Özellikle uykusuz ve dolayısıyla bitkin hissettiğinizde beyin kapasitesinizde olumsuz değişiklik, hatta eksiklik olduğunu düşünebilirsiniz. Bunun bilimsel açıklaması yapıldı. Yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre kronik uykusuzluğun beynin kendi kendini yemesine yol açtığını ortaya çıktı.
İtalya’da Marche Polytechnic Üniversitesi’nde yapılan ve sonuçları Journal of Neuroscience’da yayımlanan araştırma kapsamında düzenli uyku, spontan uyanma, uyku yoksunluğu ve kronik uyku yoksunluğu olan farelerin beyinleri analiz edildi. Bilim insanları, blok yüz tarama yazılımını kullanarak farelerin frontal korteksindeki (beyinde bilinçli düşünmeden sorumlu bölüm) sinapsları (sinir hücrelerinin diğer nöronlara ya da kas veya salgı bezleri gibi nöron olmayan hücrelere mesaj ileten bağlantı noktaları) ve hücre süreçlerini ölçtü. Özellikle astrositler (merkezi sinir sisteminin bağ dokusunu oluşturan glia hücreleri) olarak adlandırılan hücrelere bakan araştırmacılar, uykudan mahrum bırakılan farelerin bu hücrelerinde daha fazla aktivite tespit etti. Bulgular astrositlerin beynin parçalanmasına neden olduğunu gösteriyor. Araştırmayı yöneten Michele Bellesi “Sinapsların bölümlerinin uyku kaybından dolayı astrositler tarafından yenildiğini tam anlamıyla ilk kez gösteriyoruz” dedi.
NÖRODEJENERASYONA NEDEN OLABİLİR
Araştırmada ayrıca uykunun beyin hücrelerinin yaklaşık yüzde 15’ini oluşturan mikroglial hücreler üzerindeki etkisine bakıldı. Bu hücreler plaklar, hasar görmüş, gereksiz nöronlar veya beyindeki ajanlar için temizlenirler, ayrıca omurilikte bulunurlar. Çalışma, kronik uykunun (kişinin beş gün uyanık kalması) mikroglial aktivasyon belirtilerini artırdığını gösterdi. Bunun azalmasının ciddi beyin bozukluklarına yol açabileceğini anımsatan Michelle Bellesi, bu sonuçların dikkate alınması gerektiğini kaydetti. Bellesi “Alzheimer ve diğer nörodejenerasyon hastalıklarda mikroglial aktivasyonun sürekli gözlendiğini zaten biliyoruz” dedi.