Az uyumakla övünüyorsanız, Berkeley Kaliforniya Üniversitesi İnsan Uykusu Bilim Merkezi Yöneticisi Prof. Matthew Walker uyarıyor: “Övünmeyin!” Walker, son dört buçuk yıldır üzerinde çalıştığı yeni kitabı ‘Neden Uyuruz: Uyku ve Rüyaların Yeni Bilimi’ adlı kitabında İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher ve ABD Başkanı Ronald Reagan gibi az uyumakla övünen siyasetçilerin her ikisinin de hayatının ilerleyen yıllarında Alzheimer’a yakalanmış olmasını ilginç bulduğunu belirtiyor. The Observer’da yayımlanan yazıda bunun bilimsel olmadığını da vurgulayan Walker, yaşlı bireylerin daha az uykuya ihtiyaç duyduğuna dair bilginin de bir efsaneden ibaret olduğunu söylüyor. 1942’de toplumun yüzde 8’den az bir bölümü gecede altı saat ve daha uyuyordu. Bugün ise bu oran yüzde 50’ye yaklaşmış durumda.
Günümüzde uykusuzlukla mücadele eden o kadar çok kişi var ki... Bu durumun genel sağlığı etkilediği, uzun vadede ise vücudun kanser, kalp krizi gibi belli hastalıklara karşı dayanıklılığını düşürerek ömrün kısalmasına neden olduğunu belirten Walker, uykusuzluğa sebep olan etkenleri şöyle sıralıyor: “Öncelikle geceyi aydınlattık. Işık, uykumuza zarar veren önemli bir etken. İkinci sorunsa iş; sadece mesai süresinin başlangıç ve bitiş saatleri değil, daha uzun süre yolculuk etme gerekliliği de uykumuza zarar veriyor. Hiç kimse ailesine ya da eğlenceye ayırdığı zamandan feragat etmek istemiyor. O yüzden daha az uyunuyor. Son olarak anksiyete de uykusuzlukta önemli bir role sahip. Geçmişe göre daha yalnız ve daha bunalımlı bir toplumda yaşıyoruz. Alkol ve kafeine de çok daha kolay erişebiliyoruz. Tüm bunlar uykunun düşmanları.”
Uyku, bunamayı önlemenin yanı sıra yeni anılar oluşturmaya ve öğrenme kapasitesini artırmaya yardımcı oluyor. Walker yetişkinlik döneminde çok az uyumanın Alzheimer hastalığına yakalanma ihtimalini artırdığını söylüyor. Walker “Bunun sebeplerini kısaca özetlemek oldukça güç ancak temelde bu durumun sebebi amiloid tortusu denilen zehirli bir protein. Alzheimer olan kişilerin beyninde biriken bu protein çevredeki hücreleri de öldürerek hastalığın kötüleşmesine yol açıyor. Derin uyku sırasında bu tortular beyinden etkin bir şekilde temizleniyor. Alzheimer hastalarında ise bir kısır döngü oluşuyor. Yetersiz uyku sebebiyle özellikle beynin derin uyku merkezinde tortu birikiyor; biriken tortu da derin uyku merkezine zarar veriyor. Daha fazla amiloid daha az uykuya, daha az uyku daha fazla amiloid birikmesine sebep oluyor” diyor.
AZI RUH HALİMİZİ DE BOZUYOR
Matthew Walker ve ekibi uyku ve uykusuzluğun genel ruh haline etki ettiğini de belirledi. Yaptıkları beyin taramalarında, uykusuz kalan kişilerde, beynin sinir ve öfkeyi tetikleyen merkezi amigdaladaki tepkisellik yüzde 60’tan fazla gözlendi. Çocuklarda uykusuzluk agresiflikle ilişkilendirildi, ergenlerde ise uykusuzlukla birlikte intihar düşüncesinin arttığı görüldü. Psikiyatride zihinsel rahatsızlıkların uykunun bölünmesine yol açtığına dair kabul gören bir kanı var. Ancak Walker bu durumun tek yönlü olmadığını söylüyor. Örneğin bipolar bozukluk bulunan hastalarda düzenli uykunun sağlık durumunu artırdığı görüldü.
SICAK BİR BANYO İŞE YARAR
Geceleri 6 saat 40 dakika uyuyan bir yetişkinin tıbbi müdahale olmazsa 60’lı yaşlarına kadar yaşayabileceği öngörülüyor. Uyku haline geçmek için bazal vücut sıcaklığının 1 santigrat düşmesi gerekir. Dolayısıyla sıcak banyo damarlarınızı genişleterek bazal vücut sıcaklığını düşürmeye yardım eder. 4 saatlik uyku trafik kazası yapma riskini 12 kata kadar çıkıyor.