına otomatik işyeri dosyası tescil edilmesine ilişkin uygulamaya illa ki devam edilecek ise bu nitelikteki şirketlerce sonradan işyeri bildirgesi düzenlenerek SGK’ya gönderildiğinde mükerrer işyeri dosyasının tescil edilmesinin yanı sıra çalışma hayatının kolaylaştırılması ve işverenlerin noter onaylı vekaletname düzenlemek için gereksiz masraf yapmalarının önüne geçilmesi amacıyla, sonradan düzenlenen işyeri bildirgesine istinaden işyeri dosyasının tescil edilerek otomatik tescil edilen işyeri dosyasının iptal edilmesine yönelik iki satırlık bir mevzuat değişikliği bile, sahadaki bir çok sorunu çözecektir.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMİ ÖDENMEMİŞ SÜRELER SONRADAN CANLANDIRILABİLİR Mİ?
2015 yılından itibaren isteğe bağlı Bağkur ödüyordum, yalnız boşluklarım var. O yılları canlandırıp geri alabiliyor muyum? Mehmet Ali S.
Sosyal güvenlik mevzuatına göre isteğe bağlı sigorta priminin ait olduğu aydan itibaren en geç 12 ay içinde gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte primi ödenmesi gerekiyor. Aksi halde 12 aylık süre sonrası isteğe bağlı priminin ödenmesi mümkün olmadığından bu süreler sigortalılık süresinden sayılmamaktadır.
Örneğin 2016/Mart ayına ilişkin isteğe bağlı sigorta priminin en geç 28/2/2017 tarihine kadar ödenmemesi halinde 1/3/2017 tarihinden itibaren ödenmesi mümkün bulunmamaktadır.
Bu bakımdan 2015 yılından sonraki isteğe bağlı sigortalılara ilişkin sigorta primlerinin 12 aylık süre içinde ödenmemiş olması halinde sigortalılık süresinin canlandırılması da mümkün olamayacaktır.