Odunpazarı Modern Müze’nin açılışında birçok sanatçıyla tanışma imkânı bulmuştum. Bunlardan biri halen İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık Dairesi Başkanlığı Engelliler Müdürlüğünde görev yapan, kendi atölyesinde de sanat çalışmalarını yürüten Engin Beyaz’dı.
Ferdi sergilerinin yanı sıra yüze yakın karma sergiye katılan ve çok sayıda eseri çeşitli koleksiyonlardan yer alan Beyaz, aynı zamanda Engelliler Müdürlüğünün merkezlerinde eğitim almakta olan sekiz yüz civarında engellinin sanatla ilişki kurarak kendilerini ifade etmelerini sağlayan öğretmenlerden biri ve üretilen eserlerin etkileyici bir şekilde kamuoyuna sunulmasını sağlayan bir küratör…
İlk olarak 2011 yılında 12. İstanbul Bienali’nin ‘Paralel Etkinlikler’i kapsamında ‘Zihinsel Engelliler Çağdaş Sanatla Buluşuyor’ adlı serginin küratörlüğünü yapan Engin Beyaz, 16. İstanbul Bienali’nin devam ettiği şu günlerde, Taksim’deki Cumhuriyet Sanat Galerisi’nde ‘Zihinsel Engelliler Çağdaş Sanat Sergisi’yle, bienale katılan yerli ve yabancı sanatçılara adeta meydan okuyor.
Sergiye meşhur masalın kahramanı dünya güzeli Rapunzel’in hapsedildiği kulenin penceresinden sarkıttığı uzun saçlarını aralayarak giriyor ve kendinizi adeta rengarenk bir masal dünyasının içinde buluyorsunuz. İstanbul’da yaşayan ve Engelliler Müdürlüğünün merkezlerinde eğitim gören farklı engelli gruplarından öğrencilerin resimden heykele, ebrudan seramiğe, Video Art’tan enstalasyona, bir yıl boyunca çalışarak ortaya koydukları ve çoğunda atık malzemeleri kullandıkları eserler hakikaten göz kamaştırıyor.
Engin Beyaz, bu ay sonuna kadar açık kalacak olan bu sergiye basının ilgi göstermediğini, bu yüzden ziyaretçi sayısının sınırlı olduğunu, fakat bienale katılan sanatçıların zaman zaman uğradıklarını, engelli sanatçıların eserlerini görünce çok etkilendiklerini söyledi. Ben de sergiyi gezerken ister istemez Şeyh Galib’in ‘Kendine hoşça bak, sen âlemin özü, bütün varlıkların gözbebeği olan insansın’ anlamındaki beytini düşündüm. Eğer ruhlarına nüfuz edilebilirse, sıradan zannettiğimiz insanların, hatta ‘zihinsel engelliler’in bile iç dünyalarındaki zenginlikler rahatlıkla keşfedilebilir. Fedakâr hocalarının gayreti ve sevgiyle yaklaşmaları sayesinde kendilerini sanatın diliyle ifade etmeyi başaran engelli kardeşlerimizin bütün duyguları, hayalleri, arzuları, heyecanları ve yaşama sevinçleri eserlerine ışıl ışıl yansımış.
Amaçlarının engellilerle toplum arasındaki her türlü mesafeyi kaldırmak ve her türlü ayrıma son vermek olduğunu söyleyen Engin Beyaz, “Vermekte olduğumuz eğitimle engelli öğrencilerimizin dünyalarını zenginleştirirken fizikî ve sosyal becerilerini de artırıyoruz” diyor ve ekliyor: “Biliyor ve inanıyoruz ki fırsat verildiğinde engelli bireyler, kendi zihnî ve hissî potansiyellerini sanat olarak ortaya koyabilecek, engelleri sanatla yoluyla aşabilecekler. Sergimiz, bu inancın çok güzel ve etkileyici sonuçlarından biri.”
Engin Beyaz, serginin farklı bir yönüne de dikkatimizi çekiyor:
“Engelli öğrencilerimizin atık malzemelerden yapmış oldukları eserler 16. İstanbul Bienali’nin ‘Yedinci Kıta’ temasına uygun olarak insan faaliyetlerinin tabiata, tabii hayata vermiş olduğu zararı ve tüketim kültürünü de eleştirerek geri dönüşüm meselesini gündeme getiriyor. Ekolojik problemlere ve aşırı tüketime toplumun dikkatini çekmek amacıyla atık malzemeleri değerlendirerek üretilmiş eserler, aynı zamanda günümüzün en ciddi problemlerinden birine engelli gözüyle farklı bir bakış ve bir uyarıdır. Bu sergi hem eserlerin estetik değeri hem de vermiş olduğu mesajlarla ziyaretçilerini düşündürecek, şaşırtacak ve herhalde onlara bir şeyler katacaktır.”
Aziz okuyucularıma, geçmişte Taksim’e ve civarına su dağıtan Maksem’in deposu olan ve restore edildiğinden beri önemli sergilere ev sahipliği yapan Cumhuriyet Sanat Galerisi’ne ay sonuna kadar yollarını düşürmesini tavsiye ederim. Pişman olmayacaklar.
NOT: Geçen Cuma günü kaybettiğimiz değerli yazar ve fikir adamı Nuri Pakdil’e Allah’tan rahmet, yakınlarına ve dostlarına başsağlığı diliyorum.