EYT kapsamına giren vatandaşlarla ilgili yapılan açıklamalar ve 2023 yılı başında asgari ücrette meydana gelecek artış nedeniyle prim günü eksiği bulunan vatandaşlarca, 2022/Aralık ayı içinde askerlik veya doğum gibi 5510/41. maddede sayılan süreler için ya da 3201 sayılı Kanun gereği yurt dışındaki hizmet süreleri veya ev kadını olarak geçen süreler için şimdiye kadar görülmemiş bir yoğunlukta borçlanma başvurusunda bulunulmuştur.
Borçlanma başvurusunda bulunan vatandaşların, 5510/41. maddede sayılan hizmet borçlanmalarına ilişkin ödemelerini borcun tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde, 3201 sayılı Kanuna göre yaptıkları borçlanmalara ilişkin ödemelerini ise tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde yapmaları gerekiyor. Borçlanmaya ilişkin ödemenin yapılabilmesi için de borçlanma yazısının kendilerine tebliğ edilmesi ve tebliğ tarihinin SGK sistemine girilmiş olması gerekiyor.
Ancak borçlanma yazılarının tebliğinden sonra tebliğ mazbatasının imzalı suretinin Kuruma geri dönmesi ve ilgili memur tarafından bu mazbataya göre borcun tebliğ edildiği tarihin sisteme girilmesinin zaman alacak olması nedeniyle, herhangi bir gecikmeye mahal bırakılmaması adına borçlanma yazısının ilgili SGK müdürü tarafından onaylandığı tarih sisteme tebliğ tarihi olarak atılmakta, bu tarihten itibaren 5510/41. maddeye göre yapılan borçlanmalarda bir aylık sürenin son günü; 3201 sayılı Kanuna göre yapılan borçlanmalarda ise üç aylık sürenin son günü borcun son ödeme tarihi olarak sisteme kaydedilmektedir.
Bu bakımdan borçlanma başvurusunda bulunmuş vatandaşlar SGK tarafından gönderilen yazıyı henüz tebliğ etmemiş olsalar bile borçlanma işlemlerinin SGK Müdürlüğü tarafından tamamlanıp tamamlanmadığını interaktif bankacılık kanalıyla kontrol ederek, banka ekranına ödenecek tutarın yansımış olması halinde, borçlanma tutarlarını yazının tebliğini beklemeden ödemeleri mümkün bulunmaktadır.
Diğer taraftan borçlanma işlemlerinin SGK müdürü tarafından onaylandığı tarih her ne kadar borcun tebliğ tarihi; son ödeme tarihi de müdür onayının yapıldığı tarihi izleyen bir aylık/üç aylık sürenin son günü olarak sisteme kaydedilmiş olsa da, borçlarını tebliğ tarihini izleyen bir aylık/üç aylık sürenin son günü içinde ödemek isteyen vatandaşların SGK Müdürlüğüne başvurarak borcun tebliğ edildiği tarihi, haliyle son ödeme tarihini güncellemeleri mümkün bulunmaktadır.
ÇEYİZ YARDIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
2014 yılında vefat eden babamdan dolayı SSK’dan yetim aylığı alıyorum. 2018 yılında kısa bir evlilik gerçekleştirmiş ve o yıl çeyiz yardımı almıştım. Şimdi tekrar evleneceğim. Çeyiz yardımına tekrar başvurabilir miyim? Burcu K.
5510 sayılı Kanunun 37. maddesine göre vefat eden anne veya babasından dolayı gelir veya aylık alan kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenir.
Bu bakımdan çeyiz yardımı olarak da bilinen evlenme ödeneği ölüm aylığı alan kız çocuklarına yalnızca bir defa ödendiğinden, çeyiz yardımı verilen kız çocuklarının evliliklerinin ölüm veya boşanma ile sona ermesi halinde, daha sonraki sürelerde yeniden evlenmeleri halinde tekrar çeyiz yardımı ödenmez.
Ayrıca;
- Çeyiz yardımı alabilmek için nikah tarihinden itibaren beş yıl içinde SGK’ya başvurulması gerekir. Aksi halde beş yıl içinde talep edilmeyen evlenme ikramiyeleri 5510 sayılı Kanunun 97. maddesi uyarınca zamanaşımına uğrayacaktır.
- Çeyiz yardımı ödenen kız çocuğuna, iki yıllık süre sona ermeden boşanması veya eşinin ölümü halinde ana veya babasından dolayı iki yıllık sürenin sonuna kadar aylık bağlanmaz. Ancak bu süre zarfında anne veya babasından dolayı sağlık hizmetlerinden yararlanır. Eşinin vefatı halinde ise iki yıllık süreyi beklemeksizin eşinden dolayı ölüm aylığı alabilir.
- Çeyiz yardımı ödenen kız çocuklarının aylıkları iki sene boyunca durdurulur ve ikinci senenin sonunda kesilir.
- Varsa diğer hak sahiplerinin aylık hisseleri iki yıllık süre zarfında değiştirilmez. İkinci yılın sonunda gerekli hisse değişiklikleri yapılır.
2008/Ekim öncesi 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa tabi olarak çalışan kamu görevlisi sigortalıların hak sahipleri için ise; evlenmeleri sebebiyle dul ve yetim aylığı kesilen eş ve kız çocukları ile anaya bir defaya mahsus olmak üzere almakta oldukları dul veya yetim aylıklarının on iki aylık tutarı evlenme ikramiyesi olarak ödenir.
Bunlardan evlenme tarihinden itibaren on iki aydan önce boşananlarla evliliğin butlanına veya feshine karar verilenlere, ödenmiş bulunan evlilik ikramiyesinin on iki aydan eksik süreye ait kısmı tahsil edilinceye kadar aylıkları ödenmez.