Kalpten çıkan, kalbe gider.” Gönlü, hakikati konuşmaya oradan başlarız. Söz asıldır. Söz, gökten inmiş en değerli hazine. “Onlar sözün güzelini söylerler.”
Mevzu derin…
Bir ‘şey’in söz olabilmesi, gerçekten bir değer taşıyabilmesi nasıl mümkün olur?
Söz dile dökülen, bedeni, gönlü, ruhu olan bir şey. Özensiz, gelişigüzel, sıradan kelimelerle konuşuruz. Onların bir kıymeti var mı peki? Gelişigüzel derken aslında kökü/temeli olan bir meseleden değil, arızi bir durumdan bahsediyoruz. Oysa biz ‘söz’ün peşindeyiz. İletişimin ötesinde; muhabbeti, bir gönle girmeyi, kamil insan olmayı temin eden sözün peşinde. Derdimiz ona kavuşmak, sözdeki özü bulmaktır.
* * *
İnsana ulaşan bir söz Allah’a da ulaşmıştır. Onların birbirinden ayrılması mümkün değil. ‘Önce Allah’a ulaşalım, sonra insana ulaşırız’ ya da ‘önce insana ulaşalım, sonra Allah’a’ şeklinde bir önceliği yoktur insanın. Onlar birbirinden bir adım dahi önde ya da arkada değildir.
* * *
İnsanın sarf ettiği aynı sözler bazen farklı anlamlar ifade edebilir. Niyetimiz söyleyişimize yansır. Ses tonu, söyleyiş biçimi, beden dili de söze dahildir. Şanlı Kitabımızda kullanılan bir kavram var: ‘Allah’ın boyası.’ “Allah’ın boyasından daha güzel boyası olan kimdir?” Bir de ‘Adamı baştan aşağı boyadım çıktım’ sözünü düşünelim: ‘Öyle bir şey söyledim ki adamı yerin dibine batırdım.’ İki şekilde kullanılan ‘boyama’ kelimesi var önümüzde. İnsanın can-ı gönülden ‘Allah’ deyişiyle, ‘Allah Allah’ deyişi arasında bile büyük fark vardır. ‘Allah Allah,’ bir hayret nidasıdır, öylesine sarf edilmiştir, bir niyet taşımaz. Şüphesiz Allah’ın ona da iltifat ettiğini, ‘iste kulum’ dediğini duyabilirsiniz, fakat ‘Allah’ dediğimizde O’nu bu duaya icabet etmeye hazır buluruz.
Şekil bakımından söz aynı olsa bile onu farklı kılan niyet ve iradedir. Sözü ve eylemi kıymetli kılan şeyin arkasında niyetler var. Niyet, sözle eylemin arasındaki kopmaz ilişkinin adıdır.
* * *
İnsandan neşet eden her şey gibi eylemlerimiz de birer söz. Eylemlerimizin bir ifadesi var ve pekala onlar söze dökülebilir. Bizi insan yapan eylemlerimiz. Bir meselede niyetimiz açığa çıktığında Allah onu anında yaratır, harekete geçirir. İnsan bir eylemde bulunduğu vakit Allah, o fiili bir nitelemeye tâbi tutmaksızın onaylar. Siz isterseniz iyiyi dileyin isterseniz kötüyü, Allah ona izin verir. İnsan programlanmış bir varlık olarak gelmez aleme. Kıymeti de orada açığa çıkar sözün, insanın.