Özel nitelikteki inşaatlarda SGK tarafından yapılan araştırma işleminde yeterli işçilik bildiriminde bulunulmuş olup olmadığını etkileyen en önemli kalem, hiç kuşkusuz inşaatın maliyetidir.
İnşaatın maaliyeti hesaplanırken Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 111. maddesine göre;
- Başladığı yıl içinde bitirilmiş olan inşaatlarda o yıl için tespit edilen maliyet bedeli,
- Başladığı yıldan sonraki yıllarda bitirilmiş inşaatlarda ise bitirildiği yıldan önceki yıla ait birim maliyet bedeli
esas alınmaktadır.
Ne var ki birim maliyet bedelleri her yıl bir defa belirlenirken, 2022 yılında; 18/2/2022, 21/6/2022 ve 13/9/2022 tarihli Resmî Gazetelerde yayımlanan Tebliğ eki listelerle üç ayrı maliyet bedeli açıklandığından, 2022 yılında başlayıp 2022 yılında biten inşaatlarda hangi maliyet bedelinin esas alınacağına yönelik Yönetmelikte bir açıklamanın bulunmaması nedeniyle konu Sosyal Güvenlik Kurumunun 20/9/2022 tarihli yazısı ile açıklığa kavuşturulmuştur.
Söz konusu yazıda özetle, 2022 yılında başlayıp 2022 yılında biten inşaatlarla ilgili olarak inşaatın bitirildiği tarihte geçerli olan Tebliğ eki listedeki maliyet bedelinin esas alınacağı; ancak 13/9/2022 tarihinden önce ilişiksizlik belgesi başvurusunda bulunmuş işyerlerine münhasıran, başvuru tarihinde yürürlükte bulunan tebliğdeki maliyet bedelinin esas alınacağı belirtilmiştir.
Yapımına 2022 yılı veya 2022 yılı öncesinde başlanıp 2023 yılında bitirilmesi hedeflenen inşaatlarda ise 2022 yılındaki üç farklı birim maliyetten hangisinin esas alınacağı konusunda henüz resmi bir açıklama yapılmadığından, sektör firmalarınca 2023 yılında bitirilecek inşaatlar için bildirilmesi gereken işçilik miktarıyla ilgili bir planlama yapılamamaktadır.
Yapımına 2022 yılı veya öncesinde başlanıp 2023 yılında bitirilecek inşaatlar için esas alınacak maliyet bedeli konusunda farklı kesimlerce, farklı görüşler ileri sürülmekle birlikte,
- 2022 yılında başlanıp 2023 yılında bitirilen inşaatlar için;
-1. Tebliğin yürürlükte olduğu 1/1/2022 ila 1/6/2022 tarihleri arasında başlanılan inşaatlarda, her üç Tebliğde yer alan maliyet bedelinin ortalamasının
-2. Tebliğin yürürlükte olduğu 2/6/2022 ila 30/6/2022 tarihleri arasında başlanılan inşaatlarda, 2. ve 3. Tebliğlerde yer alan maliyet bedelinin ortalamasının
-3. Tebliğin yürürlükte olduğu 1/7/2022 ila 31/12/2022 tarihleri arasında başlanılan inşaatlarda 3. Tebliğde yer alan maliyet bedelinin
- 2022 yılından önce başlanılıp 2023 yılında bitirilen inşaatlarda her üç Tebliğde yer alan maliyet bedelinin ortalamasının
Esas alınabileceği değerlendirilmektedir.
İŞTEN AYRILDIKTAN SONRA DOĞUM YAPAN İŞÇİNİN HAKLARI
Eşim 1,5 yıl çalıştığı işyerinden 15/9/2022 tarihinde işten ayrıldıktan sonra 20/9/2022 tarihinde doğum yaptı. İşten ayrıldığı tarihe kadar rapor parasını aldı. Ama işten ayrıldığı tarihten sonra rapor parası alamayacağı söylendi, doğru mudur? Aydın B.
Hizmet akdi devam eden kadın sigortalılara, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki 8 + 8 = 16 haftalık sürede, çoğul gebelik hâlinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave edilerek (toplam 18 hafta) çalışmadığı her gün için geçici iş göremezlik ödeneği ödenmektedir. Kadın sigortalının isteği ve hekimin de onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışılması hâlinde ise doğum öncesi kullanılmayan süreler doğum sonrasına aktarılmaktadır.
Ayrıca hizmet akdi devam eden sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe; doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması ve çocuğun yaşaması şartıyla, doğum tarihinde geçerli olan ve Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden (2022 yılı için 316 TL) emzirme ödeneği verilmektedir.
Bu şartlar ve haklar, hizmet akdi devam eden sigortalılara yöneliktir. Hizmet akdi sona ermiş kadın sigortalılara geldiğimizde ise;
- Geçici iş göremezlik ödeneği, işten ayrılış tarihini izleyen 9 günlük süreye kadar ödenmektedir.
- Emzirme ödeneği ise doğum tarihinden önceki 15 ay içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması ve doğumun işten ayrılış tarihinden sonraki 9 + 300 = 309 gün içinde canlı olarak gerçekleşmesi halinde ödenmektedir.
Bu bakımdan okurumuz Aydın beyin eşi, 15/9/2022 tarihinde işten ayrılmış olması nedeniyle, 24/9/2022 tarihine kadar 9 gün daha geçici iş göremezlik ödeneği alabilecek, ayrıca 20/9/2022 tarihinden önceki 15 ay içinde adına 120 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş ise 316 TL tutarında emzirme ödeneği alabilecektir.