2008 öncesi 11 yıllık süredeki SSK hizmetim iptal edilip Bağkur sigortalısı yapıldım. Bu süre içindeki SSK’dan ödenen işveren hissesi primlerin aktarımına işyeri muvafakat verdi. İşveren hissesinden ödenen primlerin Bağkur borçlarına aktarıldıktan sonra önemli bir kısmı arttı. Fazla olan kısmı çakışmanın olduğu süre dışındaki Bağkur borçlarıma aktarımı yapılabilir mi veya iade alabilir miyim? Musa Ş.
SSK statüsünden bildirilen hizmet süresi içinde gerçekte Bağkur’lu olması gerektiği sonradan tespit edilen vatandaşların öncelikle SSK statüsünden bildirilen hizmet süreleri iptal edilip Bağkur kapsamında hizmet tahakkuku yapılmaktadır.
Sonrasında SSK statüsünden ödenen primlerin sigortalı hissesine isabet eden kısmı çakışan süredeki Bağkur borcuna doğrudan aktarılmakta; sigortalı hissesinin çakışan süredeki Bağkur borcunu karşılamaması ve işveren tarafından muvafakat verilmesi halinde eksik kalan Bağkur borcu çakışan süre içinde ödenen işveren hissesinden yeteri kadar aktarım yapılmak suretiyle kapatılmaktadır.
2008 öncesi Bağkur primleri Basamak Sistemine göre tahakkuk ettirildiğinden, SSK statüsündeki hizmetler yüksek kazanç tutarı üzerinden bildirilmiş ise SSK statüsünden ödenen sigortalı hissesi ile işveren hissesi prim tutarlarının fazla ödeme olarak artması mümkündür.
Bu durumda, SSK statüsünden ödenen;
- Sigortalı hissesi prim tutarından artan kısmın, 2014/28 sayılı Genelgeye göre çakışan süreler haricindeki (4/b) kapsamındaki en eski prim borcundan başlanılarak aktarılması mümkün olmasına rağmen,
- İşveren hissesi prim tutarının 2015/28 sayılı Genelgeye göre çakışan hizmet süresine yetecek kadar kısmının aktarılması mümkün olduğundan, artan kısmın çakışma haricindeki Bağkur prim borcuna aktarılması mümkün bulunmamaktadır.
Ayrıca sigortalı hissesinin çakışan süreler haricindeki Bağkur prim borçlarına aktarılmasının ardından artan bir paranın kalması halinde bu paranın tahsil edildiği tarihten itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresinin geçememiş olması kaydıyla sigortalıya iadesi mümkün olmasına rağmen, işveren hissesinden yalnızca çakışan süredeki Bağkur prim borcuna yetecek kadarının aktarılması mümkündür. Bu bakımdan işveren hissesinden artan paranın kalması bu paranın sigortalıya değil, zamanaşımı süresi geçmemiş olmak kaydıyla işverene iade edilmesi mümkün bulunmaktadır.
ÖLÜ DOĞUM YAPAN KADIN İŞÇİNİN EŞİNE KAÇ GÜN İZİN VERİLİR?
İş Kanunu’nun mazeret izinlerini düzenleyen Ek-2. maddesinde işçiye;
- Evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün,
- Eşinin doğum yapması hâlinde beş gün
ücretli izin verileceği düzenlenmiştir.
Kadın işçinin ölüm doğum yapması durumunda eşine çocuğunun ölümü nedeniyle üç gün mü, yoksa eşinin doğum yapması nedeniyle beş gün mü mazeret izni verileceği hususunda bir düzenleme bulunmamaktadır.
Sosyal güvenlik uygulamalarında ise doğumun canlı veya ölü gerçekleştiği üzerinde durulmayarak, kadın işçiye tekil gebelikte 8+8 = 16 hafta, çoğul gebelikte 10+8= 18 hafta geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Diğer taraftan sigortalıların geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlandırılmaları noktasında, sağlık hizmet sunucusu tarafından kadın işçinin düşük yaptığı gerekçesiyle istirahat raporu düzenlenmesi halinde hastalık halinden dolayı hastalık hali süresince; ölüm doğum yaptığı gerekçesiyle istirahat raporu düzenlenmesi halinde analık halinden dolayı 16 hafta, çoğul doğumda 18 haftalık süre zarfında geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.
Bu bakımdan ölü doğum yapan kadın işçinin eşine de doğuma bağlı olarak 5 gün mazeret izni verilmesinin daha makul olacağı değerlendirilmektedir.
2024/EYLÜL AYINDAN İTİBAREN SGK İŞVEREN UYGULAMALARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLERE DİKKAT!
Beş puanlık indirimden yararlandığımız EYT teşviki hangi ayda sona eriyor? Ağustos ayı muhtasarında indirimden yararlanılabilir mi? Fikret Ü.
EYT kapsamında yaşlılık ve emeklilik aylığı talebinde bulunduktan sonra aynı işyerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlayan sigortalılara 2023/Mart ayından itibaren uygulanan beş puanlık prim indirimi, 7524 sayılı Kanunun 30. maddesi ile 1/9/2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu bakımdan uygulamada “15510 kanun numaralı EYT teşviki” olarak da bilinen beş puanlık prim indirimi en son 2024/Ağustos ayına ilişkin düzenlenecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde seçilebilecek olup, 2024/Eylül ayına ait beyannameden itibaren 15510 kanun indiriminin seçilmesi mümkün olamayacaktır.
7524 sayılı Kanunun 29. maddesinde yapılan bir diğer düzenleme ise sigortalıların prime esas kazançları üzerinden mevcutta %2 oranında kesilmekte olan kısa vadeli sigorta kolu prim oranının % 2,25’e yükseltilmesine yönelik olarak yapılmıştır. Bahse konu düzenleme de yine 2024/Eylül ayına ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden başlanılarak uygulamaya alınacağından, 2024/Eylül ayına ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden başlanılarak
- 1 nolu belge türünden bildirilecek sigortalıların (tüm sigorta kollarına tabi çalışanların) prime esas kazançlarından toplam %37,75 (teşviksiz oran)
- 2 nolu belge türünden bildirilecek olan sigortalıların (SGDP’ye tabi emekli çalışanların) prime esas kazançlarından toplam %32,25 oranında
Prim tahakkuku yapılacaktır.