Emekli olma hayali kuranlar EYT yasasının çıkmasını beklerken 1,5 milyon kişi staj ile çıraklık sürelerinin de emeklilik kapsamında yer almasını istiyor. Staj Sigortası Mağdurları Dernek Başkanı Ferhat Salman, EYT sorununun çözülmesi gerektiğini söyleyerek kritik açıklamalar yaptı.
"EMEKLİ OLURKEN KARŞIMIZA ÇIKTI"
Başkan Salman, staj yapanların emeklilikle alakalı büyük mağduriyet yaşandığını vurgulayarak, "Bizim durumumuz meslek lisesi ve meslek yüksek okulunda eğitim gören, aynı zamanda eğitim görürken staj yaparak iş hayatına atılan vatandaşlarımızın mağduriyetidir. O dönemde devletin staj sürelerinin emeklilik süresinden sayılacağı ifade edildi. SGK kayıtlarınız mevcut denilmişti. Fakat SGK kayıtları bizim önümüze emeklilik dilekçesi vereceğimiz zaman çıktı. Staj sürecinde yapılan sigorta sadece genel sağlık sigortasına tabi olduğu için emeklilikte dikkate alınmıyor." sözlerine yer verdi.
"BORÇLANMA HAKKI İSTİYORUZ"
Doktor ve avukatlar gibi borçlanma hakkı talep ettiklerini dile getiren Salman, "Doktor, avukat ve hekimlere verilen staj sürelerini borçlanarak stajlarını uzun vadeli sigorta kollarına başlangıç saydırma haklarının bizlere de verilmesini ve Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olan bu durumun düzeltilmesini ve toplumun genelindeki mağduriyetin sona erdirilmesini talep ediyoruz. Doktor ve avukatlarda verilen staj sürelerinin borçlanılarak uzun vadeli sigorta başlangıcı sayılması hakkının toplum geneline verilmesini istiyoruz. Ülkemizde ara eleman açığının her geçen gün arttığı şu zorlu günlerde hem velileri hem de öğrencileri meslek liselerine özendirip teşvik etmek şarttır. Özellikle staj esnasında yapılan fiili çalışmaya dayalı sigortanın hiçbir şekilde emekliye başlangıç sayılmaması büyük bir hak kaybıdır. Staj sürecinde yapılan sigorta emekliliğe başlangıç sayılmalıdır. Bir ülkenin gelişmesi, ilerlemesi için doktora, avukata, mühendise ihtiyacı olduğu kadar çok iyi eğitim almış ara elemana da ihtiyacı var." açıklamasını yaptı.
Borçlanma konusunun devlete yük yüklemeyeceğini gelir sağlayacağını da söyleyen Salman, "1 milyon 500 bin staj sigortası mağduru olarak 2022 yılında devletimiz tarafından hesaplanacak olan borçlanma oranları doğrultusunda, 2022 yılı için günlük asgari ücretin yüzde 32’si alındığında 53 lira çarpı 360 gün mağdur başına 19 bin 216 lira eder. Toplamda bir buçuk milyon mağdurdan elde edilebilecek kaynak 28 milyar 825 milyon 200 bin lira. Yüzde 45’i üzerinden hesaplanırsa toplamda 40 milyar 532 milyon 400 bin lira gelir elde edilebilir." dedi.
"AYRI BİR MAĞDURİYET SÖZ KONUSU"
Milyonlarca staj mağdurunun bir başka sorununun da kayıt dışılık olduğunu söyleyen Salman, "Bunun ile ilgili bir kayıt dışılıkta söz konusu. Biliyorsunuz ki kanuna göre meslek liselerinde ve meslek yüksek okullarında zorunlu staj yapmadan okuldan mezun olamıyorsunuz. Fakat o dönem okulunu okuyup staj yapan arkadaşlarımızın bazıları sigorta başlangıç numaralarını alamadılar. Yani kayıtları hiçbir şekilde çıkmıyor. Burada da ayrı bir mağduriyet söz konusu oluyor. Yani mağdur 'beni zorunlu staja tabi tuttuysanız benim neden hakkımı vermiyorsunuz?' diyor." dedi.
“YASANIN 41. MADDESİ AÇIK VE NET"
Sosyal Güvenlik Uzmanı Mehmet Akif Cenkci de; borçlanma ve yaş şartıyla ilgili de dikkat çekici uyarılar yaptı. Çenkçi konuşmasında, “Sayın Bakan ‘doğum ve askerlik borçlanmaları, prim gün sayısı kazandırır ama geriye götürmez’ dedi. Bakanın bu açıklaması kafaları tamamen karıştırdı. Yasanın 41. maddesi açık ve net. hangi borçlanmaların geriye götüreceği, ya da sigorta prim günü kazandıracağı yasada belli. Sayın Bakan’ın açıklamasında biz şunu anlıyoruz; askerlik borçlanmasında geriye götürecek kanun değişecek. Bakan bununla ilgili bir yasal düzenleme sinyali verdi.” sözlerine yer verdi.
Borçlanma konusunda önemli açıklamalara değinen Cenkci, “Eğer önce askere gidip sonra sigortalı olarak çalışma hayatına başladıysanız mevcut yasamıza göre askerliğinizi borçlandığınız süre kadar başlangıç tarihini geriye götürür. Fakat doğum borçlanmasında böyle bir hak yok. 2008 öncesi vergi ve oda kaydı olup, Bağ-kur’a tescil yaptırmayan binlerce kişi var. Bağ-kur tescil mağduru olarak adlandırılanlar var. Bununla ilgili de bir düzenleme söz konusu olmalıdır. Yani Türkiye'nin köklü bir sosyal güvenlik reformuna ihtiyacımız var” dedi.