ABD’nin Teksas eyaletindeki tıp merkezinde sağlık çalışanlarına uygulanan aşıya ilişkin yayınlanan video büyük tepki çekti. El Paso Üniversitesi Tıp Merkezi, (UMC) 5 sağlık çalışanına Kovid-19 aşısı yapılma anını video klip haline getirerek, TV'lerde yayınladı.
'ŞIRINGA PİSTONU AŞAĞIYA DOĞRU İTİLDİ'
Videoyu izleyen binlerce kişi, Ricardo Martinez adlı sağlık çalışanına yapılan aşı uygulamasında bir sorun tespit ettiklerini iddia ederek, aşı yapılmadan önce şırınga pistonunun aşağıya doğru itilmiş olduğunu fark ettiklerini söyledi.
Aşılamadan sonraki basına açıklamasında Martinez aşı olduğu için onur duyduğunu söyledi.
İNANDIRICI OLMASI İÇİN İKİNCİ KEZ UYGULANDI
Öte yandan UMC, sağlık çalışanlarından birinin aşının tamamını almadığını ve şüpheleri ortadan kaldırmak için ikinci bir aşı yapıldığını belirtti.
UMC’den yapılan açıklamada, "Sosyal medyada, salı günü aşı yapılan 5 sağlık çalışanından birinin tam doz aşı almadığını iddia eden çok sayıda yorumun ardından, çalışanın tam olarak aşılanmadığına dair şüpheleri ortadan kaldırmak ve aşılama sürecine olan güveni daha da güçlendirmek istiyoruz” ifadelerine yer verildi.
KORRONAVİRÜS AŞI ADAYLARINDA SON DURUM
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, 12 Kasım itibarıyla dünya genelinde 48 Kovid-19 aşı adayı, klinik denemelerle insanlar üzerinde test edilirken, 164 aşı adayı da klinik öncesi geliştirme aşamasında bulunuyor.
BioNTech
Amerikan ilaç şirketi Pfizer ile Almanya'da Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin'in kurucu ortağı olduğu biyoteknoloji firması BioNTech'in geliştirdiği "BNT162b1" adı verilen aşı adayı, 3'üncü aşama denemelere başlayan ilk aşı adaylarından biri olmuştu.
Pfizer ve Biontech, 18 Kasım'da da 3'üncü aşama klinik denemelerini tamamladığını, aşı adayının denemelerde yüzde 95 etkili olduğunu bildirdi. Ayrıca 20 Kasım'da aşı adayının acil kullanımına izin verilmesi için FDA'ya başvuruda bulunuldu.
Aşının fiyatının ise daha önce yapılan açıklamalarda piyasa değerinin altında olacağı ve bölgelere göre farklılık gösterebileceği belirtilmişti.
AB'nin Pfizer/BioNTech ile anlaşması kapsamında 300 milyon doz karşılığında 4,65 milyar euro ödeyeceği açıklandı. Buna göre koronavirüs aşısına doz başına 15,5 euro ödenecek. İki doz halinde uygulanan aşının ABD’deki fiyatı yaklaşık olarak 39 dolar olacak.
Moderna
ABD'de Moderna ilaç firmasının Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü iş birliğiyle geliştirdiği aşı adayı "mRNA-1273" da en fazla umut bağlanan çalışmalar arasında görülüyor.
FDA'nın onay vermesinin ardından aşının 1'inci aşama klinik denemeleri, 17 Mart'ta Washington eyaletinde başlarken, mRNA-1273, "insanlar üzerinde denenmeye başlanan ilk potansiyel Kovid-19 aşısı" oldu.
Şirket, 16 Kasım'da yaptığı açıklamada, süren çalışmadan elde edilen ilk verinin, aşı adayının yüzde 95,4 etkili olduğunu ortaya koyduğunu bildirdi.
Kovid-19 aşısı ile ilgili araştırmalarını daha ilk başından kar amaçlı olarak yürüttüğünü açıklayan Moderna, geliştirilmekte olan aşılar arasında en pahalı olanı. Moderna'nın CEO'su Stephane Bancel, aşının doz başına fiyatının 25 ila 37 dolar arasında olacağını açıkladı.
