Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), 7 Ekim 2023’ten bu yana bütün dünyanın gözünün önünde Gazze’de soykırım yapan çağımızın Hitler’i Netanyahu ve Natenyahu’nun eski Savunma Bakanı Yoav Galllant hakkında yakalama emri ve tutuklama kararı çıkardı.
Çoğumuz belki de haklı olarak umutsuzduk ama ben UCM’nin evrensel hukuk ilkelerine göre karar alacağına, dolayısıyla tutuklama kararı vereceğine dair umutluydum.
Böyle bir karar çıkmasaydı bile Natenyahu hükümetinin uluslararası hukuk tarafından savaş suçu işlemekle soruşturulması hem siyaseten hem de hukuken oldukça önemliydi.
Nitekim UCM yaptığı açıklamada bu iki ismin “Mahkememiz 8 Ekim 2023’ten en ez 20 Mayıs 2024’e kadar işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan sorumlu olduklarına dair makul gerekçeler bulunduğuna hükmetti” diyor.
Yine kararda, her iki şüphelinin Gazze’deki sivil halka yönelik gıda, su, ilaç, yakıt ve elektrik gibi yaşamsal malzemelerin ulaştırılmasını kasıtlı olarak engellendiğini belirtiyor.
Ayrıca Mahkeme, İsrail’in insani yardıma izin verdiği durumlarda bile bunun uluslararası toplumun baskısı veya ABD’nin talepleri sonucu gerçekleştiğini, ayrıca yardımların hiçbir zaman Gazze halkının ihtiyaçlarını karşılayacak düzeye ulaşmadığını belirtiyor. Tıbbi malzeme ve ilaçların, özellikle anestezi ilaçları ve cihazlarının Gazze’ye girişinin engellenmesi nedeniyle doktorların yaralılara ve çocuklara anestezi malzemeleri olmadan ameliyat yapmak zorunda kaldığını kaydediyor.
UCM kararında, gıda, su, elektrik ve yakıt eksikliğinin Gazze’deki sivil nüfusun bir kısmının yok edilmesine yönelik koşulları oluşturduğunu, bunun çocuklar dahil sivillerin yetersiz beslenme ve susuzluk nedeniyle ölümüne yol açtığının da altını çiziyor.
Bütün dünya Natenyahu’nun Gazze’de insanlık suçu işlediğini biliyordu. Çoluk, çocuk, yaşlı genç demeden soykırım amacıyla, Gazze “kast”la insan kıyımı yaptığını biliyordu.
Şimdi bu hukuken tescillemiş oldu.
UCM’de diğer uluslararası hukuk kurumları ve mahkemeler gibi bir mahkeme. 2. Dünya savaşı sonrasında da totaliter rejimlerin sebep olduğu insanlık suçlarının, bir daha tekerrürünü önleyecek felsefi ve hukuki düzenlemelere dayalı olarak kurulan bir mahkeme.
***
Peki şimdi ne olacak?
Natenyahu’nun çağımızın Hitleri olduğu Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından hukuken tescillendi. Mahkeme Natenyahu ve Gallant’ın alınlarına insanlık suçu işleyen vahşi katil oldukları hükmünü yapıştırdı.
UCM insanlığa karşı görevini yaptı, hükmünü verdi.
Şimdi sıra UCM’ye taraf olan ülkelerde, başta Avrupa ülkeleri olmak üzere. Mahkemenin kararını uygulaması gereken UCM’ye taraf ülkeler şimdi bütün dünyanın gözünün önünde sınav verecekler.
Çünkü Natenyahu UCM’ye taraf ülkelere adımını attığı anda o ülke tarafından UCM kararı gereğince tutuklanmak durumunda. Dolayısıyla şu saatten itibaren Natenyahu Avrupa’ya gidememeli. Gittiği anda o ülkenin herhangi bir savcısının talebiyle Natenyahu tutuklanmalıdır. Gittiği Avrupa ülkesi bu saatten itibaren Natenyahu’yu gözaltına almakla ve UCM savcısına teslim etmekle yükümlüdür.
Ah ülkem. Güzel ülkem…. Natenyahu bizim ülkemize geldiğinde yapacak hiçbir şeyimiz yok. Çünkü Türkiye maalesef Roma Statüsüne çekimser oy kullandığı için UCM’ye “taraf ülke” değil. Rezervi var. Rezervini çekmediği için de yapacak bir şeyi yok.
***
Yani mahkeme verdiği kararla Natenyahu’yu ülkesine hapsetmiş durumda.
Hiçbir şey olmasa bile Natenyahu hakkında bu kararın çıkması bu açıdan çok önemli.
Gördünüz mü?
Gördük mü?
Evrensel hukukun değerini… Önemini…
Evet, UCM’de her dinden, her milletten seçilmiş savcı ve yargıçlar görev yapıyor ama sonuçta bu yargıçların çoğunluğunu Hristiyan’lar oluşturuyor. Bu yargıçlar güçlünün yanında yer almadılar, katilin ve öldürülenlerin kimliklerine bakmadılar. Sadece hukuku ve adaleti uyguladılar.
Mahkeme ve yargıçlar güçlünün yanında yer almadan hukuku ve adaleti uyguladılar.
Natenyahu’nun 7 Ekim 2023’ten bu yana yaptıklarına baktılar evrensel hukuk ilkeleriyle değerlendirdiler ve hükümlerini verdiler.
Nitekim Avrupa Birliği Dış Politika Şefi Josesp Borrel UCM’nin kararının siyasi değil hukuki olduğunu, mahkemenin kararına saygı gösterilmesi ve kararın uygulanması gerektiğini söyledi.
***
İsrail geri adım mı atacak? Atmayacak elbette. ABD İsrail’i desteklemekten vaz mı geçecek?
Geçmeyecek elbette hatta belki de Trump daha da fazla desteğini artıracak… Natenyahu’yu teselli edecek “ben varım” diyecek…
Bunların hepsi olabilir.
Ama önemli olan şu… Madalyonun öteki yüzünde işte o beğenmediğimiz, dudak büktüğümüz, iki yüzlülükle suçladığımız Avrupa’nın bir yanda da gurur duyulası bu yönü de var.
Bu karar başka bir yerden değil, Avrupa’nın göbeğinden Lahey’deki UCM’den çıktı.
İslam dünyası ülkelerinin çoğunluğu Gazze, Filistin hamaseti, popülizmi yapmaktan öteye geçemezken, UCM yargıçları Natenyahu’yu karşımıza almayalım demedi, katil Natenyahu hükmünü alnına yapıştırdılar.