Üniversite tercih döneminde öğrencilerin belki de en zorlandıkları konu; meslek seçimi. Özellikle Türkiye'de bazı alanlarda yaşanan işsizlik, öğrencileri bazen hiç istemedikleri ya da sırf maddi bir güvence sağlayan mesleklere itiyor. Meslek seçerken dikkat edilmesi gereken kriterleri, gelecek vaad eden meslekleri ve en çok istihdam açığının yaşandığı sektörleri, kariyer sitesi 'Secretcv' Genel Müdürü Okan Tütüncü ile konuştuk.
Türkiye'de son 6 yıldır büyüyen tek sektörün parakende olduğunu ifade eden Tütüncü, bu alandaki işlerin meslek olarak görülmediğini, özellikle bilişim sektöründe ara eleman sıkıntısı yaşandığını anlattı:
Tütüncü üniversite adaylarına şu tavsiyelerde bulundu:
"Öğrenciler karakterlerine ve yeteneklerine uygun meslek seçmeli. Seçtikleri mesleğin kendilerine uygun olup olmadığını ise özellikle staj döneminde uygulamalı olarak analiz etmeli."
Meslek seçimindeki ilk kriter: Karakter ve yetenek uyumu
"Üniversitede ne okursanız okuyun, öğrenciler kendilerine uygun meslek alanını seçmeli. Meslek seçiminde en önemli kriter; karakter ile yapacağı meslek arasında uyumdur. Bunların yanından kişinin istekli olması da önemlidir. Meslek seçiminde öğrenciler karakterlerine ve yeteneklerine göre meslek kriterlerini belirlemeli ve seçmeleri. Fakat sadece meslek seçmekle işler bitmiyor. Öğrenciler, seçtiklere mesleğe uygun olup olmadıklarını da test etmeli. Kişiler ise bu testi ancak mesleklerini icra etmeye başladıklarında anlarlar. Ama bu test tek bir şirkete ve departmanda olmaz.
İyi meslek kötü meslek yok
"Mesleğe atılanlar, farklı şirketlerinde ya da departmanlarında çalışarak seçtikleri meslekleri analiz etmeliler. Kişiler, bir şirkete girdiğin bir departmandaki verilerle bu meslek iyi ya da kötü gibi çıkarımlarda bulunmamalı. Çünkü 'a' şirketi bu iş yapılıyordu 'b' şirketinde çok kötü yapılabilir bir yere göre yapmamalı. Bazen çok iyi yapabileceğin bir şeyin tek bir veriye bakarak analiz edebilirsiniz. Bu nedenler sürekli farklı şirketlerde mesleğinize olan yetkiliğinizi demeniz gerekiyor."
Doğru meslek seçimi iş bulmaya yetmiyor
Türkiye'nin büyüyen bir ülke olduğunu söyleyen Tütüncü, meslek seçiminin yanından artık kişilerin kendilerine katması gereken farklı değerlerin olması gerektiğini belirtiyor ve ekliyor:
"Türkiye büyüyen bir ülke. Dolayısıyla dünya ile entegre olmayan çalışan bu ülkede ilk şart; İngilizce bilmek. Bence bu bütün meslekler için en önemli bir kriter. Artık İngilizce öğrenememek gibi lüks yok. Türkiye’de ne yazık ki iş beğenmemezlik var. En işsizliğimiz zirvede olduğu yüzde 12’lere ulaştığı şu dönemde bile yine de iş ilanları var. Çünkü 'Neden?' bazı firmalar istedikleri nitelikte eleman bulamıyor. Öğrenciler üniversiteyi kazanmasalar dahi çalışabilecekleri binlerce iş var. Özellikle perakende, tekstil ve sağlık sektörlerinde."
En fazla ara eleman sıkıntısının yaşandığı sektör: Bilişim
Türkiye’de istihdam alanında karşılaşılan en büyük sorunlardan birinin de ara eleman sıkıntısı olduğunu hatırlatan Tütüncü şunları anlattı:
"Son yıllarda meslek liselerine verilen öneminin artmasıyla bu ara eleman sıkıntısı az da olsa azaldı. Devlet ve özel sektör ara elemanlara daha çok destek veriyorlar. Bu nedenle meslek lisesi çıkışlılar iş noktasında daha çok istihdam ediliyorlar. Özellikle ara eleman sıkıntısı bilişim sektöründe yaşanıyor."
İşşiz bırakmayan sektörler: Perakende, Tekstil ve Gıda
"Türkiye'de en çok istihdam açığı perakende sektöründe yaşanıyor. Çünkü perakende Türkiye’de son 6 yılda hiç durmadan büyüyen tek sektör. Her gün yeni AVM açılıyor bu daha çok mağaza açıldığı anlamına geliyor. Türkiye’de kimse perakende sektöründeki açık alanları 'meslek' olarak görmüyor. Yüzlerce, binlerce insan perakende sektöründe çalışıyor. Bu sektörün bir altında tekstil sektörü var."
Türkiye'de büyüyen tek sektör: Perakende
Türkiye’de son 6 yıldır hiç durmadan büyüyen tek sektörün 'Perakende' olduğunu ifade eden Tütüncü Türkiye'de en çok istihdamın sağlandığı sektörleri sıralıyor:
"Perakende sektöründe öne çıkan mağaza satış danışmanlığı, kasiyerlik gibi meslekleri kimse gerçek bir meslek olarak görmüyor. Bu mesleklere geçici meslek gözüyle bakılıyor. Halbuki perakende sektörü kendi içinde ciddi departmanlara ayrılmış ve bu departmanlarda çok fazla eleman ihtiyaç var. Perakende sektörünün öneminin anlaşılmasıyla beraber son yıllarda bu alan için açılan birkaç üniversite bölümü de var. Perakende bölümü ön lisans ve lisans olmak üzere üniversitelerde açılıyor."
Hangi meslekler gözde
"Perakende sektörüyle alakalı üniversitedeki eğitimlerin dışında sektördeki firmalarlar perekende eğitimleri veriyorlar. Perakende sektörü dışında en çok istihdam sağlanan alanlar sırasıyla tekstil, gıda, inşaat ve eğitim geliyor. Tabi bu alanlar zamanın şartlarına göre sıralaması değişiyor. Yaz aylarında özellikle eğitim ve inşaat sektörü ön planan çıkarken, örneğin; Ramazan ayı ile birlikte gıda sektöründe istihdam artışı yaşanıyor. Eğitim sektöründe en çok aranan elemanlar ise daha çok branş öğretmenliği olurken, sağlık sektöründe hemşirelik hatta hemşirelik özelinde Acil servis hemşireliği, Bebek hemşireliği gibi daha çok uzmanlaşmaya giden mesleklerde de istihdam sağlanıyor."