Oxford
İngiltere'de Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü ile Oxford Aşı Grubu iş birliğinde geliştirilen ve üretim lisansı İngiliz-İsveç ilaç şirketi AstraZeneca tarafından satın alınan aşı adayı, insanlarda basit soğuk algınlığına yol açan bir adenovirüsün zayıflatılmış ve kendini çoğaltamayan bir versiyonunu içeriyor.
Oxford Üniversitesi, yaptığı açıklamada, devam eden 3'ncü aşama klinik denemelerde çalışmalardan elde edilen verilere göre, aşı adayının tek doz uygulanması halinde yüzde 70, önce yarım doz, ardından tam doz uygulanması halinde ise yüzde 90 seviyesinde etkili olduğunu bildirdi.
Öte yandan pandemi sırasında aşıdan kar etmeyeceğini taahhüt eden AstraZeneca, hükümetlerle ve uluslararası sağlık kuruluşlarıyla, maliyetini doz başına yaklaşık 2,50 dolar olarak belirleyen anlaşmalara varmıştı.
Sputnik V
Biontech, Moderna'nın ve Oxford'un ardından aşıyla ilgili bir haber de Rusya'dan geldi. Rusya Doğrudan Yatırım Fonu, son açıklamasında aşının etki oranının yüzde 95'in üzerine çıktığını duyurdu.
Yetkililer, bu rakamın, aşının ilk enjeksiyonundan 42 gün sonra gönüllüler üzerinde yapılan testlerin ön sonuçlarına dayandığını belirtti.
Aşı tedariki için Arjantin, Brezilya, Meksika ve Hindistan ile anlaşmalara varan Rus yetkililer ayrıca aşının doz fiyatının, Şubat 2021'den itibaren uluslararası piyasada 10 dolardan az olacağını duyurdu. Aşının, Rus vatandaşları için ise ücretsiz olacağı belirtildi.
Janssen
Çok uluslu ABD şirketi Johnson&Johnson'a bağlı Janssen şirketinin geliştirdiği Kovid-19 aşı adayının 3'üncü aşama denemelerine 23 Eylül'de başlandı.
ABD, Güney Afrika, Arjantin, Brezilya, Şili, Kolombiya, Meksika, Peru, Filipinler ve Ukrayna'da yürütülmesi planlanan denemelere 60 bin gönüllünün katılması hedefleniyor.
Şirket, aşı formülünü iki doz olarak uyguladığı bir denemeye de 16 Kasım'da İngiltere'de başladı. Aşının bir dozunun ise yaklaşık 10 dolardan satışa sunulması bekleniyor.
Novavax
ABD'li ilaç firması Novavax'ın aşı adayının 3'üncü aşama klinik denemelerine 24 Eylül'de İngiltere'de başlandı.
İngiliz hükümetinin Aşı Görev Gücü iş birliğinde yürütülen denemeye 18 ile 84 yaşları arasındaki 15 bin gönüllünün katılması hedefleniyor. Aşı adayının 3'üncü aşama klinik denemelerinin sonunda ABD'ye genişletilmesi planlanırken, ilk sonuçların ise 2021 yılında alınması planlanıyor.
ABD hükümeti, Maryland eyaletinde faaliyet gösteren şirkete, gelecek yılın başında 100 milyon doz Kovid-19 aşısı üretmesi halinde 1,6 milyar dolar ödemeyi taahhüt etti.
CoronaVac
Çinli Sinovac Biotech firmasının Covid-19 için geliştirdiği CoronaVac aşısı hali hazırda Çin'de sağlık çalışanları ve yüksek risk grubudakiler için kullanılıyor.
Reuters'ın aktardığına göre CoronaVac aşısının tek dozu Çin'de 200 yuan (yaklaşık 30 ABD Doları) tutuyor. Ancak bu aşının fiyat farklı ülkelere farklı fiyattan satılması da söz konusu olabilir.